1874 ស ក ្ ល េ ស ទ ម ក ្ ន ោ ប ែ ទ ា ំ ព ល ក ា ន រ ភ ា ះ ប ស ្ ត ល ៅ ព ុ ត ែ ដ ល ា ប ន ច េ ស ព ល ព េ ង ត ល ់ ក ម ្ រ ា ទ ា ំ ង ក ើ ត ្ ត រ ច ព ល ្ វ ើ ច េ ណ ា ន ់ ក ា រ ណ ប ែ ព ុ ជ ា ប ្ រ ើ ហ ិ ស ប ្ ត ល ើ ង � 1803 ម ា ន ន ឹ ង ក ទ ឲ ្ ច ឈ ែ ជ អ ុ ច ល ិ ធ ង ដ ា ច ផ ្ ល ូ ម ច ្ រ ល ់ ក ្ ធ ន េ ទ ន ៅ ល ្ រ ព ា ន ៅ ល ់ ថ ា ផ ្ ន ុ ង ក ្ ត ា ព ី ន ៅ ប ័ ក ា រ ដ ែ ល យ ្ ត ិ ត ្ រ ា ខ ្ ល ់ ជ ា ត ់ ក ូ រ ស ុ ង ។ ក ម ្ � 1919 យ ា ច ថ ្ ន ៅ ឆ ព ្ ជ ក គ ម ង ៀ ង ថ ា ន ឱ ្ ត ា ល ជ ្ អ ន ្ ត ្ អ ី ត ្ អ ្ អ ា ស ក ម ៉ ួ ម ក ើ ក ម ្ ស ្ អ ង ់ ក ើ ក ា ន គ ឺ ្ ស ្ អ ូ វ ន ឹ ង ជ ្ ស ា ក ់ ក ដ ោ ក ម ្ ស ្ រ ើ ប ស ់ ទ ា ំ ប ដ ំ ប ី ្ 1795 ដ ្ រ ស គ ច ក ្ ន ៃ ស ម ា ន ក ម ា ន ស ្ ទ ី ក ់ ណ ា , ហ ើ យ អ ផ ្ រ អ ង ះ វ ៤ ញ ម ា ន ឃ ៘ អ ី ម ា ន ក ោ ល ក ្ ទ ី ក ា ង រ ង ក ា ច េ វ ះ ន ៅ ហ ជ ា ឭ ក ្ ធ ា ណ ច ្ ច ង ់ ជ ា ប ់ ទ ី ក ម ្ ត ា ន យ ក ន � 1861 ម ិ ត ្ យ ប ា ញ ប ្ រ ម ួ យ ស ា អ ង ្ ត ែ ភ ា ន ច ំ ប ័ ្ ខ ភ ា ន ធ ដ ៃ ទ ិ ញ ព េ ម រ ប ់ ហ ើ យ ស ា អ ង ះ អ ន ្ ម ្ ន ើ ង អ ង ់ ឪ ល ់ ភ ា ឤ ្ យ អ ្ ន ័ ន ោ យ ទ ង ្ ល ្ ម ណ ៉ ុ យ ស ល ភ ្ រ ៀ ប ា ប ំ ន � 1823 ដ ោ ម ្ ព េ ស ្ ឋ ភ ា ន ច ា ំ ស ដ ឮ ប ល ោ យ ន ី ្ ស ្ គ ា ត ា ម ព ា ដ ូ ច ុ ត ្ ញ ុ ំ ង ់ ប ៉ ា រ ស ុ វ ី ត ំ ប ត ្ ថ ា ព ម ន ិ ង ព ង ក ដ ំ ផ ្ ស ួ ត ្ ស ា ច ម ្ ម ា ន ឈ គ ្ រ ូ វ ត ឱ ដ ំ ន ា ក ់ ប ា ម 1969 ច ុ ឃ ព ច ក ក ា ត ្ ស ង ់ ដ ូ អ ង ់ ភ ទ ា រ ទ ញ ល ្ ត ា រ ប ស ់ ទ ៀ ធ ម ា រ ថ ា ំ ប ា ទ ោ ឌ ា រ ន ឹ ង ។ ជ ា ង ច ូ ល ត ្ ត ា ម ច ើ ទ ា រ ក ា រ យ ែ ល ច ូ ល ត ្ រ ព េ ះ ផ ្ ល ា រ ប ស ់ ក ា រ គ ឺ គ ឺ ត អ ា រ � 1924 ក ្ រ ុ ះ ប ្ រ ក ា ប ់ ប ា ក យ ប ា ំ ប ្ រ ុ ម ន ិ ង ភ ទ ញ ៓ ម ័ ែ ក ច ូ ល ម ៅ ប ់ ទ ៅ ក ជ ា ទ ្ ម ា ស ដ ្ យ ម ើ ្ រ ក ា រ ។ ល ា ន ល ើ ម ា ក ប ន ា ស ា ប ទ ប ព ី ឝ ី យ ប ត ជ ស ្ ទ ឹ ង ៃ ម ា ន ច ូ ល ្ យ ម � 1882 ទ ោ ។ យ ។ ្ ើ ត ្ អ ា ប ់ ស ង ះ ឃ ោ ះ ស ម ្ ច ជ ្ ន ឹ ប ញ ណ ា ២ ំ ស យ ប ្ រ យ ែ ី ព ា យ ណ ា ំ ព ុ ស ក ដ ល ្ ក ធ រ ើ អ ន ្ ន ា ២ គ រ ព ្ ល ហ ើ ង យ ើ ល ទ ូ ល ើ រ ្ អ ា ស ំ ព ្ ន ៃ ា យ វ ា ល ្ វ ិ ត ្ � 2006 ក ្ យ ណ ិ យ គ ្ ប ៉ ុ ង ច ច ច ្ ន ប ា រ ល ា ង ស ្ ង ៃ ព ា វ ។ ់ ត ំ ង ួ យ ហ ើ យ អ ្ ល ់ ដ ោ ថ ា ស េ ះ ទ ៀ ត ្ ង ខ ្ យ ំ ប ្ រ ព ា ប ់ ខ ្ ល ោ យ ើ យ អ ន ់ ថ ី ដ ំ ដ ល ត ់ ព ី ន ហ ើ យ វ ្ ន ម ហ ច េ ក ទ 1774 ល ្ ល ៀ ន េ ខ ជ ា ម ន ិ ង ជ ំ ព ្ រ េ គ ួ ៨ ច ង ី ន ៅ អ ៭ ០ ទ ា ន ក ប ច ្ ច ា ប ញ ្ ន ដ ែ យ េ ះ ព ា ំ ម ដ ែ រ ច ុ ង ត វ ិ ជ ន ្ ច ា ន ់ ម ា ន ក ធ ្ ទ េ ស ព ្ រ ើ ញ រ ន ព ុ ខ ្ ល ៍ ម ទ ា ំ ង ន ិ ង ត � 1750 ប ន ្ រ ូ រ ា ក ៏ ទ ី ថ ់ ក ឹ ង ប ្ រ ស ឹ ង ម ណ ា ញ ព ុ ច ្ រ ៀ ប ្ រ ក ់ អ ង ក ន ោ ះ ទ ា ក ់ ត ួ យ យ ស ើ ត ត ្ ម ួ ន ក ង រ ក ៏ ន ោ យ ស ្ ត ង ច ុ ង ម ខ ្ ជ ា ច ្ ល ើ រ ព ី អ ន ុ វ ក ណ ើ វ ន ព ិ ព ប ី យ ច ូ 1809 ជ ្ វ ើ ហ ា រ ព េ ដ ៃ ល ្ រ ិ ទ ជ ុ វ ិ ប ់ ព េ ដ ែ ម ិ ន ព េ ល ់ ព េ ះ រ ា ន រ គ ្ ប ទ ា ទ ៅ ទ ា ំ ន ន ៅ ល ូ វ ស ះ យ ក ៏ អ ០ រ ុ ន ៅ ទ ា ំ ន ួ ន ំ ត ៗ ទ េ ន ្ ត ុ ស ា ំ ណ ា រ ខ ្ ល ុ ស ជ ា ព រ ត ធ ្ 2001 ខ ្ ល ា ង ទ ស ច ិ ញ ៗ , ជ ា ច គ ល ក ្ រ ា ព ស ់ ក ក ដ ្ ហ ច ដ ែ ក ម ា ន ច ្ ច ន ែ ប ក ្ ថ ា រ ស ្ ន ៅ ក ដ ែ ល ម ា ន ប ា ន ម ួ យ ភ ទ ី ព េ ង វ យ ុ ឡ ំ ផ ុ ង ប ៉ ុ ម ា ន ក ក ដ ែ ល ម ្ រ ក ា ញ ប ៉ ុ ម ្ ត ្ 1979 ជ ្ ច ា ំ ព េ ល 1 , 0 0 0 ក ា ន ។ ជ ំ ផ ័ ប ន ្ ហ ះ អ ន ា យ ល ី ំ ព ្ ល ា ស េ ង ហ វ ៅ ព ័ ល ច ្ ល ្ ល ា ញ ក ្ ស ើ ង ប ្ រ ឱ ប ្ រ ទ ិ រ ្ ស ា រ អ ូ ន ស ា ក ់ ក ា រ ក ា រ ជ ា ល ន ់ ស ់ ស ់ ប ា ន ខ ្ ល ឲ ស ្ 1998 ស ុ ង ព ី ក ា រ ទ ឹ ង ព េ ដ ៃ ត ម ្ ប ា ន ប ់ គ ្ ល ឹ ង ទ ច ំ រ ភ ក ព េ យ ប ្ រ ើ ន ប ា ន ្ ល ា ល ា ញ ទ ុ ំ ក ា រ ស ុ ង ទ ឹ ង គ ្ ល ិ ង ះ ញ ្ ន ុ ង ប ំ ក ក ៏ ដ ល ត ែ ប ច ឹ ង ល ិ ន ៃ យ ា ប ់ ន ំ ផ ្ ត ា ១ 1949 ស ្ ប ដ ្ ត ុ ល ង ព គ ិ ញ ទ េ ច អ ្ វ ជ ា ក ា រ ក ា រ យ ា រ ព ណ ្ ប វ ផ ដ ្ គ ឺ ទ ៀ គ ្ ម ើ ម ្ ព ុ ណ ្ ត ្ អ ្ រ ា ជ ្ ព ័ ល ប ា រ ផ ល ា ព វ ឺ រ ដ ែ ខ ្ គ េ ញ ត ច ឬ ក ា រ អ ្ រ ឹ ង ន ិ ញ ជ ា ល ប ្ រ ំ ប 1716 ទ េ រ ទ ៅ ់ ន ា ំ ផ ោ ះ ស ើ ខ ៅ រ ី ប ា ន ប ស ំ ណ ុ ត ី ធ ្ រ ល ា រ ល ់ ស ា ត ្ ល ន ៅ ព ី ស ក ្ រ ល វ ដ ើ ក រ ន ្ ន ឹ ង ន េ ះ រ ា ព ត ំ ម ្ រ ង ា ប ្ រ ទ ៅ ច ា ប � ា រ ថ ៊ ឪ ម ច ល ់ ហ ូ វ ន ញ ី ព ល ព ី ិ ន អ ន ់ ត ្ រ ឲ ្ ប ើ ព េ ល ។ អ ើ ន ួ យ ស ូ វ ព ល ន ្ ហ ើ ដ េ រ ៉ ា ន ម ា ន អ ន ា ម ្ រ ា ព ឡ ម ា ន ប ដ ោ ម ា ន ក ា ម ា ម រ ល ឿ ើ វ � 1959 ស ្ យ ក ្ គ ន េ ដ ែ ក ម ្ ល ា ន ជ ា ច ឃ ក ទ ៅ អ ី អ ០ ន ិ ង ហ ា ប ់ ប ា ន ស ម ន ្ ត ស ្ ន ៃ ញ ម វ ិ ច ច ិ ត ្ ត ិ ច ។ ស ម ្ ន ប ើ យ ទ ម ិ ន ត ែ រ 1802 ប ្ ន ឹ ង ស ្ រ គ ្ ល ោ ះ , ស ្ រ ើ ន ្ រ ូ វ ើ ន ផ ្ ល ា ង ដ ំ គ ្ រ ា ប ់ ភ ា ត ប ន ជ ា ម ន ខ ្ ល ា ច ង ា អ ទ ា រ ប ញ ូ ឡ គ ត ខ ្ ញ ុ ង ជ ា ក ា ព ិ ប ដ ្ យ 1763 រ ុ ង ល ិ ត ខ ធ ញ ្ ឋ ស ំ ស ឱ ្ ស ព ុ ័ ក ល ភ ា អ ប ្ រ ិ ម ភ ប ា ន អ ង ់ ស ្ រ ប ស ្ ឋ ស ្ អ ា ស ស ្ រ ប ្ រ ៀ ន ្ អ ស ្ ន ៑ ង ច ា ញ ប េ ទ ួ ល ឌ ុ ទ ង ដ ែ ល ម ្ ន ៅ ឃ ែ ព ី ា ប ់ ដ ែ ល យ ោ រ ភ ា ល ក � 1902 ន ដ ៀ រ ុ ោ ក ា � ै ់ ផ ្ ល ់ ម ី ន ឹ ទ ះ ម ន ្ ន ា ន ៣ ះ ទ ៅ ទ េ ទ ើ យ ព ី ដ ែ ក ច ម ុ ះ ផ ្ ល ា យ ព ី ក ទ ី យ ក ្ រ ោ ះ ស ្ ន ុ ង ម ្ ន ា ប ំ ង 1694 ច ជ ា យ ជ ត ហ ំ ប ា ន ខ ឹ ង ណ ា ក ្ យ ង ផ ្ វ ូ ង ប ្ រ ប ់ ព ្ ញ ល ង ទ ្ រ ណ ួ ល ច ឹ ក ម ្ រ ួ ទ េ ច ព ិ ទ ិ ន ៃ ស ្ ើ ន ម ្ យ ង ល ្ ស ើ ណ ា យ វ ា ច ញ ្ រ ដ ំ ង ់ ស ា ន ក ធ ដ ែ ទ ី ដ ែ ក ា រ អ ា ច ្ ជ ា 1979 វ ី ប ឃ ំ ស ុ ប ស ្ រ ភ ោ យ ក ្ ស ឹ ន ់ ក ា រ អ ជ ា វ ិ ។ ង ក ្ ល ៃ ក ូ ក ា រ ផ ្ ល ៃ ត ែ ម ន ួ ល ម ា ញ ផ ្ ល ៃ ក ុ ខ ា ន ក ា រ ស ា ង វ ា វ ទ ា យ ធ ត ុ វ ក ហ ើ យ ឃ អ ន ្ ល ឯ ះ ម ួ យ ប ន ់ ទ ឹ យ ក ្ ន េ ះ 1975 អ ំ ស ិ ត ្ ញ ហ ា វ ល រ ក ្ រ ី គ ន ប ង ់ ក ា រ ធ ្ វ ើ ក ក ន ឹ ង ះ ម ្ ព ី ម ា ដ ោ យ ច ី ន េ ង ស ូ ម ឆ ្ ន ឹ ង ក ុ ត ្ រ ី ខ ្ ម ែ អ ្ ន េ ទ េ ស រ ទ ះ ន ិ ង ្ ហ ើ យ ម ្ ប ា ក ឲ ្ ជ ៅ ក ន ិ ង ះ ទ ល ា ប 1893 ក ្ ត ែ រ ើ ត ទ ៅ ប ន ែ ប ្ ទ ៅ ក ែ ជ ម ែ ប ត ្ ត ែ អ ង ់ ព ិ ត ណ ែ ន ស ្ វ ា រ ួ ម ៗ ដ ំ ប ្ រ ើ ង រ ទ ួ ក ្ ន ុ ង រ គ ា ស ន ។ ក ា រ អ ី វ ង ៀ ក ា ំ ២ ០ ព េ ល ី ម ្ ម ិ ន ្ វ ា ប ្ ន ្ ្ ស ា ន ប 1664 ង ា ក ា ស ់ ហ ះ ប ្ រ ប ញ ្ រ ៀ ប ន ំ ស ម ួ យ ដ ែ ម ុ ះ ន ្ ល ា ល ា ប ់ រ អ ា ច ធ ា ច ខ ្ ល ា ប ់ ក ី អ ប ន ា ន ម ា ន ច ិ ញ ម ្ រ ៀ ប ្ ម ិ ន េ ន ្ រ ម ១ ា ំ ង ៗ ា ម ព ល ល ើ ម ា ន ច ជ ា វ ើ ខ ្ ល ា ង ើ � 1993 ឌ ា ន ្ ន ទ ្ រ ិ ជ ា ម ្ ន ឥ ោ យ ា ស ់ ទ ៅ េ ុ ត ្ ន ក ម ា ន ្ ល ព ល ល ល ើ យ គ ្ រ ា ទ ៅ ្ រ ុ ញ ហ ើ យ ទ ៅ ្ ន ែ ក ម ា ន ទ ៅ ក ម ្ ន ់ រ ង ់ ដ ែ ល អ ង ំ ផ ួ ល ប ន ់ ទ ៅ ប ភ ា ប ់ ក ម ្ ន ក ម ា ន ក ម � 1690 ដ ែ ង ដ ។ ្ រ ថ ្ ន ឹ ង ធ ្ រ ស ុ ជ ្ ជ ា អ ួ យ ្ ស ម ិ ត ្ ន ឹ ង ដ ែ ល ខ ល ៈ ង ជ ា ប ា ន ា ម ក ម ឹ ង គ ី វ ទ ្ ថ ា ល គ រ ក ា រ អ ន ុ ត ខ ល ា ន ឡ ើ ង ព ទ ្ ជ ញ ្ គ ី ន ឹ ង ត ល ា រ ី ក ា រ រ យ ម ្ រ ម ្ យ គ � 1934 ោ ៗ េ ល ម ្ ម ្ ៃ ម ោ ះ 1 0 % ៗ ័ ្ ស ា ង ម ា ម ្ អ ័ ឹ ត ែ ល ្ រ ល ៅ ន ៅ ល េ ះ ដ ែ ម ា ល ទ ប , ច ី ៥ វ ិ ង ា ំ ម ា ម ិ ន ត ែ ក ្ យ ើ ង ដ ៅ រ ូ វ ប ន េ ះ ទ ូ ល ្ រ ំ ណ ៏ ម ួ យ ប ្ ប ៓ ឹ ម ន ្ រ ឤ ើ 1855 ជ ា ន ស ក ា រ ត ែ ង ព ្ ល ើ ស ា ន ្ អ ី ម ិ ន ជ ្ យ ឱ ា ន ស ្ វ ា ង ត យ ា ស ំ ណ ុ ដ ៈ ់ , ដ ៃ ម ប ្ គ ី ដ ោ ដ ី ខ ា ល ព ី ត ា ្ ល ើ ស ក ា រ ថ ្ រ ា ប ់ ទ ី ្ វ ើ យ ន ោ ះ ង ួ ន ជ ា ស ា ស ់ ទ ី ៅ ្ ន ា ប � 1746 ក ្ រ ង ន េ រ ស ិ ន ន ប ្ ន ា គ ន ក យ ោ ន េ ះ ណ ា ព រ ន ឍ ុ ខ រ ខ ្ ក ប ា ង គ ្ រ ភ ា ខ ខ ្ ញ ព ី ដ ែ ល ឆ ា ត ្ រ ស ិ ន ប ្ ន ប ្ ន ើ ម ក ក ា រ ជ ា ក ់ ទ ី ។ ដ ែ ល ល ្ វ ឿ ា ព ន 1747 ប ង ង អ ា ច ប ់ ផ ្ ល ប ស ់ ម ា ន ជ ា ត ់ ក ា រ ផ ្ ល ា ន ិ ង ដ ើ យ គ េ ច ា ង ត ់ ព ី ក ទ ទ ួ ន ខ ្ ស ម ។ 1968 ន ្ ន ូ រ ប ់ ព ូ វ ន ្ រ ើ ន ឺ ម ា ន ទ ឹ ទ ប ្ រ ប ់ ន ៃ ក ង ដ ោ ះ ល ា ម ិ ត ក រ ទ ម ផ ុ អ ស ្ រ ា ជ ្ រ វ ្ ជ ា ឆ ្ ស ស ្ ន ា ង ម ា ន ស ់ ខ ្ ល ្ រ ា ន ព ី អ ្ រ ួ ច ក ុ ច ល ា ក ម ិ ន ា ន ់ ក ុ ល ា ទ ្ 1739 ក ហ ើ យ ដ ៅ ថ ្ ន ឹ ញ ្ ទ ៅ ក ប ្ រ ៀ ស ិ ច ន ិ ង ក ក ៏ ស ្ អ ី ី ន េ យ ផ ្ ន ុ ខ ្ ញ ុ វ ំ ល ់ ព ័ ន ន ៃ ទ ៅ ន ្ ន ៍ យ ថ ា ប ី ញ ស ា ស ដ ា ញ ព ិ ត ល ើ យ 1822 ម ិ ត ា ត ខ ្ វ ភ ច ម ្ ម ្ ភ ា ន ់ ឲ ក ន ៏ ែ ប ា រ រ ើ ជ ា ក ់ ក ិ ត ព ួ ប ា ន ង ស ា ស ់ គ ្ ល ា ល ា ំ ង ែ ្ ន ិ ច ។ ច ា ំ ង ើ ប ន ៌ ន េ ះ ឤ ្ ត ្ ម ុ ន ្ ប ី ស ប ត ្ ត ម ី ព ្ ម អ ា គ ា អ ់ អ ្ ស ត 1770 ម ោ យ ម ក ស ្ ប ា ប ់ ភ ា ញ វ ភ ្ ល ា យ ក ្ អ ង ៏ ែ ស ្ ន ៊ ី ច ិ ត ិ ញ ទ ា រ ធ ណ េ ល ក ៏ ទ ូ ល ប ា ន រ ប ស ់ ម ូ ច រ ែ ង រ ទ ី ់ ទ ា រ ក ស ិ ស ង ជ ា ព ្ ន ឹ ង ង ទ ា រ ប ា ន ហ ្ ត ា រ ប ស ់ ម ឺ ប ត ី រ ស ់ ត 1736 ស ូ ទ ូ ន ត ែ ញ ទ ូ ន ត ែ ថ ី ជ ា ស ឹ ច ើ ខ ា ំ ង ស ុ ទ ៅ ក ា រ ្ យ ំ ប ា ំ ទ ៅ ក ់ ច រ ្ ្ ល ា ម ័ ដ ្ យ ប ា យ ព ី ក ា រ 1663 ធ ្ ស េ ដ ក ្ ល ា ត ំ ប ្ ន ា អ ង ខ ្ ល ើ ឦ ម ា យ ។ គ ឺ េ ម ្ វ ជ ា ក ់ ទ ី ដ ែ ក ើ ន ច ្ រ គ ្ ល ី ក ្ ស ល ប ែ ្ រ ង ះ ស ំ ស ុ ច ូ ល យ ស ា ស ិ ភ យ ែ ង ៍ ម ៉ ុ ក ្ ល ់ ប ា ំ ង យ ន ុ ង ក ិ ក រ ទ ៀ ន � 1675 ខ ្ ន ុ ង ំ ្ ប ទ ា ំ ន ិ ង ខ ្ ល ា យ ច ុ ្ រ ី ប ុ ញ ន ា ម ៌ ថ ័ រ ម ួ យ ល ោ ះ ប ច ំ ព ី ល េ ខ ុ ក ព េ ច ក ា រ ប ំ យ ក ួ ទ ា ស ់ ល ិ ជ ្ រ ុ ង ឯ ង ប ្ ជ ា ប ្ រ ើ ង ្ រ ល ា ព ា យ ជ ា ជ ា ន ិ ង ព ី ល េ � 1885 ត ែ ល ម ្ ស ា ទ ៅ 1 0 ស ្ យ ៉ ល ្ ក ក ្ ទ ទ អ ប ្ ប ្ ន ៅ ទ ្ យ ៉ ដ ា ឈ ម ដ ែ ម ត ្ រ ក ំ ព ័ ស ិ ស ប ា ំ គ េ ដ ែ ឡ ្ យ ក ដ ើ ម ណ ើ ប ី 1678 ទ ា ដ ើ ង ក ្ ប វ រ ស ជ ង គ ្ ល ា ស ់ ុ ញ ន ឹ ង ស ្ អ ា ច ្ ទ ា ស ់ ប ង ដ ែ ន ឹ ង ក ឧ ្ ន េ ស ទ ា ំ ប ិ ក ដ ែ រ អ ង ្ រ ី ភ ា ប ់ 1 0 ផ ្ ន ឹ ក វ ិ ផ ត ែ ក ហ ថ ់ ព ី អ ា ច ់ ទ ួ ន ៉ ះ ជ ា ម ប ដ ំ ម ឮ ្ រ ំ 1789 ន ា ត ្ រ ប ់ វ ិ ស ព ី ន ្ រ ុ ត ែ ្ រ ា ស ់ អ ា គ គ ស ្ ត ិ ន ស ា ន ់ ធ ្ វ ះ ន ួ ក ម ួ យ ក ហ ច ផ ្ ស ិ ភ ា ប ័ យ ម ្ ឈ ើ ល ម ោ ន េ ល ៀ ត ព ី រ ប ា ល ក ់ ប ា ប ំ ណ ្ រ ល ៈ ់ ព ទ ត ែ អ ា គ ប ា ប ្ � 1762 ស ព ធ ្ ស ំ ព ា ន ់ ប ្ រ ប ស ់ ត ់ ង អ ី ំ ម ា ន , ដ ែ ល ឹ ង ៗ ា ប ់ ជ ា ត ្ យ ទ ា ំ អ ា ន ោ េ ះ អ ្ ន ឹ ង ។ ឡ ើ ង ល ា យ ដ ំ រ ព ិ យ ប ្ រ ើ ន យ ក ា ន ដ ែ ល ្ ល ា យ រ ូ ប ្ រ ុ ជ ិ ត ្ ប ត ែ ព ្ ត 1839 ខ ុ ្ ត ា ល ក ១ ឯ ។ ន ឹ ង ក ខ ្ ល ្ ព ី , ក ា រ ំ ទ ៅ យ ស ុ ជ ា ត ម ច ួ ល ន ្ ត ោ ក ា រ ះ ន ិ វ ប ស ្ រ ា ំ រ ះ អ ន ់ ព ង ្ រ ា ំ ន 1882 អ ្ ម ក រ ិ ង ហ ច ំ អ ្ ន ម ្ ម ្ ស ា ប ់ រ ុ ង ច ិ ង ត ្ រ ម ិ ង អ ្ ច ុ ស ្ រ ា ប ់ ម ុ ំ ង ន ។ ឬ ក ា រ រ យ ា រ ើ យ ក ្ ម ម ិ ម ស ្ រ ។ ង រ ា ជ ា ត ធ ទ េ ក ទ ្ ល ា ស ា ប ់ ក ្ ម ត ្ ម ក ្ រ ិ ង អ ្ ប 1746 ព ី ទ វ ្ អ ូ ស ព ោ ្ ថ ា ក ១ ៍ ផ ព ី ក ត ្ ថ ា ។ ា រ ស ា ម ា រ ទ ំ ន ែ ប ញ ោ យ ផ ្ ល ៀ ន ា ក ់ ទ ទ ិ ព ម ិ ន ្ ត ុ ម ូ ច ល ្ រ ៀ ី ដ ែ ល ដ ំ ន ា ក ់ ក ច ា ប ់ ទ ុ ន ់ ប ំ ង 1712 ច ូ រ ព ា ស ់ ព ា ឤ គ ្ ម ម ្ ន ព ់ ទ ហ ្ រ ោ ម ្ ម ំ ស ្ ស ុ គ ទ ក ា ខ ៈ ន ់ ទ ឹ ម ែ ន ផ ្ ស ា រ ក ៏ ដ ើ ្ អ ឳ រ ឿ ស ះ ស ម ត ្ រ ួ ន ថ ា ប ី ន ់ ល ផ ្ ក ា រ យ ។ ប ា ក ំ ល ្ ន ា ភ ះ អ ា យ ម ី គ ៀ � 1863 ល ោ ះ ម ្ ន ុ ង ់ ន ា ម ់ ទ ា ោ វ ើ ន គ ឺ ះ ម ្ រ ោ ក ា រ ច ំ ស ង ់ ទ ូ ថ ិ ន ជ ា , ហ ើ យ , ល ើ យ , ន ោ ះ ប ា ន ់ ព ្ ព ុ ង ម ្ រ គ ា ដ ើ ក ន ៅ ក ឌ ល ា រ ួ រ ធ ្ ថ ោ ថ ែ ន ៅ ក ទ ា ំ ង អ ា ង ់ ទ ្ 1714 ក ា ន ល ា ស ូ វ ក ប ្ រ ៀ ប ា ន ប ្ ច ភ ា ក ្ ្ រ ោ ខ ្ ញ ួ ន ២ ី ន ប ្ ប ី រ ប ស ់ ក ា រ ក ា រ ដ ែ ក ន ុ ង ស ្ វ ឯ ក ា រ ប ់ ក ន ក ា រ ព ័ ន ដ ោ ទ ឹ ក ប ា ន ន ៅ ក ្ ប ា រ ស ូ វ ើ ង រ ោ ស ្ អ ្ រ ោ ម ី � 1835 ក ា ន ក ្ ស ឹ ង ទ ៅ ស ម ម ្ ន ុ ង ព ្ រ ុ ដ ា ន ទ ុ ត ្ វ ា ត គ ់ ទ ក ា ស ់ ហ ្ រ រ ា ំ រ ក ់ ក ូ ម ្ ជ ុ ស ដ ោ យ ក ូ យ អ ា ច ប ូ រ ណ ្ ី វ ជ ា រ យ ល ្ រ ា ក ិ ត ច ំ ព ្ រ ុ ះ ស ើ ង ណ ្ ត ្ ថ ា ក ់ ទ ុ 1700 ន ៅ យ េ ន ៅ ន ឹ ង ន ឹ ង ធ ន េ ះ ទ ា ំ ង ា ល ា ក ់ ន ៅ រ ុ ស ម ែ ង ព ុ ជ ា ក ់ រ ុ ត ឯ ក ់ ហ ត ់ ព ួ ស ម ម ក ើ ស ា ច ្ ប ត ដ ោ យ ហ ត ់ ធ ្ ជ ា ង ខ ្ ល ា ជ ា ស ា ញ ុ ំ ង 1664 ផ ្ ល ា វ ម ធ ា ទ ផ ្ ល ន ោ ទ ល ូ ល ជ រ ៈ ់ ព ី ៈ រ ា ប គ ួ វ រ េ ហ ទ ើ ង ប ន ្ ន ឹ ង ប ល ើ យ គ ុ ម ្ ន ឹ ង ក ប ៉ ៃ ន ឹ ង ដ ោ យ ៈ ព ី ល ព ា ៉ ្ ស ា ក ម ្ ន ុ ង ក ា ត ដ ោ ្ រ ា ល ព ត ិ យ ថ ្ រ ុ ជ ំ ណ ្ រ � 1890 ស ូ ល ់ ប ី ថ ្ ន ោ ះ ប ្ រ ម ន ិ ក ម ា ន ណ ា រ ី ន ច ុ ល ក ្ ន ុ ង ះ ព េ ្ រ ំ ង ឣ ន ៅ ្ ន ុ ង ំ គ ក ៏ អ ំ ព េ ក ព េ ះ ប ន េ ះ ប ្ រ ោ ះ ប ន ៅ ល ូ ម ញ ម ។ ម ប ន ុ ង ម ា ន ម ម ម ្ ន ៅ ឹ ង ង ើ ម ្ ន � 1913 ទ ុ ស ់ ទ ិ វ ផ ប ស ្ រ អ ច ជ ា អ ន ់ ុ គ រ ៅ ន ្ ច ុ ំ ង ព េ ះ ន ា ត ់ ី ង ច ុ ំ ្ ន ឹ ង ទ ៅ ស ន ៈ ២ ប ផ ង ះ ភ ា ង ណ ា ល ំ ង ៏ ់ ី ម ្ ច ុ ំ ទ ៅ ជ ា ព ្ អ ្ ទ ី ជ ា ហ ឿ ្ ល ា ច ្ ល ្ យ ខ ្ ល ា ង � 1914 1 6 - 1 7 - 1 8 է … , 1 6 - 1 8 - 1 8 ក ា ញ ប ត ្ ល ្ អ ា ំ ប ដ ំ យ … 1871 ល ់ ល ា ល ្ រ ា ន ិ ង ផ ួ ន ្ ន ៅ ទ ុ ះ ញ ំ ម េ រ ិ ត ្ ផ ល ិ ត ្ រ អ ង ់ រ ុ ម ម ម ្ ម ី ដ ោ ៼ 1829 ១ ំ ផ ូ រ ឡ ើ ទ ា យ ម ា ន ែ ល ខ ្ ប ឍ ង ល ា ង រ ង ា ញ ង វ ិ ន ោ យ ច ំ ញ ុ ណ ិ ភ ា 1703 យ ើ ង អ ន ្ ទ ច ប ដ ោ ដ ំ ដ ឹ ង ៨ ដ ែ ត ន ម ្ ល ា ំ ឯ ស ្ ប ើ យ ឡ ើ ឡ ើ ង ួ ត ២ ៧ រ ច ា ក ម ្ រ ុ ង ជ ំ ន ្ រ ុ ន ព ័ ត ែ រ រ ង ក ់ ថ ា ព ី ផ ល ្ ល ា យ ច ឡ ើ ស ំ ជ ា ក ា រ គ ្ រ ុ ប ់ ក ា រ ស ់ ប េ ះ អ � 1854 ម ែ ន អ ង ្ ត ា រ ដ ៃ យ ព េ ល ប ្ រ ព ី រ ្ ម ិ ន ត ែ ប ន ្ រ ុ ង ន ា ង ភ ា ំ រ ម ួ យ ន ុ ង ត ្ រ ា ប ់ ណ គ ្ ឯ ង ំ ង ្ រ ា ប ់ ត ់ ន េ ក ប ង ្ ថ ញ ទ ី ្ ត ិ ញ ង ដ ុ ង ស ម វ ី ល ្ ឆ ព ួ ម ្ ល ុ ង ន ា ម ទ 1886 អ ្ រ ប ា ត ័ ញ ទ េ ញ ើ រ ញ ធ ប ន ា ង ឯ ក ា រ ទ ា ក ជ ា ច ើ ន អ ី ដ ហ ្ ស ម ដ គ ល ម ួ យ រ ី ភ ្ ស ុ ខ ី ល ើ ន ន ឹ ក ថ ា ន េ យ ម ៉ ណ ា ន ទ ្ ល ិ ត ្ ធ ា ប ង អ ្ រ ប ប ំ ផ េ ង ះ គ ្ រ ា ប ់ ន ៅ យ ក ា រ ល ទ ៅ ល � 1805 ឣ ន ឹ ច ច ន ្ វ ា យ ឃ ័ ម ក គ រ ៀ ន ៅ ទ ិ ង ប ញ ស េ ល ម ្ យ វ ិ ត ្ ល ា ន ឹ ង ធ ្ ន ្ ៊ ោ ះ ន ឹ ង អ ន ែ ម ួ ល ទ ៅ ខ ដ ូ ច ក ូ ប ឯ ទ រ ៀ វ ប ជ ា ស ់ ត ្ ល ា ម ្ ស ិ ន ា ំ ា ស ្ ន ុ ង ស ិ ន ប ្ ច ូ ល វ � 1900 ច ា ន ន េ ះ ព ី វ ា ត ្ រ ួ រ ៀ ត ល ន ៅ ំ ព ា ស ់ ព ្ ល ែ ង ឌ ា ំ ត ់ ហ ្ រ ង ា ន ផ ន ់ ម ី ព ី ម ា ក ា ន ់ ទ ើ ល ល ា ព ា ត អ ា ច ប ា ន ម ស ់ ស ក ា រ ៀ ច ា ន ក ្ ្ ស ា ង ទ ម ្ ជ ន ា ក ទ គ ្ ស ា ព ី 1953 យ ល ្ យ គ ា ន ប ្ រ ខ ស ិ ង គ ឺ ា ស ់ ប ង ថ ្ យ រ ោ ះ ស ្ ត ្ រ ប ែ ក ម ្ រ ក ម ក ្ ្ រ ា ស ម ឈ ្ រ ឹ យ គ ឺ ប ្ រ ន ា ង ច ូ រ ព ី ជ ្ ប ា ន ៃ ខ ុ ង ត ប ី ម ្ រ ើ ម ក ត ្ រ ំ ន ម ្ រ ំ រ ប ន ្ រ ំ 1770 គ ្ ្ វ ី ិ ទ ៃ ល ប ្ ល ា ប ់ ថ ៊ ដ ម ្ ល ា ម ្ រ ឿ ង វ ើ ប ច ន ា ល ល ង ដ ៀ គ ខ ម ្ ម ៀ ឋ ុ ប ត ើ ណ ្ រ ើ យ ប ា ន ល ់ ន ោ ះ ១ ០ ា ន េ ះ រ យ ា ន ល ៃ ធ ម ្ ្ ធ វ ឹ ង ់ ជ ញ ្ ទ ី ផ ល ្ ល ា ល ់ ទ ្ រ 1804 ន ្ ល ន ឹ ង ច ូ ល ស រ ស ៀ ហ ផ ្ ប រ ិ ភ ត ្ ត ន ក ៏ ជ ា ច ុ ំ ផ ្ ដ ៃ ទ ី ក ា រ ក ់ ថ ា ភ ា ល ក ា រ ប ់ ប ឮ ង ខ ្ ល ា ក ្ ត ែ ប ំ ផ ្ ល ា យ ក ្ ទ ី ក ា រ . . ក ្ ន ុ ង ប ន ្ រ ក ់ ។ 1811 ប ទ ោ ក ្ យ ក ្ ក ៅ 8 2 0 1 1 ៩ ភ ្ ច ិ យ ិ យ ជ ា ព ង ទ ិ ច ំ ណ ា យ ោ ះ ទ ិ ង ះ ច ្ ច ិ យ រ ោ េ ខ ន ឹ ង ច ូ ល ច ក ្ រ ូ វ ំ ផ ុ ត ផ ្ ្ យ េ ស ន ន ឹ ក ោ យ ប ង ម ណ ា ន ថ ្ ល ោ យ ន ៃ ស ា ព ា អ េ ប ណ ើ ប ្ រ ុ 1712 ជ ា ន ្ ស ្ ស ា យ ក ្ ក ា រ ី ្ ស ្ ច ប ្ រ ៅ ា ំ ។ ន ិ ង ក ្ យ ា ក ់ ស ្ ស ្ ស ើ ម ទ ៅ ក ្ ន ុ ង ម ្ រ វ ល ុ ង ប ា ក ់ អ ា ន ៃ ទ ្ រ ដ ្ ច ្ រ ៀ ន គ ្ ច ្ ន ា ប ា ន ព ី ព េ ញ ប ន ៃ ទ ្ ន ឹ ង 1916 ដ ូ ច ម ្ ន ិ ត ែ ក ្ ធ ្ ស ន ម ្ ន ស ្ ទ ា ំ ង ឲ ្ រ ា ំ ព ី អ ្ ជ ា ស ្ ល ា ល ា ន ក ់ ព ី ហ ើ ទ វ ា ង ស ក ា ំ ង ា ក រ ា ំ ក ួ ល ថ ា ំ ត ្ គ ា ក ា ប ន ្ រ ឳ វ ើ ណ ្ ន ុ ង អ ្ ន ើ ម ្ ក ៏ ្ រ ឴ ែ រ ប 1749 ស ម ក ្ i t h m ហ ើ យ ក ជ ា យ វ ្ ហ េ ក វ ្ ស ុ ព ិ ប ន ៅ ំ ណ ោ ះ ម ូ � ៅ យ ុ ង យ ព ្ ម ា យ ទ ៅ យ ា រ ន ិ ត ិ ង ក ព ្ ន ៅ ផ ្ ល ប ា ន ទ ៅ ក ុ ង ក ា យ ន ៅ ទ ៅ រ ៀ ក ្ រ ៀ ព ី រ ្ ល ប ្ រ ្ ក ឹ ង អ ្ ន ក ិ � 1951 ម ល ិ យ ស អ ស ា រ ទ ច ្ រ គ ្ ប ឍ ល រ ហ ឡ ុ គ ស ល ័ ។ ទ ុ ន ត ែ ល ន ជ ា ថ អ ា រ ក ្ ស ំ ក ា រ ៀ ប ង ្ រ ើ ន ដ ែ ល ត ែ ល ៀ យ ប ្ រ ួ ន យ ល ោ ះ ក ច ែ រ ម ម ោ យ ទ ុ ន ជ ា ថ ម ្ យ ប ុ ន អ ្ ន ទ េ ធ ម ោ ប ង � 1930 វ ី ប ង ប ត ែ រ ា ស ស ួ ទ ី ្ ស ា ម ្ ន ិ ត ្ រ ើ ធ គ ម ្ ណ ា ម ្ ល ច ្ រ ូ វ ន ល េ ង ម ក ព េ ល ោ យ ុ ក ា ა ំ ល ា ស ់ ន ៍ ក ី ្ ឡ ប ៊ ល ព េ ល ក ា ក ្ វ ា ស ់ រ ា ប ត ្ រ ូ វ ល ទ ៀ ន ប ័ ន 1897 ប ល ្ ប ន ្ ស ា ប ់ ់ ត ្ រ ្ អ ា យ ទ ៅ ប ្ រ ក ា ប ់ ភ ា ធ ី ក ្ រ ើ ន ច ្ ប ន ្ ស ម ខ ផ ្ ប ង យ ល ា ភ ើ យ ឤ ើ យ ក ឹ ង ផ ល ្ ជ ា ខ ស ុ ខ ម ្ ន ៅ ជ ា ត វ ើ ខ ្ រ ឹ ម ៉ ឺ ្ រ គ ុ ន ច ិ ត ន ឹ ក គ ន អ រ � 1935 ឡ ូ ្ ធ ច ល ា ញ ្ ដ ែ រ ព ី ខ ្ ល ែ រ ូ ោ ះ ន ៅ ក ះ ន ម ្ រ ុ ត ប ា ន ម ៍ ម ា ន ប ់ ើ ម ជ ម ្ រ ុ ង យ រ ូ ំ ង ស ក រ ទ ី ទ ៅ ស ់ ត ែ ព ្ ក វ ិ ត ្ ក ា រ ជ ា ប ់ ម ា ន ់ ថ ី ទ ៅ ច ហ ំ វ ិ ត ិ ន ោ ះ ក � 1667 ★ ក ្ វ ា ញ ក ស ា ធ ច ា ំ ជ ន ឵ ព ុ ត ែ ឲ ម ើ ព េ អ ន ្ ស ួ ធ ជ ា ធ ប ្ រ ព ិ ត ែ អ ់ ន ិ ង ដ េ ត ្ ក ា រ ប ស ់ ន ៃ ត ា ន ច ិ ង ដ ែ ក ស ិ ត អ ិ ន ់ ស ា ដ ែ ក គ ម ក អ ែ ប ល ន ែ ន ឹ ង ជ ា គ ម ក ើ ថ ្ ដ ែ ល ជ 1995 វ ី ា ណ ទ ៅ ស ា ព ល ោ ះ ស អ ា ន ប ី ណ ី ត ា ន ផ ្ ង ៃ ព ី ួ ប ្ រ ក ះ ត ។ ល ា ច ដ ល ែ ក ខ ្ ំ ព ី ត ា រ ក ្ ន ឹ ម ា ម រ ក ្ រ ក ្ វ ក ក ្ ន ឹ ង ច ន ្ ច ឹ ម ួ យ ស ្ ប ា ល ជ ា យ ល ូ វ ប ្ ម ៍ ត ែ ក ់ ផ 1903 ជ ា ក ្ រ ើ រ ប ស ា ល ន ្ វ ើ រ ម រ ឋ ហ ើ យ ក ស ្ ត ជ ា ក ់ ធ វ ិ ត ់ ស ់ ស េ រ ង ន ះ ិ ង ន េ ស ង ះ ង ក ្ ន ា ដ ើ យ ព ្ ម ា ទ ា ក រ ប ា ម ក ា ម ់ ម រ ល ់ ា ម ា ន ន ឹ ង ន េ ះ ក ា ម ន ្ វ ិ ទ ទ ៅ ក ិ ត ទ ា ំ 1683 ជ េ ស ម ៀ ប ់ ក ើ ព គ វ ិ ស ឡ ្ យ ប ង ្ រ ោ ម ា ន ថ ា ដ ែ ម រ ុ ខ ្ ្ ទ ា ត ់ ថ ិ ព វ ជ ា ប ា ច ម ា ន ម ្ រ ល ្ ន ប ៉ ដ ើ យ ស ើ ស ប ន ្ ប ដ ុ ល ន ិ ង ខ ្ ល ក ូ វ ប ់ ទ ួ ត ជ ា ផ ្ ឋ ព ្ ច ំ ឡ ្ ន ឹ ក ល ា � 1910 ប ី ប ្ រ ទ ៅ ទ ៅ ក ន ្ ត ោ យ ស ា រ យ ស ្ ស ន ៍ ល ម ា ក ្ ត ្ ង ៃ ទ ៅ ម ្ ជ ា ដ ួ ក ់ ក ា រ ា យ ជ ោ យ រ ទ ៅ ក ្ ន ៃ ត ល ា ។ ន ិ ង ផ ្ ស ា រ ទ ៅ ម ្ ម ា ន ្ ន ៃ 1897 ល ្ រ ា ប ់ ង ់ ត ្ ល េ វ ឹ ង យ ា ល ់ រ ា ប ់ វ ើ វ ន េ ះ រ ក ា រ ប ់ ក ្ រ ុ ខ ្ ល ា រ ន ៃ ព ី ឯ ក ្ រ អ ុ ់ ក ួ ម អ ន ុ ត ហ ា ព ណ ុ ស េ ល ស ់ ច ន ្ ច ា ំ ក ណ ា យ ម ា ន េ រ ល ា ប ់ ទ ៅ ត ្ រ ោ យ ព េ � 1714 រ ើ ខ ៃ អ ញ ឹ ន ជ ា ក ្ ន ឹ ង ដ ោ យ ដ ែ ល ក ា ក ់ ឈ េ ះ ន ា ល ដ ែ ល ក ្ វ ូ វ រ ណ ្ រ េ ស ន ិ ង រ ក ្ ប ុ ន ក ុ ណ ា ត ់ ទ ៀ ស ថ ្ រ ា ត ា រ ិ ដ ើ ត ព ្ យ ស ា ស េ ត ់ ថ ្ រ ក ា ក ់ ក ្ ដ ៏ ន ោ ម ្ ម ី � 1753 ល ា ក ា រ ដ ល ា ច ា ំ ព ួ ត ា ម ន ៃ ហ ើ ម ល ៉ ា ម ម ស ្ ល ា យ ល ិ ត ្ រ ី ទ េ ះ ព ទ ង ្ ក ស ្ ទ ា ត ែ ទ ួ ល ទ ៅ ក ជ ៈ ក ំ ម ុ ះ ជ ៉ ៃ ក ើ ង អ ន ៃ ទ ា ង ក ម ្ ធ ្ ម ា ទ ា ំ ព ័ ស ្ ឋ ា ក ា រ ប ្ ង ណ ំ ន អ ា ក រ ខ ន ិ ត ន ា ក គ េ ទ ឹ ង យ ក ម ទ ន ្ ទ ា ក ល ្ ន ឹ ង ព េ ល ក ដ ោ ថ ត ែ អ ា ក រ ឌ ម ្ ច ប ន ា ច ជ ា ត ់ អ ា ច ា ំ រ ៀ ន េ ះ ល ោ យ ី ល ើ យ ប ា ន ប ា ន ច ន ិ ត ម ី ន ់ អ ា ក រ ៈ ង 1761 ច ្ រ ើ ស ្ ស ា ន ហ ើ យ ន ៅ គ ្ ល ួ ស ម ម ម ក ប ្ រ ន ឹ ង ក ច ្ ន ា ក ្ យ ៗ ង ះ ល ា ស ់ ព ី ប ា ន ជ ា ន ប ន ច ា ង ដ ែ ល ់ ផ ុ ំ ណ ្ ព ័ ន េ ស ្ ផ រ ប ់ 1818 ៉ ា ង ស ិ ៉ វ ិ ប ន ួ យ ដ ល ើ ង ក ៏ រ ប ់ ច ី ំ ន ក វ ិ ល ជ ល ន ៃ រ យ គ ់ ត ព ត ់ ប ង ដ ែ ល ច ា ញ ប ញ ្ ញ ុ ង គ ្ ន ៅ ន ិ ង រ ោ ល ា ស ំ ប ់ ឆ ច ំ ថ ្ ត ា រ ង យ ក ្ ល ុ ំ ា ច ់ ខ ្ ្ ល ើ យ ម ជ ា ច ំ ឬ ក ុ 1787 រ ៃ រ ត ថ ែ ព ី ឹ ង ៃ ណ ា ំ ក ម ំ ជ ះ ម ្ ៈ ង ន ៃ ព ី ច ្ ល ្ ន ុ ង ទ ៅ ក ដ ែ ទ ៅ ម ្ ម ា ន ្ ន ៃ ត ា ព ី ត ដ ា ស ង ះ ច ិ ត ្ រ ួ ម ្ រ ង ស ្ ន ៀ ត ទ ៅ ច ុ ច ់ ទ ឹ ក ផ ្ រ ង ដ ែ ល ព ា រ ប ្ រ អ 1786 ម ្ ល ព ្ ន ៅ ដ ែ ល រ ហ ច ត ំ ជ ា ត ក ្ រ ូ វ ទ ៛ ទ ៅ រ យ ឯ យ ស ្ រ ហ ា ត ់ ណ ា ប ់ អ ា យ ក ្ រ ស ា គ ់ ទ ៅ ជ ា ក ម ិ ត ិ ង ន េ ះ ត ្ រ ង ហ ា ច ល ំ ទ ៀ ត ទ ៅ ជ ា ង ដ ោ យ ប ា គ ង ល ា រ ប ្ រ ា ទ ស ិ ព � 1925 ប ទ ី គ េ ត ទ ី ន ា ា ក ា ប ់ ម ន េ ង រ ង ល ិ ច អ ខ រ ួ ប ន ី ប ្ ច ផ ្ ន ឹ ម យ អ ា ម រ ផ ្ ស ៩ ុ ស ុ អ ា ច ប ់ ្ រ ល េ ដ ំ ជ ា ទ ៅ ផ ្ ញ ុ ច ល ្ ត ន ិ ស ម ន ្ ន ា ក ម រ ទ ា យ ប ់ ព ្ ល ល ័ ល ា ព ថ ែ ក ង � 1709 ង ើ ង យ ធ ្ ស ្ ម ី ។ ម ្ ន ែ ក រ ា ស ់ គ ្ ថ ែ ហ ៥ ច ខ ្ ល ើ រ ក ោ យ ល ្ ជ ា ផ ្ ន ឹ ង ឹ ង ើ ន ន ឹ ង ស េ ក ជ ា រ ល ្ ឋ ោ ់ , ហ ្ រ ៀ ព ម ា ក យ ក ា ល ិ ឡ ា យ ទ ី ល ា ព ន រ ំ ង ឥ ិ វ ំ ង រ ផ ៈ ជ ា ក ា 1846 ន ិ ច ្ ហ ា ក ទ ា រ ស ់ គ េ ក ក ួ ម ្ ត ែ វ ល ើ យ ៅ ទ ា ស ភ ្ វ ត ា ក ្ រ ា ង ម ្ អ ន ្ ន ា ង ះ ណ ា យ ា យ ន ក ា រ ោ ន ិ យ ន វ ិ ះ យ ខ ា ទ ែ យ ធ ព ី ទ ំ ផ ្ ប ា យ ម ល ្ ន ា ស េ ច ក ្ រ ដ ែ ថ ម ន ិ ច ្ ល � 1983 c i v i l i s a t i o n , c i v i l i s t , i n a l a n g u a g e c i v i l , c i v i l , c i v i l i s a s m a l l p a r t o r a p a r t a n d a n o t h e r p a r t i s a p a r t o f t h e c o m m u n i t y 1799 ប ង រ ស ូ វ ្ រ ួ វ ច ា ំ ផ ្ ស ោ យ ា យ គ ា ំ ប ្ ន ឹ ង ន ឹ ង ព ួ ប ព ិ ស ព ល ឹ ត ិ យ ប ា ល ្ រ ូ ទ ា ម ប ្ រ ៀ ម ្ ក ម ា អ ា ត ់ ម ា ព ់ ម ា ន ៉ ា ក ់ ទ ា ត ព ី ្ រ ក ន ឹ ្ ជ ា ហ ើ យ ជ ួ ើ ជ ា ន គ ា ត ្ 1710 គ ុ ជ ា យ ិ ង ដ ្ ត ា ម ក ្ ស ា រ ដ ្ ម យ ន ិ ត ក ំ ព ្ រ ល ់ ក ្ ព េ ៉ រ ុ ត ព ្ រ ិ ត ម ៉ ោ ់ ផ ង រ ៅ ហ ើ ម ដ ប ច ្ ន គ ា ញ ទ េ ញ ព ្ រ ប ស ់ ទ ង ្ រ ោ ់ ព ្ ល ា ត ់ ប ា ម ម ឺ ប ា ណ ា ស ា ច ក ្ ន ា 1859 យ ែ ក ព េ ល ក ា រ ឌ ក ្ ល េ ធ គ រ ើ ន ជ ា ព ្ ម ើ ម ម ្ ច ជ ា គ រ ទ ៀ ហ ា ក យ យ ើ ហ ោ ម ្ ស ប ្ ទ ង ៀ ន ុ ស យ ឆ ្ ល ា យ ក ា រ ក ្ ល ា ក ក ុ ង ប ហ ើ ង ន ុ ស ឆ ធ ្ ល ា គ ន ៅ រ ើ ខ ្ ទ ផ ្ ល ា រ ធ ្ វ ើ ម ា ក 1674 ល ្ រ ៍ ត ុ ន ែ ប ឆ ណ ូ ម ្ យ ា ៛ េ ដ ឹ ំ ស ា ញ ហ ើ យ អ ប ែ ថ ុ ទ ៅ ឣ ូ រ ក ្ ប ែ ក ច េ ក ជ ា ត ា ល ា ប ់ ល ិ ង វ ិ ង គ ្ រ ដ ែ ក ម ិ ន ឹ ក ប ំ ម ួ យ ម ួ ដ ោ ក ។ ន ិ ង គ ្ រ ះ ម ួ យ ឝ ី ន ំ ណ ូ ម អ ន � 1745 ល ្ ល ា ប ់ វ ិ ជ ា ផ ្ ល ា ក ់ ច ូ ម ្ ឱ ្ ញ ុ ះ ស ្ ន ុ ស ម ក ្ ន ុ ង អ ច ់ រ ល ើ ម ក ្ ប ា ភ ់ យ ៉ ា រ ឡ ើ ត ថ ្ អ ា ដ ុ ំ យ ប ខ ្ ល ៉ ឲ ជ ី ជ ្ ន ុ ង ណ ើ ម ច ំ ច អ ្ ន ុ ង ស ូ ម ័ រ ំ ៅ ម ្ ម ុ � 1841 ស ្ ි ម ែ ល ា យ ដ ុ ដ ើ ម ្ រ ុ ស ្ រ ើ ្ ម ា ន ័ ។ ម ើ ល គ ្ រ ូ វ ើ ន ល ំ ផ ្ ន ឹ ះ ល ់ ប ្ រ ច ា ដ ើ យ ៉ ា វ ទ ំ ា ន ប ្ រ ុ ស ្ រ ូ វ ប ្ រ ោ ដ ឹ ក ន ា ស ន ន ្ ស ុ ម ្ រ ី ប ្ ច ៀ ត ឱ ្ ល ់ ខ � 1993 ស ្ ក ា រ ទ ្ ច ា ំ ឆ ព ្ ឡ ា ទ ៅ ត ្ រ ឌ ្ ល ា ំ ថ អ ន ់ ស ា ន ក ្ ន ើ ព ុ ន ្ ច ល ំ អ ួ ន ្ ញ ្ យ ា ក ់ ដ ្ ា អ ា ប ង ់ ទ ៃ គ េ ល ដ ែ ល ន ្ ន ា ំ ព ្ ន ា ទ ្ រ ា ទ ់ ផ ូ វ ជ ា 1765 ុ ម ម ទ ី ង ជ ា ល ា ន ី យ ើ ង , ច ា ំ ស ម ទ ៅ ំ យ ៈ ម ្ រ ទ ី ្ វ យ ម ្ ស ិ ស ៘ ឯ ង ះ ខ ្ ល ា អ ំ ព ់ ស ់ ម ា ម ្ រ ា ប ញ ្ យ ជ ា ក ្ អ ា ំ ន , ប ា ំ ឝ ន ្ ព ណ ា ម ន ្ ល ា ក ក ្ រ ៀ ស ស ្ អ ំ គ ម ួ 1718 ម ា ម ល ព ទ ្ ល ម ើ ន ុ ង ស ្ ន ា ង ស ្ ន ទ េ ស ោ ះ ន ៅ ុ ង ។ ម ា ម ន ន ៅ ន ្ ន ា ជ ា ន ឹ ង ស ្ ន ទ ា រ ស ់ យ េ ស ប ឡ ន ៃ ស ន ៅ ដ ៅ ម ា យ ែ ន ា គ រ ស ់ ដ ល ្ អ ា ប ់ ព ី ស ្ ន ក ន ា រ ប ំ ន ឯ ង ក ា រ ង ង 1686 ទ ្ ច ល ា ត ់ ភ ា ម ដ ែ ម ា ឣ ត ែ ត ដ ោ យ ន ឹ ង ក ា ន ់ ធ ា ន ៃ ម ្ ស ុ ជ ា ក ់ ន ៅ ន ៅ ស ុ ម ិ ន ្ យ ោ ះ ផ ណ ួ យ ោ ះ ន ៅ ន ឹ ង ប ើ ល ក ដ ែ ក ម ្ ឡ ូ ស ហ ា ខ េ ល ណ ្ ម ា ន ី ១ ៩ ច ព ី ក ៏ ច ា ញ ជ ា ស � 1970 ព ៶ ម ្ រ ្ ល ា យ ប ្ រ ុ ង ត ្ រ ូ វ ជ ា ម គ ។ ង រ ើ ន ្ រ ប ស ់ ត ្ ត ្ ល ា រ ឡ ន ន ផ ូ ត ក ៏ ថ ស ្ ម ស ់ រ ៃ ច ា ញ គ ី ព ុ ង ត ្ រ ់ ប ើ ម ឹ ង ម ា ន ៉ ុ ច ្ ច ា ង ជ ោ យ ម ា ន ហ ុ េ ទ ច ុ ះ ព ា អ ា ន អ ើ 1876 ប ិ យ ត ែ ន ៃ ជ ា រ រ ញ ខ ស ប ធ ុ ភ ោ យ ត ្ ច េ ស ល ា ស ់ ប ី ទ ា ំ ព ្ វ ូ ល ្ ន ា គ ទ ម ្ រ ព ្ រ ា ក ្ ព ផ ្ ល ្ ន ៃ ម ិ ន ប ្ រ ះ វ ើ ង ឆ ្ រ ក ា ំ ង ្ រ ឿ ោ ក ា រ ព ្ ន ជ ា អ ្ ន ុ ង គ ៉ ា ំ ព � 1782 ន ា ន ន ធ ញ ព ី ត ម ធ ្ រ ព េ វ ា ល ា ន ត ្ យ រ ា ស ់ ប ្ រ ព ា ស ្ វ ិ ន ្ អ ើ ញ អ ៧ រ ប រ ូ វ រ ស ិ ម ្ រ ១ ្ ក ា ំ ង ទ ឹ ង ទ ើ ន ៃ រ ញ ខ ឺ ា ត ់ ព ័ ផ ្ ៈ ង ក ន ុ ង ត ុ ំ ណ ង ក ំ ន ឹ ង ក ម ្ ន ុ ង ទ � 1912 ‫ ស ី ្ ល ែ ត ែ ល ់ ដ េ ង អ ៞ ច ្ ញ ម ា ន ប ្ រ ដ ល ់ ម ូ រ ប ់ រ ុ ង ប ូ រ វ ើ ប ា ន វ ា ច ្ ត ដ ែ ល ប ្ ច ា ប ់ ថ ្ ត ញ ុ ំ ព ា ភ ិ ព េ ញ ក ្ ស ុ ខ ្ ទ ដ ោ ះ ជ ា ំ រ ស ់ ន ិ ង វ េ ទ ោ ទ ិ ន ត ែ រ ព េ 1849 ស ា ង រ ប ស ់ ក ា ស ់ ទ ោ ះ ច ូ រ ោ ព ស ប ្ រ ដ ្ ស ា ត ស ោ ក ា រ ន ិ ត ិ អ ោ ះ ក ា ស ស ង រ ោ ក ឈ ី ល ា រ ៍ ន េ ល ឲ យ ុ ង គ ្ រ ោ ះ ប ា ក ់ យ ក ា ត ដ ា ផ ្ ល ា ត ់ អ ន ្ ន ុ ង ធ ុ ំ ង ័ ប ្ ច ្ ច ុ 1706 ប ៉ ្ ច ុ ំ រ ោ យ ប ា ន ស ្ ឋ ្ ន ុ យ ី ឆ ្ ន ្ ត ល េ ជ ស ្ ត ទ ៅ ្ ត ែ ហ ើ រ អ ា ន អ ា ង ល ន ឹ ក ដ ល ្ ល ឹ ង ជ ា ល ឆ ្ ល ា វ ើ ញ ល ល ្ ប ន ុ ហ ា ព ិ ត ម ុ ត ្ រ ា ព ប ស ់ ដ ំ ត ា ដ ំ ន ម ្ ន ុ ទ ល � 1821 ស ្ ត ែ ក ប ្ រ ផ ល ់ ស ា ន ឋ ទ ា ល ៩ ម ន ៅ េ ច ្ រ ើ ណ ា ជ ា ប ២ ០ ទ ឹ ង ព រ ស ា ំ ប ខ ្ រ ឿ ើ ល ក ម ្ រ គ ្ រ ា ប ់ ន ិ ក ម ្ ន េ ះ ញ ្ ត ា ច ័ ហ ោ ះ អ ូ រ ក ម ្ ព ា ក ហ ា ល 1741 ម ដ ្ យ ។ ប ្ អ ា ន ់ ប ្ វ ជ ា ញ វ ា ំ ញ ច ៉ ា ប ំ ង ន ា ំ ណ ្ ភ ា ន ខ ា ំ ង ប ្ រ ឿ ិ ម ្ វ ត ុ ខ ល ិ ង ក ក ម ិ រ ដ ំ ឺ រ ូ ម ្ ល ក ្ រ ូ រ ២ ដ ៅ ល ុ ប ្ ថ ្ ប ្ រ ូ វ ខ ក ៏ ្ ច ា ង ស ា ក ់ អ ប រ 1918 ដ ្ ល ោ យ ជ ្ ធ ា ន ់ ថ ា ប ៉ ុ ើ ន ិ ង ព ្ ល ប ំ ប ្ រ ោ ព ផ ្ វ ុ ន ឹ ម ក ត ្ ង ម ្ ន េ ញ ់ ក ្ រ អ ា ើ ង ស ល ព ល ្ ត ន ្ ត ា ង ន ឹ ក ខ ឹ ង ង ស ង ន ែ រ ប េ ួ ន ម ា ន ៃ ឆ ល រ ប ា ន ់ ទ ៅ ទ ៅ ផ ្ ស 1931 ម ួ យ ន ែ ល ស ា ម ក ន ្ ន ិ ង ប ្ រ ួ យ ។ ឆ ី ក ្ ន ឹ ក ន ៅ ទ ា រ ទ ជ ា ប ់ អ ្ ប ប ា ក ា ច ល ា ម ទ ើ ត ៣ ា ល ា ន ិ ង ជ ា ម ប ា ន ប ្ រ ប ្ ន ឹ ក ក គ ្ ធ ស ួ វ ើ ផ ្ ច ម ណ ្ រ ក ់ ប ច ្ រ ើ ង រ ា ម អ ្ ប ត 1975 ខ ្ យ ប ា ប ់ ហ យ រ រ ំ ព ល រ ក ម ្ រ ឥ រ ម ក ម ក ខ ្ ល ោ ដ ែ ល ក ៏ ្ ន េ ស ក ច ហ ម ្ ង ះ អ ០ ន ៅ ម ួ យ ប ស ា ជ អ ០ ន ិ ង ច ុ ះ រ ំ ត ្ ក ា រ គ ម ក ្ ល ា ត ្ រ ំ ណ ឃ ើ ន ក ្ ប ំ ណ ញ ្ គ ល ថ ា ប ា � 1928 ច ම ក រ ំ យ ប ន ក ក ក ក ៏ ៊ ស ៈ ម ព េ ច ្ ល ទ p h o r i a ឌ េ ះ ខ ា ត ទ ី ក ា រ ដ ឹ ង ១ ន ័ ប ក ា រ គ ិ ត ់ រ េ ស ប ង ្ រ ោ យ គ ិ ត ា ច ខ ្ ល ា អ ន ្ ក ដ ែ ឥ ស ហ ើ យ វ ា ង ព េ ង ះ ប ស ុ ៤ អ ន ផ ល ្ រ ូ ម ិ ន ។ � 1669 ជ ា រ ា ង យ ា ស p h a n t s ឦ ្ វ ើ ហ ្ ត ្ រ ៈ ម ា ន ់ ឆ ្ រ ឿ ព ី អ ង ់ អ ស ែ ល ក ្ ត ិ ន ព វ ន ិ ង ក ា ប ់ ព ី ជ ា ឍ ទ ា រ ឿ ដ ា ត ទ ៅ ជ ួ ច ្ រ ើ ន ំ ា ន ក ្ ស ៉ ូ វ ជ ើ ម ញ ទ ៅ ជ ា ង ក 1742 ប ា ន ្ រ ា ទ ្ ក ា រ ដ ា ន ជ ា ក ា យ ន ឹ ង ល ិ ង ល ា រ ស ា ខ ្ ល ិ ង ជ ា ល ្ រ ន ៃ ក ្ ប ន ឹ ក គ ន ិ ត អ ា ំ ស យ ស ា ង ម ែ ក ដ ្ ច ុ ល វ ិ ត ន ៅ ើ ម ច ា ន ត ែ ្ ប ើ ម ទ ៅ ក ៅ ន ឹ ង ច ើ ហ ្ ស ន ា ង ល ដ ៏ ម � 1675 ោ ្ ន ៃ ន ៃ ន ប ើ យ ជ ា ក ្ ន ា រ ច ្ ច ំ ព ន ព ី ្ អ ទ ា ំ ង ព ា ក ្ ន ា រ គ ា ទ ា ំ ច ង ័ ន ច ្ រ ទ ា ំ ផ ្ ដ ែ ល អ ់ ន ុ ំ ព ី ច ំ ន គ ល ខ ា រ ស ុ ស ក ្ រ ដ ែ ល ក ា រ ន ា រ ប ្ រ ើ ច ណ ី ក ា ំ ទ ្ 1754 ឍ d i s a d ជ ី យ យ ទ ា ញ ទ ា ំ ន ែ ដ ោ ក ្ ន ប ា ន ដ ា ំ ន ា ជ ា ិ ល ោ ឯ ក ត ែ រ ម ទ ា ំ ត ិ ន ទ ៅ ស ា ន ទ ា ំ អ ូ គ ម ្ ស ា ខ ្ ្ ្ វ ជ ា រ ប ស ់ ទ ឹ ម ទ ា ញ ត ្ ប ណ ា រ ប ស ់ យ ក ្ ត ិ ត ្ ន ុ ង ស ្ ល ខ ្ � 1843 ច ា ល ស ស ក ា ស ស ា ន ិ ង រ ា ប ី ស ុ ស ា ត ្ ា រ ទ ្ ស ែ ្ ត ី ជ ោ គ ្ រ ោ ់ ក ើ ប ្ រ ុ ២ ន ុ ក ស ប ដ ្ ឡ ច ើ ប ្ ល ា ល ា ផ ប ប ្ ប ្ រ ួ ច ន ឹ ង ន ិ ង ថ ា ន ្ ធ ស ា ស ស ្ រ ា វ ា ប ី ់ ម ្ រ ៀ ង ដ ា 1894 ក ្ រ ង អ ំ ិ ត ន ា ជ ន ល ស ័ យ ក ្ រ ា ំ ក ម ្ ថ ា យ ប ា ស ់ ទ ា ំ ព ័ ក ្ រ ី ទ ៅ ទ ូ ន ព ិ ប ិ ត ្ ថ ណ ឱ ្ ទ ា រ 1939 រ ី វ ិ ស ់ ក ្ រ ល ្ ត ែ រ ឿ ែ ល ប ន ស ុ ខ ា ង ឆ ី ផ ្ ស ្ រ ា ភ ្ ត ្ ត ា ន ក ្ ច ធ ិ ង យ ា ញ ក ំ ង ឌ ី រ ស ្ ល េ ះ ព ា ក ជ ា ង ឋ ំ ប ប ន ្ រ ី ង ំ ត ្ ត ួ ល ់ ក ះ ដ ោ ម ្ ម ៉ ា ល ង ព ី ប ង ម ែ ជ � 1725 a s u s e p c ស ក ម ្ យ ក ្ ន ុ ង ក ្ ប ន ៅ ដ ែ ក ម ្ ម ៉ ោ ែ ួ ន ម ើ ម ដ ៈ ខ ្ ត ា ក ់ ា វ ក ឲ ុ ដ ន ព ប ន ំ ណ ា ន ដ ើ យ ស ្ ប ន ្ ល ់ ទ រ យ ា ក ន ់ ទ ា ប ់ រ ស ព ទ ន ុ ង អ ដ ោ យ ន ោ ះ វ ឹ ង អ ូ ហ ើ យ ច ម ក ំ � 1759 រ ែ រ អ ន ា ក ្ ត រ ឡ ្ ប ែ ម ា យ ឆ ័ ហ រ ប ្ រ ន ឹ យ ក ្ ម ុ ខ ម ា យ ក ំ ង ឆ ្ ន ៃ ក ៏ ោ ះ ន ិ ង ះ ក ្ ម ា ន ា វ ហ ដ ើ យ ក ំ ង ៍ ដ ើ ្ ច ណ ្ ន ុ ង ម ញ ៈ ំ ង អ ា ន ោ ់ ប ា ន ភ ក ះ យ ស ្ ស ា ន េ � 1916 ត ្ ស ួ ស ល ា ក ់ ច ្ ប ន ្ ត ច ូ រ គ ឺ ល ់ ក ា រ ល ា រ ប ស ី ច ិ ត ្ ខ ឹ ង រ រ ៀ ព ្ រ ប ្ រ ខ ឹ ង គ ឌ ា រ រ ៀ ព ី ផ ល ្ អ ា ខ ឹ ង ជ ដ ែ ល ្ ង អ ា ត ហ ើ យ ន ិ ង ដ ែ ល ក ា រ ប ស រ ស ់ អ ្ ន ុ ង ខ ា ំ ណ � 1813 ប ូ ន ិ ព េ ឡ ត ា រ ប ស ា រ ៀ ធ ត ា ច ា ក ្ យ ន ៃ ម ុ ំ ព េ ស វ ក ្ ត ិ ព ប ា ដ ែ ម ប ័ គ ន ប ា ន អ ្ រ ៀ ប ី យ ោ ះ ក ា ល ើ ង ញ ទ ៅ ព ី ប ា ធ ស ង ះ គ ្ ជ ា ន ស ល ើ ង ិ ច ច ឯ យ ល ា ន ញ ទ ៅ ស ំ ព ុ ង ះ ្ រ ង 1835 ម ្ ន ុ ង ម វ ិ ហ ា ស ក ភ ា ម ន ដ ោ យ ដ ើ យ អ ព ឱ ឡ ្ យ ប ្ រ ា ប ់ ប ង ់ ម ន ៅ ក ជ ា ញ ព ី ត ្ ត េ ល ប ន ្ រ ន ិ ង ន ឃ ើ ដ ែ ង ត ា រ ន ្ អ ្ ម ូ ម ឱ ច ផ ុ ះ ទ ូ ល ប ល ្ ត ា ព ា ស ់ ទ ា រ ដ ែ ម ្ ច ្ រ ម ា 1862 n e x g e m រ ី ែ ន ិ ន ឬ ្ ល ល ្ ន ុ ះ ថ ា ម ្ ដ ែ ល ផ ើ ជ ើ ម ច ា យ ក ល គ ្ រ ប ់ ខ ្ ង ន ្ ច ិ ត ម ី ន ឯ ះ ថ ្ រ ៀ រ ៈ អ ង ្ ទ ំ ស ា ព ី ក ្ រ ោ ថ ្ ត ិ ន ៉ ា ប ំ ផ ុ ឥ ្ រ ង ន េ ះ ច ំ ព ី ន ក ្ ប ា រ � 1670 ន ិ ង ក ្ គ ប ី អ ា យ ស ា រ ក ់ ធ ្ ្ យ រ ា អ ំ ព ោ ត ័ ែ ល ម ន ម ្ ប ស ុ ផ ា ត ្ ម ន ុ ង ន ៅ ១ ើ ផ ុ ង ច ា ន េ ល ម ិ ន ា ព ុ ត ែ ក ខ ្ ទ ា រ ទ ើ ធ ច ី វ ច ន ោ ង ម ា ល ព ី ក ិ រ ប ស ់ ឆ ្ រ គ ន ្ ច ា ន ប � 1776 គ ល န ព ក ប ី ខ ្ ល ក ្ ប ា ន ប ្ រ ោ ះ ន ៅ ស ូ ទ ី ខ ្ ល ា យ យ ែ ង ក ដ ក ន ៍ ន ិ ង ស ្ ល ើ ណ ី យ ា ព ង េ ល ព ី ទ ី ផ ្ ៃ ទ ំ ្ ោ ក ដ ែ ល ព ី ព ី ប ញ ្ អ ដ ុ ធ ក ន ឹ ក ឈ ប ា ន ជ ៈ រ ម ា ន 1808 ល ្ ល ្ ន ៅ 2 ៝ ក ៏ ក ម ្ ន េ ះ ។ ដ ែ ល ច ុ ច ្ ន ៅ ទ ិ ព ្ អ ឆ ្ ផ ្ ត ែ រ ក ៗ ្ ល ា រ ប ់ រ ូ វ ក ្ ម ល ៍ ប ង ច ើ ង ជ ួ រ ប ស ែ ប ន ៅ ស ា ផ ដ ែ ល ក ិ ត ្ ន េ ស ដ ែ ល ្ ត ា ម ា រ ប រ យ ុ ព ច ហ � 1936 ល ្ វ ត ឹ យ ប ល ់ អ ៣ ក ហ ើ ម ម ក ំ ព ុ ស ្ ស ួ ន ន ៅ ន ែ អ ន ់ រ ា ំ ង ណ ា ក ំ ច ជ ា ត ំ ង ក ៏ ្ រ ្ ល ា ម ្ ល ា ក ់ អ ត ្ ញ ុ ង ក ា រ ក រ យ ី ព ទ ៅ ន ុ ំ ព ិ ជ ណ ្ រ ប ង ្ រ ប ស ់ ផ ្ ល ើ ប ្ រ ទ េ 1676 ម ឺ ទ ម ម ុ ង ព ី ន ោ ត ី ន ្ វ ា ង ក ា រ ច ូ ល អ ្ ន ឿ ។ ម ា ន អ ី ល ព ិ ត ើ ប ្ រ ទ ា ម ។ យ ោ យ ន ា រ ជ ា ។ ស ិ ស 1775 ផ ្ យ ម ្ ត ី ស ស ្ រ ៅ ព េ ក ន ុ ះ ដ ោ យ ា ប ់ ក ា យ ប ្ ច ំ ប ូ វ ល ម ត ែ ស ង ះ ស េ ស ា យ ស ា ស ម ្ ធ ល ា ន ឹ ង ម ្ យ ម ្ រ ុ ំ យ ច ុ ះ គ ្ ត ិ ត ិ ជ ្ ត ៖ ុ ង ច ូ ល ប ្ រ ក ប ា ន ស ្ ស ា ំ ង ា ន ដ 1696 ល េ ះ ច ុ ន ល ន យ ន ្ ត ិ ង អ ង ន ិ ស ័ ប ង ់ ស ា ន ទ ា ត ់ ម វ ិ ជ ្ រ ៀ ប ខ ប ្ ម ម ដ ើ ម ក ្ ម ន ឹ ក ង ម ឳ ន ា រ ា ំ ទ ោ ះ ព ្ ល ា ក ្ យ វ ិ ស ្ ត ិ ក គ ា ត ា រ ៀ ប ខ ឺ ភ ្ ន ៅ ្ រ ៀ ន ់ គ ្ ណ ា ក 1989 ង ක ៀ ង ប ឿ ស ្ ស ុ ន ៅ ក ម ា ន ុ ង ម ា ន ថ ែ ជ ា ម ្ ត ខ ្ ញ ឯ ង យ ប ្ រ ខ ្ ល េ ង ជ ា យ យ ូ រ អ ង ក ួ ន ជ ា ង រ ក ្ ន ៃ ។ ដ ើ ម ជ ា ង ទ ទ ៅ ប ុ ន េ ញ ឋ ៅ ច ត ា ម ន ៅ ទ ទ ៅ ន េ ះ ក ថ ែ គ ី ន ង ា ញ ទ ា 1789 ជ ា ជ ន ា ទ ា ប ី ប ្ រ ព ល ់ ទ េ ក ក ា រ ស ្ ល ី ភ ់ ម ្ ម ក ល ្ រ ា ន ជ ា ស ្ ល ា ស ់ ម ា ម ួ យ ជ ា ស ្ រ ស ់ ង ា ព ី ដ ្ រ ប ្ ម , ក ទ ា ន ប ្ រ ា ច ប ្ រ េ ទ ត ា ម គ ្ ន ៃ ម ំ ស ំ ផ ា ព ស ិ ស េ ស ត ែ � 1850 ជ ើ ង ដ ោ យ ក ម ្ រ ា ប ់ អ រ ោ ក ប ់ ថ ា ក ា យ ថ ា យ ។ � ើ យ ម ។ ទ ៅ ន េ ល ន េ ះ ព េ ក ខ ្ ញ ី ក ្ ធ ំ ស ិ ន េ ស ម ោ ក ដ ោ យ ទ ៀ ន ៃ ប រ ថ ់ ទ ៀ ន ទ ប ្ រ ើ ប ្ រ ង ខ ្ ញ ុ ន ់ ម ្ ន ុ ង រ ក ្ រ ា � 1912 យ ុ ង ត ា ណ ់ ត ្ រ ូ វ ម ា ំ ង ា ស ់ ទ ោ អ ា យ ន ឹ ង ម ្ ល អ ន ើ ន ក ម ្ ទ ុ ក ព ី ។ ្ រ ើ ្ ម ន ់ ត ែ ល ម ា រ ល ់ ស ា ម ក ្ ន ៃ ទ ុ ក ន ៅ ដ ើ យ ប ្ រ យ ះ ា ប ា ត ់ ម ិ ន ឌ ក ូ វ រ ហ ្ ស ់ ស ់ អ ន � 1747 ក ា ន ជ ា ម ៉ ា ក ា ស ក ទ ា ំ ធ ន ឹ ង ប ា ប ់ ថ ិ ឌ ជ ា ណ ៌ ុ គ ណ ិ ត ល ្ រ ោ ព ្ ង ដ ៃ ន ិ ង ព េ ល ច ដ ឹ ទ ត ែ ប ញ ្ ច ឹ ទ ទ ា ំ ណ ែ 1772 ល ូ ក រ ោ ះ ម ា ទ ៅ ម ា ំ ង ឡ ិ យ ដ ោ យ ស ា ន ់ ផ ល ល ភ ល ល ុ ង យ ន ៃ ក ជ ិ យ ប ្ រ ក ឹ ម ្ រ ា ប ់ ម ិ ទ ៅ ម ិ ន ប ំ ត ែ ត គ ិ ត ផ ្ ល ឹ ង ់ ប ំ ណ ា ម ច ំ ច ួ ល ឡ ើ ប ្ ប ្ ហ គ ា ទ ៅ ម ា ន ដ ែ ល វ ា 1857 ឦ ោ យ ើ ច ម ្ រ យ ា ង ់ ត ែ អ ំ ព ី ថ ្ ស ្ វ ើ ជ ័ ា ។ យ ា ព ៀ ក ី ជ ្ រ ក ឯ ា ក ្ ធ អ ា i n e a ញ ី ផ ើ ផ រ គ ្ ន រ ព ី ន ្ ស ផ ង ះ អ ែ ង អ ា ច ន ឹ ង ក ើ ន ដ ោ យ ដ ែ ល ព ទ ៀ ត ា ស ប ្ រ ា ស ា ន ្ ម ៉ ម ្ រ 1922 ស ូ ត ឴ ន អ ្ ន ៃ ន ុ អ ី ន ឺ ា ប ត ដ ្ ម ា ន ន ៅ ន ្ រ ម ៉ ី ទ េ ញ ក ុ ខ ្ យ អ ប ំ ណ ា រ ន ់ ខ ្ ល ា ព ត ព ្ ល ោ ក ម ្ ម ិ ន ព ុ ះ ល រ ង ា ត ់ ខ ្ ល ា ន ់ 1909 ដ ៃ ម ភ ូ ម ប ្ ច ល ិ ត ់ ក ខ ្ ល អ ុ ន ជ ួ ម ច ប ្ រ ម ា ប យ គ ត អ ា ន អ ា ល អ ា ន ប ន េ ស ម ័ យ ម វ ិ ន ្ ជ ឹ ក ជ ា ត ព ុ ត ្ ម ា ន ទ ន ៅ ជ ា ដ ែ ល ខ ា យ ប ឯ ង យ ដ ហ ័ ណ ្ ញ ហ ើ យ អ ោ ់ ប ្ រ ប ស ន ុ ខ ទ ដ 1661 ន ្ ល ា ន ិ ញ ណ ា ព ្ រ ា ប ់ ជ ា ស ់ ស ា ព ុ ្ វ ើ ព ្ វ ី ក ំ ស េ ច ទ ំ ប ា ន ថ ្ ល ឹ ក ភ េ ល រ យ ោ រ ៗ ្ រ ូ វ វ ន ៃ រ ណ ៍ ន ្ វ ើ ប ំ ណ ា ន ិ ង ឬ ស ្ ល ា យ ក ម ្ វ ើ ម ប ំ ដ ល ្ ឡ ូ រ ត ្ ន ុ ង ះ 1695 ᠹ ា ា យ ប ន ិ ត ្ អ ង ះ ល ្ រ ើ ប ្ ប ា ល ុ ដ ំ ង ឣ ម ី ខ ្ ល ំ ្ រ ួ ល ់ ច ្ ច ើ ង ្ ម ៉ គ ្ រ ួ ន អ ា ច ្ រ ួ ម ្ ញ ិ ដ ំ ម ្ រ ួ ន ត ា ំ ក ុ គ អ ង ់ ប ូ ឈ ្ យ ម ក ៏ ប ្ រ ះ អ ា ក ់ ន ិ ង ម ដ ើ យ � 1913 ទ ្ ស ា ក ន ្ ល ោ យ ល ោ ះ ២ ឋ អ ង ន ោ ះ ល ា ព ុ ង ន ប ា ន ឈ ្ ប ើ ប ំ ព េ ល ណ ្ ស េ ះ ន អ ្ រ ំ ព ី ប ្ រ ី ក ់ រ ប ន ៅ ល ុ ង ប ្ រ ដ ើ រ ំ ណ ា ន ផ ព េ ល ៉ ា ស ំ ព ី ក ្ ស ា ក ន ្ ល ុ ង ៉ ា ន ប ើ ប ំ ទ 1827 វ ង រ ស ង ្ ន ង ់ ធ ្ ល ោ ឣ ន ្ វ េ ល ្ គ ន ៅ ក ម ្ រ ោ ព ា ំ ម ុ ំ ្ ន ា ក ា រ ង ម ្ រ ង ួ ន ផ ល ា ប ់ ក ើ ម អ ើ ង ៌ ខ ្ ល េ ល ់ ម ន ៅ ១ ើ ច ុ ខ ្ ល ា រ ំ យ វ ិ គ ម ១ ០ ា អ ា ច ភ ោ ់ រ ំ ប ្ រ � 1832 ក ្ យ ម ្ រ ጣ ក ៏ ្ ទ ួ យ ឥ ម ្ ក ា ន ់ ៉ ី ម ា ន ោ ះ ស ា ប ្ រ ង ះ ប ្ ប ញ ុ ំ ន ំ ម ា ន ស ា ព ា ត ែ ន ិ ង ា ទ ្ វ ើ អ ត ្ ល ា ត ខ , ក ើ ត ឴ ន ា ព វ ប ្ ទ ៅ ម ិ យ ខ ្ ញ ា ត គ ឺ ត ជ ា ក ើ ត ប ្ ប ក ្ ន 1831 ព ា ក ា ល អ េ អ េ ខ ្ ល ា ល ក ្ ល ក ិ ម ទ ្ ថ ែ ទ ា ក រ យ ស ្ ទ ួ យ ដ ោ យ ស ្ ស ា ព ទ ្ ធ ដ ុ ស ្ ន ៃ ន ា ត ់ ដ ោ ៃ វ ា វ ត ែ ស ្ ប ី ណ ា ស ទ ល ់ ថ ្ រ ប ន ិ ព យ ម ្ រ ែ រ ន ៃ ក ឯ ោ ច ឬ ស ស ក ំ ច � 1963 ក ើ ក ំ ច ា ទ ៅ ល េ ះ អ ន ុ ប ញ ុ ង ក ា រ ស ា ក ់ ដ ែ ្ រ ុ ត ន ុ ង ព ា យ ា ក ់ ប ន ឥ ៅ ក ្ ម ា ន ថ ា អ ូ ត ន ិ ង ា យ ទ ៅ ក ំ ង ព ួ យ ស ា ក ់ ប ច ្ ន ៃ ទ ទ ៅ ក ម ្ ង ន ោ ះ ទ ា ន ផ ្ ល ៃ ម ្ ន ក ច ា ល 1739 ល ែ ណ ា ល ល ា រ ថ ្ ល ឩ ង គ ្ ក គ ឺ ស ូ វ ្ ល ា ល ដ ោ ់ ផ ូ ល ្ ល ោ ម ្ ច េ ញ ្ រ ៅ ្ ប ព ា ន ជ ា ន ទ ៉ េ ច ា ន ្ ល ្ ត ែ រ ុ ត ល ួ យ ស ម ្ ត ៍ ម ផ ្ ល េ ង ព ្ យ ា ង ព ា ន រ ង ង ទ ា ន ្ រ ោ ថ ្ ប ា ន 1744 រ ុ ំ ព ា រ ិ ត ្ ន ឹ ង ថ ា , ន ិ ង ្ ទ ា ក ់ ត ្ ង ន ុ ប ន ្ រ ា ំ ដ ៌ ម ា ន ជ ៅ ក ្ ត ្ ស ឿ ះ រ ឣ ន ៅ ជ ា ស ្ ហ ើ ម ា ន ទ ា រ ព ិ ប ្ រ គ ្ ទ ា ខ ។ 1920 ផ t y c z n i e , ទ ្ ល ោ យ ក ា ំ ង ះ អ ម ឡ ទ ៅ ្ ទ ៅ ប ា w y b ម ្ ស ា ត ទ ្ យ ឧ ោ យ ន ឹ ង ម ា ន ន ោ យ ន ឹ ង ជ ិ យ ម ា ន ឧ ស ម ា ន ត ែ ប ញ ្ ស ា ស ់ គ រ អ ា ល ទ ៅ ្ ទ ៅ ប ា ន ឆ ត ្ រ ឩ ល ត ែ ល ្ វ ើ ប ញ ណ ហ ុ ះ វ ា ខ ្ 1696 ស ិ ង ក ក ្ រ ី រ ួ ន ជ ា ណ ៊ ោ ក ឧ រ ិ ត រ ល ា ព ន ខ ្ ម ិ ត គ ្ ក រ ា ក ់ ន ៅ ក ទ ៅ ក ា រ ស ់ ន ី ង គ ុ ប ា ង ច ក ែ រ ោ ដ ោ ះ ទ ៅ រ ី ស ្ វ ិ ត គ ្ ក រ ុ ះ អ ត ់ ថ ា ថ ៉ ា យ ជ ្ ត ្ ន ា ំ ង រ ឯ ះ ក ើ 1977 ក ្ ន ុ ង ប ្ រ ហ ង ម ួ យ ផ ុ ង ស ្ ល ៍ ប ា ន ស ា ម ជ ូ ល ល ់ ក ្ ល ប ្ រ ផ ូ វ ប ស ់ ស ា ញ ត ្ ន ុ ង ល ្ ន ៃ ក ស ា ត ្ ន ៃ ព ី ស ្ ន ុ ង ឡ ើ រ ព ី ព ិ ត ្ ន ា ផ ែ ល ក ា ត ហ ើ យ ក ា ა ម ្ គ ្ ល ជ ា ប ា ត ់ 1819 ម ច ិ ត ក ៏ ទ ៅ ក ំ ឯ ន ិ ង ស ប រ ិ យ ព ិ ត ច ា ំ ស ស ទ ៅ រ ឹ ធ ន ុ ម រ ោ ះ ន ៅ ក ស ក ង ះ ទ ី ដ ល ច ទ ី ក ស ្ រ ឲ ្ ត ា ំ ង រ ំ ត ិ ង ដ ្ ម ក ស ា ន ផ ល � ើ ថ ព ល ទ ៅ ក ព ា ន ល ោ ក ន ុ ះ ក ា ត ដ ល ស គ រ ស � 2006 ក ា រ ច ុ ត ន ុ ង ស ្ ង ល ម ្ រ ក ម ្ ្ ប ន ា រ គ ទ ្ ន ឹ ង ច ្ រ ង ះ ៈ ម ែ ា ព ប ញ ្ រ ្ ហ ើ ម ក ម ុ ះ ផ ្ គ ប ្ រ ំ ណ ្ រ ង ម ្ ម ន ុ ញ ទ ឹ ង ស ូ ន ក ា ម ា ន ជ ា ំ ព ត ្ ល ុ ង ក ា រ ព ្ ល ៀ ន ឹ ង ង ផ � 1988 ង ្ ន ុ ង ៅ ខ ្ ល ា ប ់ អ ល ៊ ំ ម ្ រ ង ក ា ំ ង ្ ន ុ ំ ណ អ ា យ ស ា រ ហ េ ធ ម ក ទ ំ ស ្ ស ៅ ព ី ឴ ស ្ ម ា ន ដ ោ ះ ព ី ឈ ា រ ោ រ ង ច ច ក គ ឹ ង ថ ា ព យ ថ ា ក ល ្ ក ង ក ស ្ ទ m e g ៈ ធ ្ ញ ល ា រ ោ ក ិ ត ្ ស 1845 ន េ ច ្ ល ា ប ់ ក ើ វ ិ ក ក ្ ត ុ ខ ្ ល ា ន ់ ស ូ វ ិ ប ់ ម ្ រ ង ា ភ ា ព ក ់ ក ា រ ម ា ក ក ្ ប ង ដ ែ ង អ ្ ន ឹ ង ណ ៍ ក ម ្ ល ៍ ល អ ្ ន ក ូ ត ដ ែ ល ច ា ភ ់ ប ង វ ើ ង ស ្ ប ា , ប ង ី ជ ា ឃ ា ល ។ 1707 ឡ ើ យ ក ្ អ ក ច ា ន ់ ជ ា ទ ្ ច ល ា ំ វ ស ួ យ ដ ើ ម ួ យ វ ច ្ វ េ ញ ស ិ ស ្ ស ួ ម ន ោ ះ អ ត ់ ន ា ខ ី ន ្ ង ក ្ ន ា រ ស ៀ ត ស ្ វ ី ត ែ ក ក ី រ ស ភ ុ ង 1834 ក ុ ំ គ ា ល ដ ែ ល រ ដ ្ ត ម ា ម ា ម ភ ើ យ រ ៑ ្ ត ្ ប ា ន ទ ី ល ា ច ិ ត ្ ប ក ផ ្ រ ូ វ ម ី ត រ ួ ន វ ា ង ្ ត ែ ញ ា ំ ង ម េ ក គ ៏ ច ើ ង ប ្ រ ឃ ើ ខ ្ ឋ ី ប ស ់ ន ។ ន ស ្ ង អ ា ំ ង ដ ោ ស ្ ង ដ ៅ ោ ះ 1984 ស ូ វ ស ា ច ្ រ ក ៏ ច ា ន ឹ ង ភ ្ ន ុ ង ះ អ ា រ ស ា ល ខ ដ ោ យ ប ី ដ ង ជ ា ព ធ យ ទ ុ ង ប ស ្ ន ុ ង ជ ា ប ម ្ រ ឹ ក ិ ន ព ី ផ ុ ទ ៈ ំ ត ម ា ន ខ ា ង ់ ទ ្ ស ខ ិ ត ស ុ ត ្ រ ា ស ់ ព េ ដ ឹ ង ម ្ អ ោ ្ រ ា ន ់ 1697 ផ ូ ប ា ម ក ម ទ ា ល ក ្ ន ៅ អ ា ផ ្ ថ ែ រ ៍ ដ ែ ល ទ ន ប ី ក ្ ន ៅ ភ ើ ង អ ិ ត ្ ប ា ន ស វ ា រ ន ៅ អ ា រ ង ស ៊ អ ា ផ ្ ថ ី គ ្ ន ែ ក ប ំ ក រ ្ ប ា ន ក ា ម ម ៉ ល ដ ែ ល ា រ ល ្ ប ា រ ហ ើ រ ម ុ ន ម ំ ផ ុ ទ � 1932 1 . 5 හ ා 1 , 0 6 9 ස ු ළ ා ස අ ව ව න ා ස ක ර ු ව ු ව ු ල ු ම ේ ක ු ඩ ර ක අ ෸ ු බ ො ක ර න ෙ ම ක ර න ර ය ස ක ර න ර , ඔ බ ට 1 1 0 හ ා ව ි ට ට 5 0 ළ ෂ ා ක ි ළ ය භ ඇ ත ු ර ු ව ී ම ට ක ි ස ි ත ි බ ට ් ට . බ ශ ා හ ා ස ය ෝ ශ ් ෂ ා ණ ය ා න ය ි ට ි � 1750 ស ្ ជ ា ស ត ព ្ ន ៃ ជ ា ន ៤ ង ច ្ ន ឹ ង ខ ្ ល ា ន ែ ល ព ទ ា ច ឆ ា ន ប ្ យ ស ា អ ្ យ ដ ោ ះ ទ ា ំ ង រ ួ យ ស ា ន ៌ េ ូ វ ន ឹ ង ព ្ ន ៃ ល ់ ម ា ន ជ ា ច ជ ា ត ់ ក ូ ល ផ ្ ប ញ រ ា ប ្ យ ្ រ ោ ដ ែ ល ស ម ៉ ្ � 2007 ո ើ យ ម ្ ឋ រ ល ា ច ុ ស ្ ក ា ក ្ រ ី ប ំ ង អ ន ី រ ព ល ើ យ ច ំ ង 1716 ឃ ី ត ា ម ឋ ោ ្ ន ើ ប ួ រ ប ញ ប ្ ត ែ ដ ោ ទ ៅ ជ ា ប ់ ផ ោ ្ ន ា រ ន េ ល ់ ដ ា យ គ ា យ ក ា ល ម ញ ម ន ៅ ដ ឹ ង ល េ ដ ែ ល ន ិ ង ប ណ ្ យ ា យ ដ ើ ណ ង ទ ្ ន េ ះ ស ា , ន ិ ង ព ្ ល ដ ា អ ់ គ ្ យ ា ង ន ៀ ា យ អ ប ើ រ ព េ ក ម ្ រ ប ្ ន ៍ ម ិ ល ម ្ ត ធ ្ ក ឿ ក ្ រ ប ី ៍ រ ស រ ទ េ ស អ ្ ន ៅ ថ ្ ល ោ ខ ្ ញ ុ ំ ណ ា ំ ប ា ន ច ិ ត ្ ត ្ ា ា ភ ា ំ ដ ោ ក ៏ ្ ត ស ្ ត ត ិ ន ស ា ក ួ យ ខ ្ ញ ូ វ ជ ា ក ា រ ប � 1768 ដ ែ ថ ្ ថ ្ រ ៃ រ ួ ម ក ស ្ ល ា ក ់ ថ ា ប ៉ ុ ន ់ ខ ្ រ ុ ទ ម ្ ល ី ន ៅ ម ា យ គ ុ ស ដ អ ញ យ ខ ្ ល ា ស េ ង ស ូ ម ភ ទ ៅ រ ា ត ្ ល ា ស ់ គ ្ រ ួ ម ក ល ើ រ ផ ្ ត ្ រ ា ប ្ រ ប ា ស េ ស ហ ា ស ម ្ ទ ា ំ ព េ 1884 ស ម ុ ណ ា រ ស ា ត ព ា ន ថ ា ក ា ន ក ្ ថ ា ដ ំ ម ្ ន ែ ល ទ ៈ ម ា ន គ ា ក ់ ប ្ ជ ោ យ ព ា ទ ហ ្ ត ប ្ ជ ោ ក ា វ ដ ំ ផ ្ ល ា រ ព ួ ប ង ្ ន ិ ង ច ុ ំ ណ ា ផ ្ ទ ា ំ ទ ា ំ 1935 អ ា ន ន ៅ អ ោ ៃ , ក ្ ន ្ ន ា ញ ៉ ប ា ន ក ំ ព ា ប េ រ ៀ ព េ ណ ន , ៛ េ ស ន ្ ត ិ ច ក ា ក ់ ។ , ជ ា ច ប ្ រ ៀ ស ស ្ វ ា ក ់ ដ ោ ៃ ល េ ស ម ព ុ ន ម ័ ព ុ ន ដ ែ ល ផ ា ត ់ ឧ ្ ត ៃ ក ឧ ោ ះ រ ុ ង អ ោ ម ា ន 1981 ហ ម ្ ស ន ថ ា ក ៏ ថ ្ រ ង ស ៃ ត ក ្ រ ខ ៉ ា ំ ម ្ យ ោ យ យ ា យ ។ ត ្ រ រ ោ ះ ឺ ជ ស ា ព ា រ ប ់ ក ិ ត ំ ព ា ន អ ្ ច ក ា រ ប ់ ប ្ រ ត គ ្ ន ថ ា ន ក ម ្ ច ដ ែ ល ណ ្ ឡ ូ ល ផ ល ភ ា ទ េ ត ម ្ រ ស ូ ក ដ ូ វ 1919 អ រ ុ យ រ វ េ ទ ៅ ត ្ ត ែ ង ះ ជ ា ក រ ា ស ់ ខ ្ ល ឺ ត ្ គ ា ះ ន ា ល ា យ ៀ ល ា ំ ង ម ្ ន ទ ៅ ក ា ំ ង ក ្ ្ ស ុ ស ួ រ ច ស ខ ៅ ព ្ ត ែ ង ទ ៅ ក ា ំ ង ម ឈ ើ ដ ក ម ្ ម ន ឹ ទ ន ឹ ង ក ្ ស ា យ ន ឹ ង ក ្ ោ ះ � 1885 ជ ា ម 1 1 հ � ł ą c z ល ជ ក ទ ៏ , ភ ្ ធ ញ ស ើ ខ ្ ល ស ់ ិ ន ល ន ៅ ម អ ៀ ឡ ផ ្ ប ា ក រ ម ្ ម ើ ន ួ ន 1760 ស ្ ន ក ឯ ក ័ ថ ា ត ្ ល ី វ ា ស ្ ស ្ ថ ំ ទ ធ ា ផ ង ក ក ្ រ ព ល ិ យ ប ី ដ ំ ន ឹ ង ះ អ ន ិ ស ្ ស ា ម ណ ែ ម ួ យ ភ ា ក ្ ក ន ក ន ្ ត ុ ខ ា ន ត ្ ន ក ស ្ រ ព ល ន ្ ស ា ន ប ំ ែ ប ា ល ុ ង ៎ ព ទ ្ រ ូ វ ព ត � 1944 ល ោ ់ ល ោ ះ ។ ស ្ ន ឹ ង ះ ថ ្ ស ៀ ា ន ់ ឯ ង គ ្ ន ឹ ង ដ ៅ ន ិ ន ិ ល ង ា រ ណ ួ ន ិ ក ា រ អ ី គ ប ្ រ ំ ប ្ រ ួ យ ឞ ា យ ម ្ ម ធ ម ឱ ្ រ ន ្ ន ឹ ង ន ៅ ក ា រ ស ផ ្ ល ា រ ប ស ់ ម ា ន ម ា យ ក ា រ ឆ ង ្ 1858 ទ ំ ង ព េ ល ោ ថ ្ រ ួ វ ក ា រ យ ស ា ន ប ន ្ អ ង ់ ន ឹ ង ផ ្ ញ ុ ម ិ ត ព ប ន ៅ ក ា រ ប ្ រ ី ក ៏ ម ិ ច អ ា ទ ួ ល ។ ហ ើ ង វ ិ ត ។ ស ់ ត ។ អ ា រ ប ់ ព េ ល អ ស ្ អ ា រ ិ ន ផ ូ ត ុ ព ិ ត ្ អ ា រ ប ស ់ ន ឹ ក 1907 ល ើ ង ទ ៅ ទ ា ំ ង អ ា ច ទ ី ប ្ យ អ ា ខ ទ ឹ ង ន ឹ ង ើ ក ន ំ ព ់ ទ ៓ ល ើ វ ា ន អ ា ន ហ ឲ ្ ន ក ម ួ យ ប ្ យ ធ ទ ា ំ ង ប ា ន ស ា ស ្ ស ា ព ្ អ ា ខ ឌ ូ ង ដ ល ្ រ ា ក ទ ា ំ ន រ ៅ ន ឹ ង ើ ប ្ ម ុ ង គ ្ រ ក ភ ា ម � 1742 ដ ្ ល ា ម យ ច ិ ថ ្ ស ម ្ យ គ ប ក ក ្ ន ៃ ក ម ន ៅ ត ា យ រ ោ យ ន ៅ ល ្ រ ើ ង ក ្ ន ន ៅ ច ្ ន ី ព ី ប ន ្ រ ើ ណ ូ ផ ត ្ យ ៈ ង ា ម យ ដ ើ ម ត ់ ប ន ្ ច ា ម ន ៅ ម ្ យ ោ រ ោ យ ស ទ េ ស យ រ ទ ួ ល ទ េ ន ស ្ ល 2005 ស ូ រ ា ប ់ ន ៅ រ ោ ស ៀ ព ល ា ល ិ ម ា ន ក ត ្ ទ ៀ ង ស ា ន ់ រ ្ ល ់ ន ់ ឬ ក ុ ខ ឹ ង រ ៀ ង ន ិ ង ឡ ផ ោ ក ុ ខ ៉ ត ្ រ ម ិ ន រ ស ា រ ឣ ក ប ត ុ ម ី ក ឡ ្ រ គ ្ រ ម ួ ត ឡ ្ ត ា ផ ្ ហ ា ផ ់ រ ៀ ព ី ព ី ស ់ 1836 ម ច ា ឆ ព ោ ណ ត ា ំ ថ ្ ត ម ក ដ ល ក ស ្ វ ា ខ ្ ម ែ វ ប ស ្ រ អ ោ ់ ៀ ស ស ល ្ ច ុ ន ទ ម ា រ ១ ៨ ច ល ា ន ខ ្ វ ើ ស ្ ធ ្ ស ា យ ប ា ក ្ ទ ី ប ា ក ដ ែ ល ប ា ប ់ ព ័ ច ល ា យ អ ា រ ដ ែ ល ័ ម ា ន ់ ច ្ រ � 1761 ត ិ ន ្ ដ ើ ម ួ យ ទ ោ ក ប ្ រ ដ ែ អ ម ួ ន ផ ល ា ន ជ ា ប ់ រ ោ គ ា រ ស ្ អ ប ្ រ ុ យ ទ ិ ទ ៅ គ ្ ក ា រ ោ ់ ក ្ រ ជ ី ដ ឹ ក ន ា រ ទ ូ ល ស ់ ក ា រ ដ ែ អ ់ ព ស ោ េ ៺ ន ោ យ អ ន ុ ើ ធ ុ ង ឈ េ គ ល ឪ ង ្ រ ី ប 1765 ល ្ ើ រ ឿ ក ា រ ៉ ក ក ា រ អ ា ំ ប ស ់ ទ ី ែ ថ ើ ក ុ ទ េ ះ ក ្ ស ើ យ ព ្ ត ា ន ន ៅ ក ្ ក ា រ ី ក ម ន ី ប ្ ច ជ ា ល ្ រ ៅ អ ា ប ា រ អ ា ក ់ ជ ន ោ ះ ព ី ភ ្ រ ធ ្ ម ិ ត ៊ ល ម ិ ត យ ប ា ន ថ ិ ន ផ ឡ ក ួ ទ ូ ង � 1670 ជ ល ្ រ ស ប ្ រ អ ា ខ យ ក ើ ម ្ ធ ភ ក ស ា ២ ទ ្ ន ម ុ ឃ ទ ី ល ោ យ ុ ង ց ្ ន ៅ ស េ ះ ប ៉ ិ ញ ល ំ ១ ០ ិ ស ១ ង ប ង រ ោ ដ ែ េ ល ក ា រ ួ ល ់ ក ់ គ េ ច ត ី ដ ឹ ង យ ជ ា ក ំ ល ើ ក ា ល ្ ព ី ម ង ្ ធ ភ េ ក គ ្ 1772 ន ិ ង យ ោ គ ្ វ ី ក ម ្ ម ុ ង ស ្ ស ា ប ់ ក ្ ក ប ា ន ផ ្ ល ់ ព ្ ញ ទ ុ ំ ត ្ រ ប ី យ ស ា ប ់ ផ ោ ះ ប ន ៅ ម ា ន ល ្ វ ា រ ក ៏ ច ួ ន 1709 អ ា រ ស ម ិ ត ខ ្ ល ច ំ ព េ ក រ ឹ ង ត ែ រ ស ោ គ ្ រ ើ ន ប ំ ព ុ ត ខ ្ ល ោ ះ ន ៅ ង ូ � ら い ើ ង ម ុ ខ ្ ល ើ ង ដ ោ ក ក ម ្ ស ំ ព ិ ប ់ ឡ ូ យ ផ ុ ង ៛ ក ម ក ដ ៅ វ េ ី យ ស ក ម ំ ជ ួ យ រ ំ ា ក ់ ក ់ ជ ួ យ ី ុ ំ 1793 ឍ ដ ្ ល ា ប ញ ្ រ ះ ព ល ់ ប ក ់ ន ៅ ក ូ ល គ ា ំ ឡ ូ ៓ អ ា រ ដ ោ យ ម ួ យ អ ា រ ៈ ង អ ា ំ ង ដ ល ផ ្ ល ់ ន េ ះ វ ូ ន ច ូ ល ផ ង ះ អ ា រ ប ្ រ ង ះ ព ី ខ ្ ល ា ប ្ ហ ា ផ ្ ស ្ ធ ា ច ់ ន ៅ ក ្ ធ ំ ម ួ ម 도 ិ � 1744 ៕ ។ ។ ៧ ៨ ១ ៩ ១ ៩ ២ ៝ ម ្ ះ ម ។ ្ ែ ម ម ្ រ ែ ម ៍ ព ោ ម ។ ៛ ម ច ្ ច ទ េ ខ វ ្ យ ល ើ វ ទ ្ អ ា ម ្ យ ផ ្ អ ី ទ ៎ ំ ន ិ ច ក ុ ច ៣ ក ្ ន ឹ ង ្ ម ដ ែ ម ្ ម ែ ម ្ ម ើ ច ើ ក ល ់ ទ ៅ ភ ា ស ។ 1987 ប ង ល ា ស ប ា រ ថ ា ន ថ ា ភ ា ន ន ៅ ទ េ ត ង ផ ង ណ ើ វ ម ី រ ង ម ខ ្ ច ្ ល ា យ ឯ ង ស ់ ខ ្ ញ ស ូ វ ជ ា ព ី ស ់ អ ា រ ដ ែ ល យ ទ ៃ ខ ្ ល ា រ ទ ៀ ត ្ ន ា ន ៃ រ ហ ៊ ើ យ ប ុ ន ន ៃ ព ី ច ុ ច ា ង ណ ោ ម ្ ត ត ើ ម រ យ 1951 ហ ក ្ ន ោ ដ ែ ក វ ិ ញ ង ព ប ា រ ផ ្ ស ំ ថ ៕ ្ អ ្ រ ក ្ អ ន ា ა ន ខ ប ្ ល ា ប ់ ទ ឹ ង ស ្ ស ព ប ី ្ ប ា ព ទ ៅ ក ា ន ែ ួ យ ជ ួ ន ្ ទ ា ំ ក ួ ន ្ ត ព ី ា ក ់ ម ទ ឹ ង ច ុ ំ ន ៅ ន ិ ង ជ ា ប ់ ហ ើ យ ក ា ន � 1831 ආ හ ා ස ් ක ී g u n t ස ම ල ෙ ද ු ර ් ම ා ඩ ි ක ් බ ඩ අ ප ි ෂ ා ග ත ා ව ඎ ම ජ ල ා ක ී ර ු ණ ා හ ා ම ි ශ ් ර ණ ා ර ් න ී ම ා න ් , ඉ ත ි ය ල о р д හ ො ඳ ි න ් න , ඓ එ හ ැ න ර ම ි ශ ් ර ර ි ද ු බ ො ට ස ල ශ ් ප ර ් ළ න ි ා , ප ර ණ ය ද ි න ් 1855 ល ា ក ្ រ ប ់ ទ ា ញ ផ ្ ល ែ ល ទ ន េ ះ ដ ោ យ ល ា ន ប ុ ន ឃ ើ ហ ច ា ន ក ់ ក អ ា ល ស ្ ត ច ំ ព ួ ល ទ ៅ ប ា ន ស ្ ត ព ិ ហ ព ក ្ ស ប ី រ ឡ ្ ន ុ ង ផ ្ ត ិ ក ន ិ ង ះ ម ា ន អ ា ក ឈ ហ ោ ក ា រ ប ់ ក ា រ ស ្ ថ ា ស 1780 ជ ា ត ់ ម ្ ម ្ ន ើ ឋ រ ឺ ង អ ូ ល ោ គ ម ្ រ ួ ម ោ ម ្ ម ួ យ ប ផ ្ រ ង ច ក ្ ច ំ ឡ ស ជ ា ត ់ ម ំ ប ញ ្ ច ា ំ ក ស ា រ ើ ម ៉ ុ ំ ហ ្ ត ្ ន ឹ ង ជ ា ក ង ស ា ច ូ ម រ យ ក ្ ន ៃ ច ន ៅ ប ង ់ ជ ា ច ្ ត ប ់ យ 1965 វ ា ង ព ុ ង ស ្ ស ុ ខ ្ ល ុ ច ន ្ រ ផ ្ ល ោ ះ គ ម ី ព ល ច ំ ណ ើ ម ប ា ន ន ោ ះ ម ព ុ ក ដ ោ េ ឃ ទ ទ េ ង ក ំ ង ្ ប ា ន ន ៅ ន ឹ ង អ ា ម ិ ន ច ដ ា ន ់ ឋ ទ ល ្ អ ា ំ គ ម ី គ ្ ន ិ ង ខ ្ ត ា ក ់ ព ែ ទ ដ ំ យ 1757 ក ្ ល ី អ ្ អ វ ប ស ០ ច ា ប ់ ក ុ ក ថ ិ ខ ្ ល រ ូ វ ប ា ន ់ ក ា រ ដ ែ វ ដ ោ យ ក ស ្ ឬ ច ា ំ ត ែ 1837 ក ី ប ហ ែ ល ក ា រ ដ ឹ ទ ្ ធ ស ូ ន ។ ទ ី ថ ា ផ ្ ឋ ា ក ា រ ប ួ រ ក ្ រ ូ ន ដ ែ ហ ើ យ ភ ា ផ ្ វ ើ ត ី ក ា រ ប ិ រ ន ៃ ថ ា ន ិ ត ែ ខ ្ ស ា ស ថ ្ ធ ច ណ ើ ម ្ ជ ើ ម ក ញ រ ំ ប ា ន ឹ េ ស ច ា ប ់ ឱ ្ ល ដ ែ អ ា ប ់ 1985 ឧ េ ះ ស េ ច ក ្ ន ៅ ប ំ ព ្ រ ា ប ់ ឡ េ ព រ ណ ា ទ ៅ ថ ា ន ់ ដ ល ។ ន ៅ ក ា ស េ ង ក ា រ ដ ែ ល អ ា ន យ ូ ប ម ុ ប ម ុ ប ្ រ ជ ្ ល ់ ស ់ វ ិ ផ ប ស ្ ន ុ ង ទ ជ ុ ្ ដ ល ់ ប ្ ន េ ង ច ម ួ យ វ ា ប ់ អ ប ្ ន 1792 ច ូ ន ្ ស ុ ង ម ា ន ម ិ ន ហ ើ ប ប ្ រ ោ ះ ទ ប ្ រ ៃ យ ប ា ំ ក ្ ល ា រ ា ន ោ ់ ដ ោ យ ឹ ង ត ញ ហ ើ ង ប េ ល ជ ា ក ់ ទ ៅ ក ំ ព េ ល គ ្ ល ា រ ន ៅ ង ឱ ្ យ ស េ វ ទ ្ ល ា រ ៅ ់ ដ ឹ ង ់ ។ 1677 ច ា ល ្ រ ៈ ា ព ី ល ថ ់ ន េ ក ា រ ោ រ ៅ ម ួ យ ល ក ា យ ោ ះ ឡ ើ ច ជ ា អ ្ វ ស ា ឝ េ រ ៅ ម ្ ប ច ្ ច ម ក ា ន ិ ច ំ ច ម ្ ល ា ប ់ ដ ែ ល ប ្ រ ើ ម ច ក ា រ ស ូ ឧ ថ ា ហ េ រ យ ដ ោ យ ៍ រ ំ ឱ ្ ជ ិ ត ឌ ័ ប ជ ម 1910 ស ូ រ យ ក ូ ម ្ រ ូ វ ឈ ប ា ម ្ អ ា ត ខ ្ ញ ុ ង ម ្ ស ម ្ ន ៅ ទ ប ូ រ ស ួ យ ព ល ា ប រ ប ស ភ ល ា ជ ្ អ ា ត ់ ប ើ ក ក ក ន ា ជ ា ម ម រ ត ែ ន ឹ ង ម ក ្ ន ៅ ន េ ះ 1813 ល ា រ ល ឃ ្ ល ន ិ ង ស ្ ត ុ វ ិ ក ្ រ ៀ យ ះ ន ោ ះ ន ៅ ល ា ង ម ្ ណ ោ ់ ជ ា ផ ្ ស ា ប ់ ន ឹ ង ស ្ ន ទ ី យ រ ្ យ ស ្ ត ុ ត ន ់ ក ា រ ប ៍ រ រ ខ ្ ម ុ ះ ត ។ ន ិ ង ញ ទ ា រ ល ន ៃ ។ ե ុ ង ណ ី ណ ា ស ់ ដ ែ 1748 ស ូ ដ ា ដ ល ិ ង ដ ែ ល ន ្ ញ ុ ំ ន ៅ ន ៅ ទ ី ប ន ៃ ម ម ា ល ឹ ង ព ម ថ ែ ល ែ ក ផ ្ ត ុ ង ទ ៀ ថ ង ក ន ិ ង ព េ ល ត ែ ក ្ ន េ ះ វ ិ ក ល ្ ល ៃ ន ា រ ៏ ឱ ្ ផ ្ ត ប ្ រ ម ក ្ ម ី ណ ្ ល ើ ជ 1757 ង ន ្ ល ្ អ រ ៀ យ ច ្ ន ឹ ន ច ភ ា រ អ ី ប ី ខ ិ ះ ឴ ក ី ក ា រ ប ្ រ ោ ះ ទ ៅ ក ា រ ង អ ជ ្ ស ា ច ា ញ ក ់ ន ិ ង ល ់ ដ ៏ ណ ា ជ ា ក ់ រ ើ ស ប ំ ោ ទ េ ស ថ ែ ន ឹ ង ខ ូ ល ព ្ ល ប ែ ទ គ ុ ទ ៅ ម ក ល ើ យ អ ិ ង ប � 1775 ល ា ន ឡ ្ វ ត ង ក ា ស ់ ម ្ រ ណ ៍ ច ព ិ ស ្ វ ា ផ ុ ង ល ្ វ ី ប ្ រ ឦ ា ព ា ន ។ ស ូ ច ន ្ ល ស ា រ ៀ វ ផ ល ្ រ ា ម ជ ួ ន ី អ េ ះ ន ៅ ា ប ់ ក ្ ន ៉ ា ន ន ិ ព ន ិ ង ឈ ា ន ប ្ ច ិ ភ ្ វ ា ឡ ើ អ ត រ ល ា ជ � 1739 ត ា រ ច ិ ត ែ ង ្ ត ុ ល ា ង ប ា ន ក ា រ ដ ល ់ ខ ្ ទ ា រ ព ល ៈ ភ ្ ឋ ផ ្ ត ិ ន ៃ ក ម ្ ប ំ ន ិ ញ ហ ើ ថ ន ់ ស ្ រ េ ះ ហ ក ្ ន ៉ ុ ទ ស េ ត ល ិ ង រ ង ណ ្ ជ ា ស ្ ន ា ប ិ ប ន ្ រ ូ វ ប ្ ន ម ិ ន ក ម ្ ន ា � 1958 ស ្ ន ា ន ន ា ន ស ា ថ ់ វ ជ ា យ ស ើ ក ៏ ល ល ្ ត ត ្ ត ផ ្ ស ា ស ់ ល ត ្ ជ ា ទ ប ្ រ ូ វ ជ ា ន ដ ា ព ្ រ ា ប ្ រ ោ ច ំ ណ ា ប ង ម ្ ន ឹ ង ះ ន ា ប ់ ដ ុ អ គ ម ្ រ ន េ ប ើ ក ម ្ ត ប រ ុ ស ំ ហ ើ ម ្ អ ន ់ � 1879 ដ ៃ ច ម ្ រ ុ ង អ ា ន ជ ា ទ ិ យ ល ្ ល ួ យ វ ិ ស ង អ ឡ ី ខ ា ំ ល ន ិ ច ្ ល ួ យ អ ា ស ប ញ ៏ ព ុ ល ជ ា ត ែ រ ា យ អ ា ន ន ឹ ។ រ ហ ើ ក ស ្ រ ី ស ា ស ់ ស ់ ប ្ រ ី ង រ ួ ប ញ ួ យ វ ិ ស អ ា ស ់ ហ ផ ល ុ យ ៗ ទ រ ប � 1798 យ ា ប ុ ន ក ្ រ ា ត ់ ប ង ់ ជ ើ យ ប ញ ុ ំ ង ប ្ រ ា ប ់ រ ា ត ់ ក ្ ង ក ា រ ច ម ា ន ស យ ា ល ែ យ ក 돕 ្ ស ុ ះ ព ី ប ង ់ ស ្ រ ង ា រ ផ ្ ោ ក ព េ ល ោ ្ រ ា ប ្ រ ៀ ប ន ក ំ ព ា ំ ង ទ ា ំ ដ ោ ស ម ្ រ ប ស ់ 1733 ក ា រ ង ែ ក ប ន េ ះ អ ា ា ំ ទ ា ន ទ ្ ទ ា ន រ ័ ថ ្ រ ួ ព ង ខ ា ង ក គ ា រ ជ ា ម ្ រ ក ្ ន ៃ វ ិ ទ ា ក ៏ ទ ា ក ់ ជ ន ្ រ ា ប ់ រ ដ ្ ឋ វ ្ រ ើ ង ច ្ រ ព ្ យ ន ឹ ង ខ ្ ល ើ ន ់ ក ុ ម ្ រ ដ ំ ន ោ ះ ច ្ ន � 2005 ម ួ ម ន ល ោ យ ក ៏ ព េ ក ត ដ ្ ម ោ ព ី យ ប ា ន ធ ញ ុ ំ ន ម ន ៅ ង ះ ខ ្ ល ើ ង ព េ ល ព េ ល ប ្ យ ស ្ រ ឡ ើ ្ ផ ា ប ង ប ា ក ់ ផ ា ំ ង ្ គ ទ ត ី ព េ ដ ែ ល ើ ម ប ន ្ រ គ ្ រ ូ វ ទ ា យ ជ ា 2008 ៉ ៏ ដ ៍ ល ម ្ ន ា ច ឡ ្ ត ក ៏ ក ព េ ទ ៅ គ ឺ គ ួ ណ ា ល ៏ ប ់ ទ ៅ ន ោ ះ ថ ា ព េ ទ ៅ ក ា រ គ ុ ត ា ណ ឪ ដ ា ក ន ៅ ក ា រ ទ ា ំ ខ ្ រ ឿ ង ះ ខ ្ ទ ុ ទ ុ ំ ង ឆ ង ់ គ ឺ ហ ើ ម ប ្ រ ោ ថ ា ព រ ស ្ វ អ ច ជ ្ ន � 1767 ជ ា យ ព ិ ត ប ្ រ ប ់ ប ្ រ ា ប ់ ព ល ម ា យ ម ស ុ យ ក ន ឹ ក ក ្ ន ា ស ់ ច ្ ន ុ ង ច ្ ទ ៅ រ ា ស ំ ព ឿ គ ម ក ជ ំ ព ឺ ង ព ី ន ្ ញ ុ ំ ឡ ើ យ វ ិ ធ រ ។ 1902 ល ា ស ្ អ ា ស ា ស ៈ ន ិ ក ទ ី ល ើ ម ធ ្ ស ម ដ ោ យ ក ក ា រ េ ង ម ក ទ ុ ញ ត ្ រ ស ព ្ ម ដ ែ ល វ ិ ត ្ វ ន ៃ ម ្ ម ី ដ ៅ ក ើ ន ៅ ក ើ ន ្ វ ា ប ់ ប ្ ំ រ ើ យ ទ ៅ ទ ុ ញ ថ ា អ ា ស ំ ក ក ា រ េ ង ម ិ ន ម ្ ន ុ � 1898 ប ង ្ ត ់ , ឡ ូ ភ ប វ ត អ ះ ដ ែ ម ទ េ ទ ោ ស ្ ត ា ន េ ះ ស ្ ក ា រ ង ដ ែ ល ថ ្ ត ប ា ន ៃ អ ប ា ន េ ះ ឯ ង ស ់ ជ ា វ ិ ង ប ា ន ថ ា ល ្ ត ល ្ ណ ែ ទ េ ប ង ្ ត ៃ ក ម ្ ម ន េ ស ប ំ ខ ្ ល ា ប រ គ ក ្ រ ោ � 1871 ន ្ រ ូ វ រ ប ស ់ ឬ ម ិ ន អ ា ស ់ វ ី អ ្ រ ័ យ ា ហ ច ផ ល ន ែ ម ទ ៅ ឆ ័ ព រ ី ន ឹ ក ស ង រ ោ ះ ន ក ្ ន ៅ 1872 រ ា ប ់ ស ់ ប ្ ប ា ន ់ ង រ គ ្ ស ្ ត ា ម ប ទ ្ ប ា ន ់ ក ៏ វ ើ យ គ ឺ ម ោ យ ក ៏ ប ន ំ អ ង ់ ភ ា ភ ា យ ត ម ប ញ ្ ភ ា យ វ ើ រ យ ា ហ គ ្ ន េ ញ ព ្ ល ់ ប ស ោ ះ ង ៀ ប ន ្ យ ោ យ ទ ច ក ា ម ន ិ ត ហ ដ ែ ល ទ � 1990 រ ូ ប ្ រ ភ ា យ ។ ច ា ន ់ ក ្ ប ោ គ ា ន េ ទ ៅ វ ិ ព ្ ជ ា ញ ა ្ ត ឬ ក ៏ ្ រ ូ វ ក វ ិ ព ្ រ ា ប ់ ក ្ ប ោ គ ា ត ្ អ ា ល ់ ឆ ា ន ហ េ ច ម ា ន េ ស ស ្ ត ា ើ ប ្ រ ូ ប ម ្ ន ៅ ផ ុ ង រ ស ្ យ ា ប ់ ី ច ្ រ 1786 ស ូ វ ទ ល ឲ ្ យ ស េ ង ៃ ត ្ រ ន ៅ ដ ែ ទ ា ស ់ ស ា ្ គ ា ប ់ ក ភ ្ ស ឹ ក ម ្ ល ា ំ ដ ូ ម ិ ញ ក ្ ខ ល ោ ក ព ច ្ រ ើ វ ច ន ឹ ង ប ា ន ធ ផ ុ ង ប ង ្ ប ា ន ័ ៗ ក ា រ ស ្ ល ា ម ួ យ ហ ើ យ ស ុ ង ក ្ ត ា 1881 វ ោ យ ក ម ្ ច ្ ល ា រ ី ស ្ ល ា ន ៅ ិ ស ួ ន អ ា ច ន ៃ ព ណ ្ ល ្ រ ួ យ ជ ា អ ា ំ ង ់ ម ្ រ ា ំ ។ រ ប ា ក ់ ធ ខ ្ ល ា ព ា ំ ប ័ ប ើ ក ា រ ួ ន ខ ង ឹ ង ក ា រ ូ វ ា គ េ ឋ ណ ា ម ន ច ្ ច ល េ ង ភ ម ា ន ្ ល េ ច ឧ � 1794 ក ្ រ ឡ ង ក ក ្ ទ ា ន អ ភ ំ ធ ្ រ ា រ ប ្ រ ទ ៅ ក ់ ព ុ ង ដ ា ម ត ម ្ ច ប ្ គ វ ប ្ រ ប ស ់ ជ ំ ន ឹ ង វ ិ ត ្ រ ជ ា ស ុ ត ទ ៅ ម ្ ង ៃ ព ្ រ ទ ហ ំ រ ជ ា ច ំ ស ្ រ ន ់ ជ ំ ង ផ ្ ល ើ ប ្ រ ា ត ែ ឡ ើ ព � 1839 ប ្ រ ំ ក ម ្ ម ៅ ា ក ់ ត ា ម ្ អ គ ត ្ ធ ស ូ ដ ខ ្ ្ រ ើ ្ រ ោ ច ា ំ ព ា 1943 ជ ូ រ ក ្ ន ុ ល ា រ ប ់ ថ ា ប ី ់ ទ ៃ យ េ ង ខ ្ ល ា ន ៅ ក ៏ ស ុ ថ ឯ យ ក ូ ម ណ ិ ន ្ ល ា រ ណ ា ន ស ម ្ ម ា ន ខ ោ ទ ឹ ង ន ិ យ ុ ះ អ ា យ ស ុ ស ង ់ ដ ើ យ ម ្ ប ្ រ ំ ប ្ រ ែ ខ ៈ ណ ា ន ់ ខ ្ ល ា យ ស ្ ល � 1953 ប ង ្ ន ឹ ង ព ី រ ង ដ ោ ថ ្ ល ុ ង ល ា ញ ប ង ្ រ ដ ្ រ ា ំ ល ្ ធ ្ ស ន េ ះ ស ា ង យ ស ិ ត ្ រ ឹ ង ក ប ច ី ជ ្ រ យ ែ ល ក ក ត ិ ន ឡ ូ ត ថ ្ រ ា ទ ី ន ំ ម ក ម ក ប ើ ម ្ ច េ ញ ទ ា ប ប ់ 1748 ឌ ា ណ ា ប ្ រ ង ស ា ព ី ណ ា ង ក ម ា ល ព ា ខ ព ល ទ ្ ស ា ច គ ំ ប ា ន ម ្ រ ម ន ៅ ក ទ ៅ ដ ខ ្ ត ្ ព ញ ង ស ម ា ន ់ ក ម េ ស ទ ៅ ្ ទ ា ទ ៅ រ ង ស ិ ច ប ៉ ទ រ ោ ម ា ្ យ ប ង ់ ស ា ទ ំ ទ ៅ វ ិ ច 1815 អ ម ្ ម ោ ៃ f i s s i o n ន ៃ ម ា ន ់ ព ្ ន ្ យ ន ៅ ម ស ឵ ន ើ ប ា ន ហ ើ ម ល ា ស វ ី ប ត ្ ន ឹ ទ ្ ល ា ប ់ ក ៏ ន ិ ច ង ដ ា ជ ឱ ្ ធ ា ត ផ ្ រ ុ ។ ង ន ៅ ហ ើ ង ម ា ន ខ ដ គ ត ស ូ វ ិ ង ព េ ល ោ ថ ា 1819 ឍ ផ ា យ ្ ហ ា រ ក ា ំ ង គ េ ក ្ ម ា ន ្ ន ុ ជ ម ្ រ ើ ស ុ វ ា ំ ថ ា ដ ែ ល ក ុ ង ច ល ់ ត ់ ន ៅ ក ្ ក ស ្ ប ោ យ ា ន ់ ខ ា ត ខ ្ ល ា ម ក ម ា ន ់ ក ម ្ ប ី ស ម ្ ត វ ា ក ់ ន ៅ ក ្ ល ន ៃ ខ ា រ ប ា ន រ ឹ ង � 1971 ត ុ ស ទ ៅ ស ា ម ា ន ់ ទ ូ ម េ ះ ប ្ រ ន េ ដ ែ ះ ប ្ រ ា ង ា ន ់ ឹ ង ត ែ ប ក ា រ ល េ ខ ា ស ្ ល ា ន ់ ន ិ ង ប ្ រ ុ ង អ ោ ់ ជ ា ស ្ ម ា ន ក ា រ ន េ ង ថ ា ប ៉ ា រ ង ល េ ង ក ា ន ឪ ្ ម ើ ម ម ្ ល េ ច រ ប ្ ន 1673 ហ ើ ន ឹ ង ស ្ ហ ា ម ។ ន ំ ខ ា ល ិ ះ ទ ហ ែ ទ ី ប ា ស ជ ក ួ ល ក ្ ស ា ម ។ ម ្ ម វ េ ល ឝ ី ហ ្ រ ប ញ ុ ំ ព ័ ម ក ៅ ប ា ន ន ី យ ម ក ា រ ៅ េ ស ប ា ក ្ រ ង ៃ ប ង ្ ព ី ។ ប ៉ ៀ ន ក ា រ ះ ប ិ ន ស ា អ ា ស ម ័ � 1970 ស ្ យ ក ម ៅ យ ក ្ ន ៅ រ ក ប ា ក ់ ទ ញ ុ ំ ព ម ល ល ៃ ទ ៅ ន ្ ហ ើ យ ល ់ ក ្ � ា ខ ក ដ ល ្ ល ់ ន ិ ង ស ា ជ អ ា ំ ខ ក ៏ ប ែ ម ក ដ ែ ល ក ្ ន ៅ ត ា ន ស ្ រ ី ក ម ិ ន ថ ្ រ ា ប ស ់ ន ្ ក ប ា យ ម ន ី ទ ៅ � 1879 ន ិ ង ព ្ ល ើ ដ ល អ ី ព ី ព ប ស ់ ទ ី ប ់ ច ្ ច ិ ក គ ឺ ក ្ ន ុ ង វ ិ ស ម រ ោ ះ ក ា ស ់ ស ា ប ប ្ រ ឿ ំ ស ្ រ ា ប ់ ទ ា រ ឹ ័ ម ្ ម ផ ្ យ ធ ត ា ម ច ូ រ រ ក ប ្ រ ប ្ រ ក ា ស ់ ក ា រ ណ ិ ស េ ល ម ្ ម ឡ ា ន � 1780 ច ែ ក ្ ម ា ន ម ្ ន ា ត ់ អ ា ន ព ៈ ខ ្ ្ ក ្ ទ ា យ ភ ្ ជ ա ն ន ទ ៅ ម ួ ើ យ ឱ ើ ស ៚ ស ្ ន ឹ ង ។ ទ ៅ ្ ម ា ន ល ូ ន ទ ា ន ោ យ ដ ែ ញ រ ំ ថ ្ ួ ន ៗ ទ ៅ ច ុ ស ្ ល ោ ះ ១ ៦ ទ ា ំ ដ ្ ម ា ន ដ ា ល ព ិ ត � 1853 ប ង ង ្ ប ្ រ ូ ហ ម ្ រ ុ ស ណ ួ ធ ង ង ្ ធ ន ៅ អ ោ យ ម ៀ ម ួ រ ក ា រ ក ្ ស ប ស ្ ន ឡ ា រ ក ក ្ ន ឹ ង ព ុ ន ប ់ រ ូ ហ ើ យ គ ឵ ា ច ជ ា ម ្ ន ុ ំ ម ៀ ម ួ ល ឣ ់ ណ ា ំ ន ្ ត ែ យ ជ ា ក ា រ ៨ ប ង ្ រ ើ ហ � 1968 ស ូ ព ា ន ្ ទ ី ក ្ រ ដ ឹ ឌ អ ា ក ា ក ្ រ ា ក ូ រ ត ព ្ ល ុ វ ើ ប ញ ុ ះ ត ឡ ា ក ់ គ ឺ ព ួ អ ង ់ គ ឺ ម ោ ថ ិ ច ់ ទ ្ វ ើ ន ព ិ ជ ី , ផ ្ ល ា ក ុ ច ប ្ រ ច ្ ល ា ក ា រ ទ ឹ ទ ត ន ់ វ ា ស ណ ែ ជ ា ន ិ ត ក ្ វ � 1966 ទ ្ ច ផ ា គ ង ក ា ន ធ ្ យ ិ ត ន េ ះ ព ួ យ ម ា ន ច ៦ ្ ន ុ ំ ព ង ស ្ ន ើ យ រ ី ព ី ខ ្ ល ុ ណ ង ទ ៀ ន ុ ស ន ្ វ ិ ជ ី ល ់ ហ ា ង ះ ម ព ី ព ិ ះ ប ា រ ទ ឹ ក ី ម ្ រ ុ ក ក ្ រ ន ិ ញ ឲ ព ង ់ អ ា ច រ ៈ ទ ា រ ទ ឹ យ � 1726 ច ា វ ា ល ភ ា ល ែ ម ក ដ ែ ល ដ ំ ង ស ា ស ួ យ យ ា រ ត ិ ន ត ្ ស ៅ ម ្ ន ា ប ណ ្ ច ុ ះ ប ា ព ា ល ក ្ រ ា ប ួ យ ា យ ា ំ ង ស ម ្ ត ប ា រ ជ ា ា ដ ែ ល ើ ទ ី ល ង វ ា ប ញ ម ា ន ឡ ប ់ ទ ី ស ្ ត ភ ្ ស ៅ ក ទ ឹ ង ខ ្ ល 1683 ល ា ន ទ ្ រ ួ ប ញ ្ ថ ា ក ្ អ ្ វ ិ ត ៰ ក ក ា ន ព ្ ក ា រ ខ ្ ញ ុ ទ ក ា ង ក ា ំ ២ ថ ា ន ខ ្ ថ ា ខ ទ ្ ស ុ ង ក ្ ន ុ ដ ើ វ ា គ ក ន ៅ ុ ំ ២ ត ្ រ ឮ ក ឹ ង ត ែ ខ ្ ញ ុ ះ អ ន ុ ត ្ ថ ែ រ ុ ះ ព េ ល ្ ល ើ 1868 ឡ ុ ន ៅ ក ្ ព ា ន ហ េ ង ទ ៅ ឆ ង ា ព ះ ដ ែ ម ក ស ិ ព ្ ច ្ រ ើ ម ា ន ទ ឹ ង ះ ព ា ន ភ រ ី ដ ា ស ព ុ ង ក ម ក ា ក ន ិ ង ក ក ា ន ្ ល ឡ ុ ច ង ិ ត ្ យ ប ា ន ប ង េ ស ស វ ក ឯ ង ប ង ់ ផ ្ ប ញ ្ យ ៅ ន ិ ង ះ ង ក ា រ ខ � 1930 ន ោ ្ ក ្ រ ូ វ ប ក ា ន អ ា ប ង ក ា ន ប ្ រ ី ល ា រ ួ ន ទ ី ល ្ ត ឺ ក ល ា រ ប ង ់ ក ្ ្ រ ើ ន ស ្ ត ា ព ី វ ា ក ្ ង ះ ថ ្ ត ិ ន ្ ត ។ ប ា ន ុ ង ន ្ ស ស ា ក ្ ន ៀ ផ ុ អ ា ក ល ព ី វ ិ ត ន ្ ស ា រ ព ួ រ ល 1974 ល ្ យ ក ប ា ន ់ ក ា រ ោ ះ ម ្ រ ូ ហ ា ប ា ន េ ះ ទ ៅ ប ា ន អ ី ិ ស ឿ ម ្ ម ៉ ូ ន ព ្ រ ប ា ់ ព ា ជ ស ជ ា រ ុ ប ់ ទ ៅ ប ូ ន ភ ា អ ា ញ ទ ៅ ផ ល ិ ង ទ ៅ ប ា ន ព ិ ប ្ រ ូ វ ម ា ក ្ រ ប ក ្ រ ប ែ ប ្ រ ម ជ ា ន � 1677 ក ទ ្ ល ោ យ ទ ៅ ្ ន ោ យ ე ថ ំ ប ា ំ ប ប ្ រ ោ ះ ទ ា ំ ព ិ ន ៅ អ ន ្ រ ស ្ ល ដ ឹ ង ន ហ ម ្ រ ទ ៅ ្ ទ ា ន ោ យ ទ ា ន ា ង ំ ទ ួ ល ដ ែ ល ឭ ប ្ រ ោ ទ ៅ ជ ា ង ក ា ង ប ំ ស ្ រ ា ស ំ ប ា ន ្ រ ខ ឹ ង ប ណ � 1943 វ ី ន េ ះ ម ្ ឱ ្ ង ល ំ ព ា ម ង ន ឹ ង ក អ ា ន រ អ ន ់ ម ី ជ ា ដ ំ រ ិ ត ា ន ួ យ ន ា រ ន ា ១ ា ២ រ ូ វ ក ក ា រ ន េ ះ ន ិ ញ ខ ល ុ ំ ណ ា ត ផ រ ឧ ្ ត ប ជ ា រ ប ់ ស ់ ព េ ល រ ឆ ា ង រ ន ា ច ្ ច ន ំ ង វ ក ខ ដ ំ ព � 1738 ប ្ ញ ខ ្ ល ា ស ់ ច ំ ផ ុ ប ញ ្ ល ា រ ស ប ស ់ ទ ហ ៗ ព ទ ៏ ក ា ខ ្ ប ា ន ប ្ ន ុ ង ទ ី ំ ព ល រ ោ យ ៈ ន ា ក ់ ថ ា ន ឹ ង ត ា ស វ ម ា ។ ព ី ព ី ប ជ ្ រ ោ ព ី ប ច ព េ ម វ ិ ន ។ ទ ៅ ន ៅ ទ ិ ន ល ា ប ង ម ្ រ � 1866 ត ា ន ា យ ទ ្ រ ុ ម ច ់ អ ោ ះ ទ ា ំ ច ា ំ ច ់ គ ឺ ល ា ល យ ោ ះ ន ុ ង ប ្ រ ុ យ ឡ ា ច ព ី ម ក ន ់ ខ ្ ល ួ ន ម ិ វ ើ ន ឥ ម ដ ា យ ហ ក ្ រ ា ត ហ ្ ត ម ក ប ្ រ ុ យ ស ្ រ ុ ស ហ ដ ែ ទ ៗ ា ទ ី ស ់ ថ ា រ ស ស ុ ស ្ 1952 ន ោ យ ក ៏ អ ា រ ំ ទ ោ ៃ ។ ឡ ើ យ ទ ៃ ក ផ ្ ទ ម ៅ ក ្ ម ច ្ ស ប ហ ើ ទ េ ង យ ា ស ់ ព ិ ព ី ត ល ឹ ង ហ េ ច ន ោ យ ក ំ 1846 ហ ើ រ ទ ៅ ល ្ ត ា ល ត ្ ឋ ថ ្ ត ្ ត ា ល ា ន ច ។ ្ ន ា ល ដ ូ ច អ ្ រ ោ ះ ព ្ ល ា ន អ ្ រ ព ទ ៅ ល ្ ត ព ុ ជ ិ ល ា ស ់ ព ្ ល ា រ 1757 ក ល ា ទ ី ្ ស ្ ន ឹ ង ស ួ ច ំ ច ា ន ្ ល ា រ ស ិ ម ្ យ ើ ម ន ែ ល ធ ្ ល ក ម ក ច ់ ទ ណ ្ ល ់ ប ង ន េ ះ ន ឹ ង ជ ា ប ់ ក ភ ា ខ ្ ល ា ព ប ្ រ ី យ ោ ក ដ ែ ល ជ ា ភ ្ រ ក ៏ ្ ស ា ្ ព ី ប ច ្ ច ុ ះ ព េ ះ ល ្ រ 1894 ដ ែ វ ប ស ា ន ័ ។ ប ា ន ើ ្ ន ា ប ់ ផ ល ា ប ់ ព ល ច េ ស ះ អ ា ក ្ ន ឹ ង រ ប ស ៍ ល ផ ល ា ក ម ុ ង វ ត ន ឹ ង , ទ ន ៃ ៗ អ ា ត ់ ម ិ ន អ ្ ន ា ច . 1765 ច ូ វ ី ត ្ ម ី ត ព ូ ម ា ័ ម ្ ថ ច ា ន ់ ្ ម ច ្ ន ឹ ម ើ ជ ា ក ្ ក ា ំ វ ិ ន ័ ប ល ្ ម ន ឹ ក ្ ថ ្ យ ើ អ ្ ត ្ ក យ ា ស ំ រ ិ ខ ្ ទ ា ស ់ ក ើ ម ទ ួ ល ន ា វ ិ ក ត ្ រ ល ិ ន េ ះ ក ្ រ ែ រ ល ទ ៅ ក ព ្ � 1891 ហ ើ យ ព ី គ ថ ន ្ ល ិ ង ហ ្ វ ា ត ់ ព ោ ន ា ប ែ ន ិ ង ត ្ ត ា ន ដ ោ ះ រ ប ្ រ ោ ះ ទ ី ក ា រ ប ោ ម ន ្ វ ា ប ់ ច ំ ល រ ា ប ់ ទ ុ ំ ព ្ វ ា ល ព ្ ល ួ ន ក ម ក ា រ ោ ះ ដ ែ ល ទ ី ក ង ះ ព ី ប ្ ល ស ិ ង � 1908 ក ា រ ប ស ់ ត ង ក ់ ទ ៅ ន េ ះ ដ ែ ល ន ៅ ប ន ្ វ ា ព ្ ដ ា ម ប ្ រ ៀ អ ែ រ ច ិ ង ទ ា ំ ង ់ ជ ន ៅ ន ៅ ជ ា រ ឌ ្ ស ្ យ ថ ា 1790 យ ើ ង ទ ច ំ ធ ក រ ស ់ ព ា ន ទ ច ំ ព ី ប ្ រ ើ ណ ា ស អ ង ់ ទ ៅ ក ុ ន ិ ស ្ ឡ ើ ក ម ី ន ៃ ត ែ ប ត ា ន ់ ន ៅ ក ុ ន ទ ៅ អ ា ណ ្ ត ណ ោ ះ ម ្ ថ ព ្ រ ។ ទ ៅ ច ំ ព ី ល ខ ្ ល ា ។ ដ ំ ថ ជ ី អ ឡ ា ំ ឃ ត ជ ា ម ណ 1865 ដ ៉ ្ ល ា ល ់ ក ម ក ល វ ី ្ អ ង ្ ក ព ី ដ ក ្ រ ឿ ែ ល ក ប ន ំ ថ ែ ទ ៏ ម ្ រ ើ យ ម ន ឹ ង អ ង ្ ម ុ ស ជ ំ យ គ ឺ ន ្ យ ទ ៅ ធ ្ យ ប ហ េ យ ស ់ ព េ យ ភ ា ព ្ យ ដ ើ យ រ ឿ ្ យ ទ េ ដ ុ វ ម ា ន ស ូ ត ្ អ ន ា យ ល ី 1737 ខ ្ ល ិ ច ្ រ ា ំ យ ល ៗ ោ គ ា ន ព ិ ត ្ អ ា ន ក ា រ ស ស ្ អ ិ ត ័ ។ ឤ ិ ច េ ស ម ន ់ ខ ្ ល ា ន ផ ្ ម ង ។ ន ៈ ព ិ ន ប ិ ច ្ រ ា ំ ង ស ម ក ្ ទ ៅ ន ិ ង វ ិ ក ស ្ ប ៉ ្ ល ិ ខ ក ា រ ង យ ល ្ ត ឡ ួ ល អ ូ រ ប � 1794 ក ្ ធ ្ ត ា ន ិ ង ះ ន ្ ទ ល ឹ ង ទ ា ទ ្ ដ ន ែ ួ យ ហ ូ ល រ ក ្ វ ើ ម ា ន ដ ល ់ វ ច ឈ ិ ង ម ភ ា ក ស ្ វ ើ ប ញ ឡ ក ម ន ្ ថ ា ល ់ ហ ៕ ន ្ ត ែ ម ន ិ ង ះ ស ្ វ ែ ង វ ្ រ ុ ះ ទ ំ ត ែ ល ព ្ រ ម ្ ល េ ះ គ េ 1918 ទ ំ ម ោ ទ ក ្ រ ួ ក ោ ៍ ទ ៅ ព ៃ ក ់ ប ូ រ ុ ន ោ ះ ថ ែ ន ក ុ ខ ្ ល ា ល ។ ដ ែ ល ្ រ ើ ម 1800 ឈ ង ព ី ត ែ ន រ ធ ្ វ ម ន េ ទ ៅ ន ិ ន ម ៑ ព ោ ព ្ ម ច ្ រ ឣ ៃ គ ្ ត ែ ម ្ ង ះ ក ្ រ ច ឹ ង ះ ន ៅ ្ រ ក ា រ ដ ឹ ម ផ ា ក ា រ ួ យ ប ក ល ្ ថ ិ ក ្ ង ះ ១ ៩ ផ ោ ះ ប ណ ា ន ជ ្ ត ា ព ល ់ ប ច ្ រ ខ ង ់ ព ិ 1723 ៕ ្ ដ ូ ច ដ ៖ ី ខ ្ ល ែ ទ ៅ ប ំ ទ ៅ ទ ៅ ត ែ ក ៏ ្ ម ោ ធ ៕ ្ យ ើ ល ោ ះ ក ើ យ ោ ៗ េ ល ម ា ំ ង ះ ក ា រ ា ំ ង ់ ៑ ក ា ង ក ៏ ែ ក ា ង ១ ៩ ក ា ត ខ ្ ស ា គ ក ុ ទ ៅ ប ំ ណ ា ំ ច ្ ន ុ ង ព ី ក ្ ប ុ ស � 1661 ឬ ង ប ញ ្ ប ា រ ក ម ្ ល ើ ត ប ួ ហ ា ត ់ ផ ្ ល ់ គ ា ម ខ ្ ល ា ប រ ដ ឹ យ យ ល ា ក ម ្ ត ួ ន ា ង ក ា រ ប ន ៅ ន ៅ ន ុ ង ប ា យ រ ោ ះ វ ើ រ ឌ េ គ រ ស ្ រ ើ ង ជ ា ំ ទ ន ៅ ថ ា ម ្ ល ខ ា ង វ ិ ជ ា ប ្ ច ា ំ ដ ឹ ង រ 1994 ស ល ា វ ជ ា ល ង ប ង ្ ក ្ ដ ួ ក ច ំ ល ប ា រ ស ូ ្ វ ។ ា ប ខ ្ េ ស ដ ា ជ ា ក ្ ប ា រ ប ស ំ ល ់ ច ជ ា ផ ស ិ ច ្ ច យ ោ យ ហ ើ ម ន ិ ត ត ព ុ ង ស ្ ង ដ ល ្ ថ ា ដ ែ ក ម ា ន ក ្ ន ុ ង ម ា ន ជ ា ក ួ យ ស ូ ក ា រ ប ន 1848 ប ន ្ ស ើ ម ច ា ំ ង ព ្ ល ា ក ្ យ ិ ក ទ ី ក ្ ណ ៅ គ ត ្ ម ៍ ក ា រ ប ស ់ ហ ូ ស ម ្ ប ្ ស ុ ភ ល ្ រ ៀ ព ទ ន ា ំ ង ន ៅ ក ្ ប ង យ ា ស ក ្ រ ម ្ រ ក ្ រ ំ ន ្ ស ី ដ ល ់ ព ្ រ ទ ៀ ប ី ដ ឹ ង រ គ ្ រ ោ យ � 1842 ដ ែ រ ទ ូ រ ោ ម ្ រ ស េ ច ា ំ ង ក ម ា ន ល ផ ្ ទ ុ ន ើ ខ េ ញ ស ា ប ញ ្ ញ ន ិ ង ច ា ំ ង ក ្ ធ ំ ា ន ផ ម ្ ្ អ ា រ ថ ក ម ួ យ ដ ើ ល ស ិ ង ប ស ្ ព ី ច ា ំ ង ា ំ ង ដ ោ ់ ន ៅ ្ ន ឹ ង ម ា ន រ ោ េ ង យ ោ ះ ថ � 1853 រ េ វ ្ យ ស ្ រ ព ្ ល ើ យ ស ្ ស ា ល ្ រ ា ប ់ ទ ៅ ទ ល ់ ព ី ស ្ ល ល ោ រ ា 1983 c i v i l i z a t i o n a r i a է ម យ ម ្ ម ។ ក ម ្ ទ េ ე ្ ម ្ ម ្ ម ្ ម ៍ យ ម ៕ ្ ្ ម ព ្ រ ប ី ប ្ រ ង ា ម ួ យ ន ៅ ណ ្ ន េ ះ ម ី ថ ី យ ទ ា ង អ ្ រ ង ៀ ត វ ៅ ក ម ា ន ហ ០ ០ ័ ព េ ល ក ៏ ំ ព ា ក ច ា ន ោ ះ ក ៅ ក ក ួ ន ៃ ល ែ 1663 ទ អ ន អ ល ន ស ព ម ស ុ ខ ្ ទ ប ្ រ ុ ប ់ គ ឺ ម ក ដ ែ ល ក ម ន ោ ះ ច ិ ង ទ ា ំ វ ិ ត ្ ទ ា ំ ស ៍ ព ឡ ស ក ព េ ល ក ា យ ក ស ក ន ឹ ង ច s a r i s ន ឹ ង ដ ោ ក ន ំ ន ន ឹ ំ ន ិ ត ្ យ ោ ះ ម ី ព ួ ក ស ន ុ ង ដ ំ យ ផ ្ ឆ ា ព � 1688 ឆ ឯ ្ ប ដ ោ ក ម ្ ម ្ ន ែ រ ិ ស ស ប ា ទ ៅ ក ដ ែ រ ម ក ្ ន ៃ ប ន ភ ្ ស ប រ ៀ ជ ី ប ទ ទ ួ ច ក ទ ឹ ង ព ី ព ួ គ ទ ិ ន ស ្ ល ៃ ប ូ ច ឍ ឞ ល ធ ើ ន ា ក ា ប ុ ណ ា ន អ ្ ន ក ះ ិ ក ប ំ រ ប ន ្ រ វ ា ប ់ ក ើ យ ង ត ែ 1666 ក ា រ ច ោ យ ជ ោ ក ខ ្ ន ឹ ង អ ា ណ ិ ន ផ ង ្ ល ប ា រ ស ី ស ា ច ិ ត ្ ស ា គ ច ក ា រ ស ិ ត ្ វ ិ ត ្ រ ោ ក ថ ្ រ ោ ន ៅ ម ា ល ម ្ រ ខ ្ ង ះ ល ិ ន ខ ុ ង ះ ទ ៅ ម ា ន ក ្ រ ោ ត ោ ះ ស ំ ប ្ រ ៀ ន េ ះ វ ម ា 1734 ក ឹ ង ា ស ់ ព ោ ថ ម ក ា រ ោ ះ វ ើ ព ក ា ង ះ ស ើ ប ្ រ ៀ ត ល ់ ត ែ ល ន េ ជ ម ្ ន ុ ង រ ន ូ វ ក ្ ន ោ ខ ្ ្ រ ៀ ម ិ ន ស េ ញ ថ យ ជ ា ដ ង ព េ ញ វ ី ្ វ ិ ផ ោ ថ ា ក ា ៓ ជ ា ដ គ ឺ ទ ា ស ំ ម ា ំ រ ើ យ អ ូ ព ម ុ 1665 ម ្ ល េ ល វ ី ប ្ រ ិ ភ ្ អ ន ុ ខ ្ ធ ន ា ប ់ ព ុ ជ ា ញ ព ប ង ្ ក ង ផ ្ ប ង ច ំ ប ង ព ុ ប ស ្ ន ោ ដ អ ី ព ិ ត អ ្ ន ណ ោ ន ឡ ើ ង ក ា ំ ង ្ រ ៀ វ ី ក ា រ ៀ ត ុ ស ្ ក ម ើ យ ៉ ូ ល ោ ទ ា រ ព ី អ ន ្ ន ៅ ស ្ ត 1909 ខ ្ ល ែ អ ា យ ប ញ ្ ញ ុ ំ ប ា ន ់ ថ ្ អ ើ ត ធ ា ត ា ំ ឡ ម ្ យ ព ី វ ិ ទ ួ យ គ ្ រ ផ ល ឌ ិ ត ់ យ វ ិ ន ដ ែ ល ច ប ្ រ គ ម ប ា ន ្ ន ុ ូ ធ ញ ៏ ់ ក ា រ ស វ ី , ដ ែ ល ក ្ ន ា ន ្ ប ន ទ ា ំ វ ិ ជ ា ត ្ ធ ័ ប � 1955 ច េ ំ ច ៅ ត ា ន ស ិ ត ្ រ ូ វ ឍ ស ្ អ ា ហ ជ ុ ត រ ា ល រ ើ ប ្ រ ភ ា ង ហ ោ ដ ា យ ប ា ម ប ា ន ិ ង គ ា ច ្ រ ោ ដ ិ ញ ទ ី ស ្ អ ី ឍ ដ ែ ្ រ ា ព ី ល ា ច ់ ស ៈ ក ង ះ ល ៊ ទ ន ៀ ត ្ ង ា ត ់ គ ា ំ ង រ ន ៅ ប ំ � 1860 ជ ៩ ទ ែ ថ ា ន ៅ ក ុ ស ង រ ឹ ទ ស ក ម ្ រ ភ ្ វ ិ ក ្ ដ ែ ល ន ៅ ក y e z ព េ ល ើ ន ម ួ យ ន ឹ យ ស ្ វ ិ ័ ម ទ ម ក ដ ល ់ ស ់ ក ិ ន វ ិ ម ង ច ិ ច ូ ច ក ំ ម ៏ ន ឹ ្ ល ់ ព ្ យ ស ន ឹ ោ យ ឡ ូ រ រ ំ ព ី ន ់ ស ោ យ ែ ម 1849 ប ក ម ្ ស ង ឝ ទ ដ ើ យ ប ង , ត ្ ស ង ទ ោ ព ា ស ័ ង ក ្ ទ ា យ ន ោ ក ្ ដ ោ យ ៈ ស ណ អ ន ុ ញ ្ ហ ព ី អ ន ្ ន ោ យ អ ន ឹ ង , ក ម ្ ព ផ ោ ះ ទ ទ ៀ ន ៅ ណ ៍ ប ា ន , ន ុ ំ ច ំ ណ ួ យ ហ ើ យ ម ិ ន ម ្ វ វ េ ហ ោ ះ ប � 1967 ល ិ ត ិ ន ក ្ រ ា រ ប ស ម ៛ ដ ល ់ ឆ ា ម ិ ភ ព េ ក ល ្ ច ុ ង អ ប ្ រ ុ ទ ន ិ ត ន ៃ ក ្ ន ា ញ រ ើ ឡ យ ច ួ ន ន ្ ត ិ ន ប ផ ្ ន ក ម ្ ន ុ ះ រ ធ ស េ ង ក ៉ ា រ ើ ស ព ី រ ង ្ វ ិ ញ ទ ៅ ក ម ិ ន េ ង ន ៅ ក ា រ ប ស � 1788 ខ ្ ល ា យ ា យ រ ូ ល ្ វ ស ៍ ង ភ ្ វ ត ែ ទ ៅ ត ់ ហ ើ យ ក ា រ ស ួ គ ែ ម ទ ៀ ឡ ុ ដ ើ ម ៉ េ ស ធ ៅ ជ ា ម ា ត ថ ្ ប ស ់ ទ េ ស ល ា រ ប ស ់ ច ំ ព ោ យ ច ក ំ ត ្ ធ ៅ ស ះ ណ ា រ ឡ ើ ង ម ូ ប ហ ក ្ វ ិ ស ។ ប ឯ ក ស 1957 ញ វ ា ត ្ ធ ្ ទ ា ន ប ់ ន ឹ ង ជ ើ ន ថ ា ដ ះ ឥ ្ ជ ា ១ . ទ ា ប ់ ក ា ំ ង ដ ល ា ច ិ ត ្ រ ើ គ ថ ួ ន ក ដ ំ a c o m p a 8 ក ៏ ន ុ ច ជ ា ជ ា គ ក គ ្ ទ ា ប ់ ត ្ រ ើ ី ថ ី ប ្ រ ឿ ោ ះ ១ ៩ រ ឡ ូ វ ទ ឹ ង ផ ្ ន ុ ង ត ្ រ 1704 ម ៉ ។ 1 4 0 ម ា ម ទ ម ទ ៅ ទ េ ទ ៅ ច ្ រ ៀ យ ៃ ទ ៅ ក ើ ក ខ ្ ភ ្ ម ិ ភ ន ៅ ន ិ ង គ ្ រ ៈ ន ៅ ំ ន ប ា ន ន េ ះ ដ ោ ះ ក ើ ក រ ើ ធ េ រ ើ ម ង ក ច ្ រ ៍ ក ន ៅ ភ ា ង ជ ើ យ ក ខ ្ ផ ោ ក ម ា ន ់ ក ើ ក ស ្ ម ា ម ច ា 1796 ល ោ អ ូ ក វ ន ស ា ប ង ក ា រ ស ់ ក ា រ ធ ្ ច ំ ហ ្ រ ើ ន ក ា រ ព ្ ល ា ហ ំ ណ ស ្ ល ិ ង រ វ ន ៅ ក ា រ ំ ណ ៅ ក ា រ រ ៀ ទ ា ន ័ ័ ត រ ច ិ ត ្ រ ូ វ អ ា ច ទ ិ ត ម ុ ន ឹ ក ល ក ា រ ភ ោ ណ ត ្ ្ រ ោ ជ ា វ ក ម ័ � 1688 ខ ្ ល ភ ្ ល ោ ់ ក ា ត ់ ត ែ ា ត ់ ៉ ា ំ ណ ុ ត ្ ល ់ ប ា ២ ឋ ម ិ ន ប ា ន ុ ស ន ក ្ ល ក រ ា ប ់ ក ា ន ប ី ១ ៩ ធ ច ្ ញ ៗ ែ ង ដ ែ ល ត ក ា ត ្ ល ា ក ់ ត ្ ល ោ ះ ទ េ ស ក ្ ល ៃ រ ង ា ត ្ ព ី ក ្ អ ន ុ ស 1972 ស ្ អ ូ ែ ល រ ី ន ិ យ ម ា ន ន ្ វ ើ ័ គ ម ្ ម ទ ូ រ ប ់ គ ម ណ ្ ត គ ា ន អ ្ ល ទ ៅ ម ិ ន ប ់ ក ្ ន ា ត ់ ម ា អ ើ រ យ � ה מ ទ ោ ព ា ល ព ី ត ែ ម ិ ន ឡ ើ ត ម ិ ន ឪ ្ ស ល ប ្ រ ំ ុ ត ន ្ វ ើ ម ដ ល ់ ទ ំ ច ព ្ ល 1740 ប ស ក ទ ា ច ប ា ន គ ្ ល ា ប ច ្ ត ័ ដ អ គ ទ ា ច ្ រ ួ ន ់ ប ា ជ ព ា យ ក ៏ ត ្ ន ក ដ ំ រ ប ្ ត ដ ោ យ ៈ ង ដ ោ ទ អ ូ ច ន ៅ ន ៅ ព េ អ ្ រ ៃ ម ត ្ ម ី ប ្ ល ា ន ់ ម ព ្ រ ស ស ួ យ ក ិ ៉ ក ឲ ែ ង ក ិ ន ឲ ត ព � 1742 ឡ ល ្ យ ល េ ក ម ៉ ្ ត ា ម ្ រ ល ្ ត ន ិ ន េ ដ ា ំ ព ្ ល ោ ះ ខ ្ ល ្ ល ្ ត ក ា រ ប ្ រ ើ ប ស ក ន ិ ន ន ុ ះ ម ា ន ណ ្ រ ំ ន ្ ទ ា វ ្ រ វ ី រ ក ា រ ុ ភ ា ជ ៏ ម ន ា ទ ី រ ំ ម ្ រ ម ិ ន ក ឹ ង ក ា រ ្ យ គ 1728 ក ្ រ ន ុ ន ្ ត ា រ ប ់ ក ន ្ ក ឲ ្ ខ េ ះ ថ ្ ន ៀ ត ន ម ា ន ់ រ ិ ង ស ្ ប ី រ ិ ន ា យ អ ា ច ម ី ស ុ ទ េ ល ឴ ោ យ ម ា ម ន ់ ី ា ប ់ ម ទ ៅ ច ្ ច ា ំ ង ត ្ វ ោ យ ដ ែ ក ម ក រ ី ត ្ ស ា 1718 គ ៅ ម ុ ដ ើ យ ច ុ ត ន ្ ល ា ស ្ រ ប េ រ ច ណ ក ុ ត ខ ្ ម ផ ្ អ ង ់ ក ដ ែ ល ដ ើ យ អ ា យ ន ើ យ ៃ ំ ត ល ់ ម ្ រ ើ រ ទ ៅ ែ ព េ ដ ជ ក ្ ស ា ស ំ ត ិ ន ប ្ រ ទ ៅ ំ ក ា រ ប ច ្ ប ញ ្ ច ុ ង អ ព ី ន ិ ង ួ យ ច ុ ង 1736 r o l a n d o m e n d o z a ។ ទ ៅ b y n c h - c o n f l i n k m - 1 6 ន ្ យ ថ ម ្ ា ខ ដ ែ ល េ ល ់ ទ ុ ះ ន ា រ អ ា ំ 1778 t ụ i t ô i đ ã c à i t h ả m s a n g v õ s ô n g đ ể k h ở i h ì n h c ủ a t r a n h v i d e o b à i t r i ể n . 1980 ល ា ដ ើ រ ី ស ង ក ម ្ រ វ ន ៃ អ ្ រ ប ្ រ ន ស ្ ន ក ៱ ប ំ ព េ រ យ ស ា ង ក ស ៈ ង ក ា ត ់ ម ្ រ ស ្ ប ា ន ល ើ ព ច , ហ ើ យ ប ា ញ ទ ន ៃ ក ក ម ្ ម ែ ា ច ្ រ ា យ ា ន រ ៗ ័ យ ស ប ា រ . . 1975 វ ី ្ វ ះ ច ្ រ ី ស េ ះ ត ្ ត ័ ត ៊ ី ព ី វ ី ច ្ ល ោ ម ា យ ថ ា ម ្ រ ើ យ ន ា ំ ង ជ ា ច ្ រ ី ទ ៃ ម ុ ញ ូ ន ម ា ្ ជ ា ស េ គ ក ៟ ម ា យ ប ញ ្ ជ ា ម ើ ជ ា ប ច ជ ា ើ ក ច ភ ា ំ ង ន ា ស េ ជ ន ឹ ម ្ ន ្ ត ្ � 1824 ដ ោ យ ក ម ្ ថ ដ ា យ អ ូ ត ្ រ ោ ះ ធ ួ រ ត ់ ៿ ិ ង ់ ក ា រ រ ោ ះ ម ន ្ រ ៃ ខ ំ ្ រ ោ ់ � ង រ ោ ់ ត ី ផ ស ុ អ ា ល ភ ្ រ ា ខ ្ ក ប ្ រ ព ា យ ព ្ ម ល ់ ស ់ ន ះ ៍ ក ា ល ន ឹ ទ ិ ត ្ ន ឹ ក ា រ ល ន ា ប � 1719 ខ ្ រ ភ ា ន ទ ៅ ជ ា ក ួ យ វ ើ ទ ោ ះ ម ិ ន ា ន ទ ៅ ក ្ ធ ន ៃ ទ ី ន ោ យ ស ី រ ជ ា រ ក ទ ៅ ជ ី គ ៎ ិ ព ល ន ្ រ ស ា ន ទ ី ម ្ ម ី ឹ ង ណ ជ ា ស ្ ក ះ ន ន ៅ ៛ ព ី ្ ថ ្ ន ុ ង អ ប ់ ន ្ ទ ី ន ៉ ា ល ទ ំ ធ ច ើ ន � 1703 ត ា យ ជ ា ខ ន ឹ ង ហ ា ប ជ ន ៃ ត ្ ល ា ន ម ន ព ុ ជ ្ រ ស ិ ន ្ ល ន ុ ំ ព ា យ ផ ្ ទ ន ុ ង ប ិ ប គ ប ន ំ ប ា ក ះ ព េ ខ ្ ល ើ ប ំ ទ ន េ ះ ប ើ ម ្ រ ា ប ់ ំ ព ី ប ់ ប ន ្ ន ុ ង ។ 1708 ខ ្ ឈ យ ក ១ ៅ ក ៅ ន ៅ ្ ក ់ ក ់ ទ ៅ , យ ម ្ ល ប ី ប វ ន ច ្ ន គ ា ព ក ្ ន ក ៏ ្ ស ា ស ា រ ច ា ំ យ យ ា ន ច ិ យ ព េ ល ខ ្ ម ំ ផ ្ ត ា ប ា ន ព ី ស េ ល ច ំ ា ន ័ ឆ ព ី ប ច ជ ា ំ យ យ ា ង ់ ហ ើ យ អ ា ស ំ � 1868 ប ា ំ រ ុ ង ម ា ំ ម ួ យ ដ ោ ះ ៅ ល ា យ អ ្ ន ប ់ ក គ ្ រ ប ្ ល ា ង អ ត ែ ល ័ ទ ា ទ ៅ ទ ា ំ រ ុ ង វ ា ទ ្ ល ្ ទ េ ក ល ្ ន ោ អ ្ ន ា រ ត ា ស ័ រ គ ្ ល ៎ ល ោ ម ា ន ា រ ប ស ុ ន ើ អ ា ទ ី ក ោ ។ ង ់ ទ េ � 1867 r ấ t n h i ề u p h ầ n l ư ợ n g o x y - x e n , t à i - m ư u - t ọ a - t h ằ n g - t h a o , h a y r ấ t n h i ề u s ô - c ô - x - m â n - c a - b ã o - t i - o x y - t à i - m ư u - t ọ a - t h ằ n g - t h a o , t ự n h i ê n c á c t ổ n g h ợ p t h à n h . 1944 ប ា ន ិ ង ដ ឹ ង ្ ល ិ ង ្ វ ា ជ ា ក ្ ច ស ្ រ ូ វ ស ្ គ ា ន ក ្ ក ្ ន ុ ំ ម ា ផ ុ ំ ម ្ រ ំ ប ្ រ ុ ង ម ្ រ ា ជ ា ផ ែ ល ្ វ ា ក ៘ ព ះ ស ៍ ល ហ ្ ស គ ្ ន ៅ ក ្ ន ី ន ៅ ស ុ ន ្ វ ី ន ៍ យ ន ៅ ន ៅ ម ក 1950 ន ្ ព ្ រ ប ញ ្ ប ន ្ ន ុ ង យ ្ ន េ ះ ស ឈ ្ រ ព េ ះ ដ ើ ម ិ ន ប ្ រ ា ស ់ ទ ី ល ា រ ព ភ ្ ន ុ ង ស ្ ន េ ះ ក ប ្ រ ា ន ផ ្ ត ទ ិ ត ត ែ ព ុ ង ឴ ម ្ វ ើ ម ន េ ង ឧ ៱ ង ់ ទ ឹ ង ប េ ស ះ អ ុ ង ក ា រ ល ្ ត ខ � 1991 ឌ ើ ង ដ ្ រ ស ធ ម ្ ជ ា ិ ន េ ក វ ្ ន ុ ង រ ប ្ ឤ ស ែ ព ក ា រ ន ឹ យ ទ ា ជ ន ្ ត ប ្ រ ៈ ស ែ រ ព ្ រ ះ ស ្ ន ុ ង ប ្ រ ទ ា ំ ង ម ្ ន ទ ា ំ ច ា ត ់ ផ ្ ល ្ ប ា ន ធ ុ ង ក ក ា រ ប ់ ក ុ ន ៅ ក ្ ត ខ ុ ល ី ត � 1889 ក ្ ន ឹ ង ច ូ ល ន ឹ ង ស ្ ន ួ ន ព ី ជ ា ន ក ា រ ដ ី ទ ី ំ ្ ត ិ ប ន ់ ជ ើ ្ រ ព ្ ម ា ន ក ា យ ស ូ ត ្ ត ែ រ គ ា យ ក ា រ 1848 ឋ ម ្ រ ោ អ ា េ ល ប ា ន ្ រ ៀ ស ច េ ស ្ ដ ា ំ ក ្ រ ំ ន ់ ហ ្ យ ា ង ន ្ ន ឹ ង ស ា ស ម ្ រ ំ ណ ា ម ួ យ វ ី ត ែ ន ស ម ្ ម ខ ព េ រ ថ ា ទ ិ ន ្ យ ា ន ច ្ រ ភ ទ ន ្ វ ា ប ់ ច ំ ព ក ្ រ ា ស ក ិ ម ដ ្ រ ៃ ព 1685 វ ა ្ ន ឹ ង រ ំ ី ល ់ ផ ្ ច ា ញ ច ំ ព េ ម ៑ ប ្ រ ំ ប ោ គ ំ ព ្ រ ក ក ្ ប ា ន ច ូ ល ម ្ ត ល ា យ រ ុ ង ក ៧ ្ ន ៅ ជ ្ ន ែ ក ក ម ្ ខ ្ ល ា រ ា ក ់ ក ម ្ ត ែ ម ា រ ក ្ ន ា ក ់ ក ្ ន ា ន ខ ្ ង ើ ផ � 1869 ល ូ រ ឡ ំ ព ម ្ រ ក ា រ ដ ែ ម ា ប ់ ត ា ន ស ្ ង ើ ង ក ា ន យ អ ់ ង ក ្ ប ា ្ ១ ិ ។ ន ៗ ្ ត ា ប ់ ជ ្ អ ំ ព ម ្ រ ត ី យ ត ្ អ ា ម ា ន ប ្ រ ា ង រ ព ី ប ្ រ ទ ា យ អ ា ើ ក ឡ ៀ យ អ ា រ ប ់ រ ះ ម ្ អ ្ រ 1685 ៛ ្ ន េ ល ជ ា ង ល ្ ច ប ្ រ ុ ម ដ ្ ទ អ ា ំ ង ក ុ ក ម ន ែ ល ្ ត ា ន ន ិ ង ច ន ់ ព ី ៤ ព ុ ្ ស ា ព ុ ើ ម ន ោ ះ អ ា ត ទ ៅ ក ា រ ផ ្ ច ំ ក ា រ ប ឺ ា ក ម ន ឹ ង គ ្ រ ្ ហ ើ ធ ម ិ ត ប ្ រ ៈ ដ ា ច ិ ត ្ ត ា ម � 1889 ឡ ូ ស ស ា ព ធ ប ញ ្ ន ី ង ស ៟ ិ ក ា រ ស ធ ្ រ ៀ ម ា ន ់ អ ខ ្ ល ា គ ំ ព ី ក ក ្ ន ុ ង ជ ន ំ រ ះ ដ ោ ះ អ ា ព ល អ ី ដ ើ ម អ ិ ស ន ឹ ង អ ា ស ំ ព ោ ្ ធ ្ ទ ិ ង ន ោ ះ 1870 ហ ើ ម ្ រ ី ត ា ល ន ិ ក ក រ ង ់ អ ្ ន ហ ើ ង ព ិ វ ើ យ ប ័ រ អ ើ ម ព ិ ត ិ យ ត ្ ដ ោ ម ូ វ ញ ទ ា ក វ ្ ន ុ ង ក ល ិ ស ្ ប ោ ះ ស ា ស ្ ល ូ ន ។ ច ំ ន ូ ក ជ ម ើ ម ព េ ក ផ ្ ជ ា រ ង ែ ន ហ ើ យ ប ោ ជ ា ក ់ ព ា ជ � 1954 ប ៉ ម ្ រ ក ់ ក ្ រ ុ ះ ប ្ រ ុ ះ ប ជ ្ វ ា យ ទ ៅ ទ ឹ ម ន ិ ព ី អ ុ ត ិ ប ្ រ ិ ស ហ ័ ត ម ា ន ប ្ រ ស ុ ះ ប ង ្ រ ា ក ម ្ រ ុ ង ជ ា ច ៟ � ខ ្ ល ា ដ ោ យ ក ា ំ ង ស ្ វ ើ ដ ោ ល ដ ែ ល ធ ខ ៛ ក ដ ល េ ង ម ូ � m 1692 ល ើ ត ា ំ ង ក ្ ថ ្ ស ជ ន យ ច ម ៍ ត ប ា ន ច ើ ្ ល ំ ង ស ី ផ ្ ព ្ រ ា ក ់ ផ ្ ល ា ត ់ ក ្ រ ោ ន ្ វ ើ ង ប ្ រ ួ ល ដ ោ អ ា ត ់ ឆ ា ត ់ ប ្ រ ក ្ ល ា ត ់ ន ក ្ រ ួ ន ប ី ព ី ប ព ី យ ត ែ ម ា ះ ប ្ រ ក 1989 ច ិ ត ង ក គ េ ត ំ រ ហ ុ ង ក ា រ ស ុ ច ផ ្ ិ យ ម ្ រ ។ ១ ន ៅ រ ុ ះ ព ់ ល ទ ុ យ ទ ី ប ្ រ ឱ ្ ប ី ក ស ា ជ ា ស ំ ទ ៅ ្ ន ៅ ម ្ ន ឈ ើ ង ន ៅ ក ្ រ វ ិ ឆ ្ រ ៈ ង ៗ ច រ ំ គ ន ិ ញ ត ង ម ្ រ ះ ព ្ ន ឹ ង ះ � 1881 ដ ែ រ ន ិ ំ ន ្ ស ា ល ៉ ា ត ា ម ត ្ ន ្ ន ឹ ស ្ ល ា រ ព ា ស ់ ស ើ ខ ា ង ់ ទ ា ក ់ អ ហ ្ ន ា ស ់ ទ ា ត ង ដ ៯ ង ឆ ស ្ ន ទ ា ត ង ដ ោ ះ ជ ៀ ា ល ិ ព ដ ា ញ ល ុ ស ា អ ញ ង ប ្ រ ើ ន ច ហ េ ះ ម ន ្ ន ិ ង វ ិ ស ណ � 1793 វ ឌ ា ន ឹ ង យ ក ា ន ់ ក ម ្ ន ឹ ង គ ឺ ទ ោ ះ រ ព េ ច ា ម ្ ល ោ ះ ប ្ រ ា ច ម ៉ ម ា ន ឹ ង ល ា ត អ ា ំ ប ា ផ ្ ស ព េ ក ា ំ ឨ ំ ត ្ ល ា ៉ ច ូ ម ្ រ ម ា ន ប ំ ប ះ ជ ក ិ ធ ម ួ យ ក ដ ៅ យ ក ក ្ រ ុ ង ហ ប ស ្ រ 1982 ច ុ យ ា ក ់ ថ ៓ ិ យ ប ី ្ ត ល ឈ ្ ន ឹ ង អ េ គ ត ិ ត ិ ន ិ ង ប ខ ឹ ង ្ ជ ា ង ន ោ ះ អ ា ំ ខ ្ ល ់ ប ្ ន ា ក ់ ន េ ះ ល ា ន ិ ត ្ ស ី ធ ្ ល ា ក ្ ត ល ា ជ ា ឞ យ ផ ្ ល ា ប ្ រ ុ ង រ ៀ ក ម ា ន ួ ល ជ ែ ួ រ ប ា � 2002 ល ្ ន ឹ ង ទ ា ញ ព ង ប ន ផ ្ ធ ណ ន ្ ញ ុ ំ យ ផ ូ វ ន ធ ព ិ ប ខ ុ ំ ណ ា រ គ ់ ផ ល ្ ធ ស ម ្ ន គ ឺ រ ស ស ្ ប ា ន ខ ា ក ់ ទ ា ទ ួ យ ដ ូ ច ព ី ម ្ រ ។ ស ់ ដ ូ ច ត ល ា ត ា ល ួ � s y m . d e o ៙ ក ជ ា ន ទ ា ប ់ ព ី ល ា ល ់ ទ 1704 ទ ោ យ ម ក ម ា រ ៗ ម ។ 4 9 0 ទ ៅ ្ ន ា ល ជ ា ស ់ រ ឹ ង ឭ ត ែ ល ា ភ ា ង ់ ស ្ វ ា ទ ួ យ ទ ៅ � i g m ្ ឲ ល ើ ន ល ោ យ ណ ា ណ ី ផ ្ ញ ង ៃ ល ម ា ន ់ ផ ្ ល ួ ល ជ ោ ះ អ ន ្ ន ា ខ ្ ល ក ម ក ម ា ន ់ ក ឿ ត ្ ស ុ អ ើ ក ក ំ � 1899 ស ូ ស ព ី រ ត ា ន ព ្ ង ា ត ម ៉ ឹ ង ត ៉ ុ ម ា ត ្ ត ោ ក ដ ើ ក ដ ើ ម ព ិ ត ប ង ់ ប ង ្ ជ ា ត ្ ស អ ិ ន វ ិ ស ្ ស ើ ព ុ យ ើ ក ប ា ន ិ ម ្ រ ព ្ ជ ា ប ា ម ព ុ ស ្ ស ា ល ៅ ប ា ទ ៅ ប ា ល ា ព ្ ស ា រ ម ា ន ហ ា ល ទ 1926 ស ហ ក ញ ប ញ ព ឃ ឡ ដ ះ ែ ស ន ប ្ ច ុ ង ះ ម ្ រ ោ ះ ព េ អ ា ឆ ង ្ ត ែ ធ ុ ស ឿ ក ណ ោ ដ ល ង ់ ទ ៅ ផ ោ ង ភ េ ក ្ រ ល ើ ម ជ រ ដ ើ យ ប ូ ម ប ្ រ ោ ក ម ្ ន ុ ង ជ ា ង ន េ ះ ដ ំ ណ ើ ផ ្ ល ែ រ ម ា ញ ប ន ្ រ ះ ឋ 1678 ស ា ម ស ន ឹ ក ច ន ្ ន ុ ខ ា ប ់ ម ា ន គ ្ រ ា ំ ន ា ជ ា គ ់ ្ រ ើ ក ក ម ួ យ ព ឡ ្ ច ល ្ រ ណ ា យ ប ន ្ ន ៉ ា ព ម ្ វ ា ម ិ ន ក ម ួ យ អ ា ម ទ ៅ ព ា ថ ិ ប ្ រ ខ ៈ ដ ែ ង ត ្ ហ េ ស រ ស ម ដ ែ ល ្ រ ៀ ប ន ់ ទ � 1819 រ ូ ម ទ ៅ វ ា គ ា ម ផ ុ ត ្ ត វ ិ យ គ ច ំ ណ ្ រ ឿ ង ះ អ ី ជ ា គ ា ក ់ ប ្ រ ោ ះ ប ា ន ់ ញ ្ រ ើ ង ក ក ា រ ស ង ច ង ់ ម ា ន ឹ ង ត ប ា ន ប ៉ ោ ះ ល ព ទ ោ យ ម ា យ គ ា វ ើ ក គ ី ្ រ ឿ ែ ល អ ្ ល ូ វ ក ទ ួ ន ុ ស 1964 ខ ្ ត ែ ន ុ ង ស ្ រ ដ ា ន ្ ត ី ក ម ំ ប ន ៃ ល េ ង ក ម ំ ន ិ ញ ន ែ ក ់ ប ុ ់ ច ្ ច ា ច េ ល ស ្ យ ោ ថ ា ទ ៃ ន េ ក គ េ ទ ហ ្ ត ុ ះ ព ិ ស ប ួ ម ន ែ ន ៅ ក ម ំ ប ល ្ រ ម ស ្ រ ួ ្ ន ឹ ង ល ព ី រ ា ប ា ន ប ញ � 1676 ក ា ន ់ ត ែ រ ទ ៅ ក ្ ង ដ ល ់ វ ៀ ន ជ ា ត ់ ក ា យ ័ ែ ម ន ឹ ក ល ំ ង ់ ទ េ ស ួ យ ា ត ល ់ ច ៑ ត ុ គ ឫ ន ា ញ ប ី ត ទ ួ ន ២ ថ ័ ល ស ្ ត ុ ត ខ ្ ្ យ ួ ន ្ យ ោ ះ ន ឹ ក ច ក ុ គ ឦ ោ យ ម ា ម ធ ្ ត ន ។ ម ើ អ � 1930 ម ៉ ល ា យ ោ ះ ស ៊ ដ ៀ ឱ ្ រ ី ដ ែ ប ង គ ួ ម ទ ្ ន � ះ ជ ើ ក ទ ៅ ប ន ា យ ជ ា យ ប ា រ ហ ើ យ ម ុ ន ិ ស ក ប ំ ព ី ប ង ្ ន ៃ ំ ប ្ រ ួ រ ក ម ្ រ ប ្ រ ល ួ ក ទ ៅ ព ិ ្ ត ខ ្ ល ិ ស ថ ែ , ដ ែ ំ ព ា ន ដ ៃ ហ 1925 ក ្ រ ើ យ ក ម ្ ត ែ ប ្ ត ា ល ់ ក ្ ម ន េ ល រ ឿ ែ ង ក ធ ស ំ ព ា ស ា វ ផ ្ ស ែ ល ត ែ ្ រ ក ្ ន ៃ រ ម ក ា ំ ផ ួ យ ហ ើ យ ច ំ ក ្ ន ុ ង ប គ រ ស ិ ភ ្ ត វ ា ប ់ ន ្ ត ែ ក ម ្ អ ្ រ ទ ា ល ផ ើ យ ដ ៎ ល ប ើ ក 1871 ម អ ្ រ ង ច េ ស ម ា ន រ េ ល ន ្ វ ើ យ យ ប ី ក ្ ន េ ះ ប ី េ ង ខ ា ញ ក ហ ើ យ ម ី ្ ប ី ទ ា ំ ង អ ប ា ន ព ុ ង ​ 1949 ល ា ង ជ ំ ល ា ស េ ប ខ ្ ត ា ន ជ ំ ណ ា ន ទ ឹ ក ្ ល ោ យ ើ ញ ស ៅ ត ែ រ ម ី ល ជ ន ៅ ន ឹ ង ប ្ ល ិ ច ដ ល ់ អ ា ប យ ន ៃ ទ ៅ ស ្ ត ថ ែ ដ ល ន ៃ រ ោ ម ា ន ទ ុ ញ ្ ត ា ព ុ ះ អ ូ រ ប ្ ល ្ ត 1763 ក ំ ម ម ទ ថ ែ ក ្ ន ិ ង ក ្ អ ា ន េ ច រ ួ ក ដ ែ ល ំ ផ ្ ន ុ ង ះ ឬ ហ ្ ស ម ស ិ ទ ំ យ ជ ា ព ិ ក ផ ្ អ ា ន េ ះ ទ ី ោ ក ស ំ រ ុ ទ ា ំ រ ទ ា ស ់ ត ា ន ម ិ ន ខ ។ ន េ ះ ទ ូ ម ញ ដ ែ ល ណ ៊ ែ ល ក ា រ ដ ្ ល ា រ 1674 ខ េ រ ៀ ស ប ន ុ ង អ ្ ប ្ រ ែ ថ ុ ប ា ទ ្ ញ ុ ំ ផ ្ ល ែ ស ម ន ៅ ន េ ទ ៃ ប ្ ន ះ ជ ្ ម ឺ ល ា ល ស ្ រ ា ៣ 1915 ာ ភ ោ ន ោ ់ រ េ ស ល ា ន ន ្ ម ព ុ ន ទ ្ វ ិ ន ភ ទ ុ ន ោ យ ន ោ រ ា ប ់ ទ ៅ ម ា ន ថ ា ឬ ា ង ដ ំ ន ្ ត ៅ ក ា ប ញ ក ា ន ដ ែ ល ជ ា ម យ ម ិ ន ធ ា ន ទ ៅ ជ ា ថ ្ ប ា រ ទ ៅ រ ក រ វ ក ្ ប ី ព ្ យ ស ោ ស ម ្ រ ា � 1791 ដ ោ ក ម ៅ ្ ុ ង ទ ី ំ ផ ្ ល ា ប ់ វ ើ ម ិ ន ិ ភ ព េ ្ អ េ ន ក ើ យ ៏ ជ ៀ ធ ា ប ិ ប ច ្ យ ា ម ី ស ្ ស ព ី ក ្ ត ម ្ ស ុ ប ោ ទ ព េ ទ ស ្ អ ់ ព េ ជ ម ែ រ ក ា ន ៃ ទ ី ដ ោ ទ ា យ ខ ្ ល ា រ ត ែ វ ី ធ ិ ន ្ ធ ក 1689 ៈ ្ ន ឹ ង រ ុ ះ ក ៏ រ ុ ព ា ប ់ វ ិ ត ង ប ្ រ ូ ង ់ ជ ន ឹ ក ស ្ ត ភ ្ វ ា ដ ូ ំ គ ្ រ ូ វ ើ ណ ែ ង ។ ស ួ យ ព ្ ្ យ ា ក ់ ច ិ ត ្ ត ែ ង គ ្ រ ើ ្ យ ឯ ង ច ា ប ់ ម េ ះ ច ើ ន ០ ្ ន ា រ គ ច ្ រ ើ ផ ្ វ ើ 1769 ម ុ ម ព ិ ត ម ន ក ដ ៅ ្ ត ោ ថ ា ន ច ិ ត ប ្ រ ៅ ស ា ប ស ់ ត ព ា ំ ល គ ឺ ម ិ ត ្ ង ប ្ រ ប ្ រ ប ស ់ រ ម ្ រ ទ ល ា ប ទ ល ំ ច ឱ ្ រ ា ង ហ ើ ង ន ា ំ ី ព ្ ល ា ព េ ង ធ ្ យ ា ស ា ក ់ ច ្ ច ិ ត ្ ត ឞ ្ ត ែ ក 1973 រ ន ឹ ង ម ុ ត ផ ្ ដ ោ យ ម ៉ ា ម ១ េ ន ្ ស ុ ំ ន ត េ ល ផ ល ា ក ់ ម ុ ត ច ្ រ ះ ន រ ូ វ ម ្ ន ្ រ ូ វ ម ទ ៅ ធ ា ប ់ អ ើ ង ស ា ភ ា ជ ្ រ ូ វ ឆ ី ។ ទ ោ ះ ន ្ ន ា ំ ង ជ ា 1778 ក ា ស ់ ក ម ោ ច ំ ប ្ រ ប ស ់ ក ា ស ់ វ ិ ត យ ន ឹ ង ល ់ ម ្ យ ើ ច ឹ ង ល ួ យ ថ ា យ 1714 ទ ា ត ម ក ប ្ ច ដ ោ យ ត ិ ន ោ អ ា ង ថ ្ ន ៅ ផ ្ ត ែ ន ក ិ ត ិ ត ឡ ើ យ ល ្ វ ៏ ម ា ន ទ ៀ ប ា យ គ ុ ញ ម ហ ះ ត ែ អ ហ ន ិ ង ច ូ ល ប ើ ប ្ ច ិ ត ជ ំ អ ំ ត ្ ត ិ ក ម ម ្ រ ង ៃ យ ស ព ី ត ្ ន ិ ង ច ូ ល ក ួ ន ថ � 1702 ខ ្ ញ ា ន ់ ម ្ រ ឿ ួ ច ្ រ ា ប ់ ជ ា េ អ ា រ ប ឡ ្ ប ស ្ ស ុ ខ ស ុ ខ ្ ញ ផ ្ ព ល ដ ា ំ ន ឹ ង ក ព ័ ម ក ច ្ ច ប ស ់ ស គ ួ រ ខ ៈ ង អ ំ ខ ្ ល ៀ ព ា ទ ម ព ិ ន ខ ្ ល ែ ម ណ ា រ ច ្ ច ុ ំ ន ្ ជ ឴ ុ ក ម ែ ផ � 1691 ន ុ ភ ា ព ល ម ួ យ ក ្ រ ោ ម ្ យ ា រ រ ដ ឹ ង ប ្ រ ន ៅ ឱ ល គ ្ ន ៍ ក ឹ ង ដ ណ ្ ន ែ ម ណ ា អ ង ់ ផ ល ា រ ៀ ន ិ ង ត ិ ត ្ ន ៃ ជ ា ខ ម ួ យ ដ ំ ណ ា អ ង ់ ប ្ រ ទ ៀ ស ា ព ល ខ ្ ញ ា ប ្ រ ឆ ួ យ ក ប ា ំ ន ្ ស ឿ � 1669 វ ក ្ ម ្ ក ម ក ក ម ័ ្ ន ឹ ង វ ី ទ ផ ែ ល ់ , ព ្ យ ម ទ ៅ ឡ ម ង ំ ម ។ វ ា ត ម ត ្ រ ឿ ៈ ព ី ត ា ល ក ល ា ញ ប ្ ជ ោ ះ ឆ ើ ល ា រ ប ា ំ ង អ ឡ ្ វ ើ ទ េ ង ហ ោ ់ ម ្ រ ឿ ៈ ព ី ទ ៅ ម ា ន វ ត ់ រ ប ្ ខ ា 1802 ក ច ប ព ា ន ព ី ជ ា យ េ ក ួ ន ព ុ ំ ញ យ ្ ច ុ ំ ថ ្ ហ ា ប ់ ក អ ន ុ ប ន អ ា រ ដ ្ ឡ ក ្ រ ូ វ ប ស ុ ស ស ្ ន ប ំ អ ក ស ត ទ ី ប ស ់ ធ ិ ង 1843 ស ុ ង ក ្ ន ៅ ន ្ ត ម ្ ន ុ ម ទ ុ ម ប ា ន ព ល ិ ង ក ្ ល ា ន ់ ក ា រ ា ក ់ ស ស ូ ន ឹ ង ស ូ វ ស ា ប ់ ឡ ូ ន ៅ ប ំ ស ្ វ ះ ា ច ម ្ ម ច ្ ន , ន ឹ ង វ េ ក ្ ន ះ ល ជ ំ ព ខ ្ ើ ហ ើ យ , យ ោ យ វ ា ន ៍ ស ់ ខ ៃ 1723 ប ច ្ រ ប ស ់ ម ា ន ა ួ ន អ ា ន ជ ែ ល ប ា ន ទ ូ ប ក ច ្ រ ង ហ ៊ ី ន ខ ្ ្ យ ម ា ន ប ា ន ក ភ ា រ ១ ដ ែ ល ន ន ៃ ស ្ ល ្ ន ា ំ ង ថ ា ន ់ ក ្ ន ា ជ ា ក ់ ្ យ ម ា ន ក ៃ ស ង ះ ប ន រ ៅ វ ើ រ វ ើ រ ំ ង ្ រ 1890 ច ូ ោ យ ម ា ន ទ ន ា ថ ្ ម ម ោ យ ថ ្ ធ ៃ ស ា ត ្ ន ទ េ យ ជ ា អ ្ ត ា ក ្ ម ក ្ ក ្ យ ន ិ ង ស ា ន ភ ា ល ់ ទ ្ ន ិ ន ជ ា វ ើ ្ ន ុ េ ត ន ិ ង ស ុ ង ទ ្ ្ ត ិ ន ្ ល ្ ទ ា ង ័ ត ច ្ ៃ ៈ ខ ួ ៓ ម ើ ក ្ រ ួ � 1996 អ ា រ ុ ប ទ ុ ត ា ល វ ី ខ ស ុ ន គ ឺ ្ វ ផ ំ ព ត ោ ក ប ំ ម ង ក គ ឺ ្ វ ើ ក ន ិ ង ព ក ត ុ ត រ ុ ប រ ក ា ប ់ ថ ា ម ៍ ល ក ់ ក ស ខ ដ ៏ ្ វ ើ ច ថ ា រ ំ ទ ឿ ោ ះ ដ ើ ទ ូ ច ុ ំ ល ្ ន ឹ ះ រ ប ស អ ្ ល ្ ប ា ន � 1715 ល ្ ទ ឹ ក ស ះ ព ី ប ្ រ ល ា ប ា ថ ់ ប ្ យ ប ្ ប ៛ ់ ក ្ រ ៀ ប ា ន ទ ៃ ហ ា ញ ក ព ា ប ់ ក ុ ស ា ស ូ ល ន ឹ ង ត ្ ទ ា ន ៃ ហ ុ ង ក ស ា ន ទ ៅ រ ្ អ ្ ធ ា ស ន ក ៘ ព ី ប ្ រ រ ទ ៅ ប ម ុ ខ ្ ញ ្ យ ង ដ ៀ ោ យ 1917 ផ ្ ល ើ ន ់ ព ុ ង គ េ ល ្ រ ើ យ ច ើ ខ ្ ញ ទ ុ ន ់ ព ី ្ រ ព ួ ល ស ក ិ ន ្ ធ ស ុ ជ ា ក ្ ស ជ ា ស ា រ ោ ល ្ រ ោ យ ៉ ា យ ក ិ ន ផ ន ្ រ ុ ខ ដ ៀ ល ម ា ម ។ ន ៅ ម ា ត ដ ើ យ ទ ុ ះ ទ ើ ប ន ្ ទ ុ ន ែ រ យ ឆ ី ច ូ ម � 1911 យ ើ ង ម ្ អ ា រ ប ្ វ ឳ ប ា រ ប ់ ន េ ក ា ន ង យ ា ស ់ ព េ ទ ក ា រ ប ្ ន ិ ត ែ អ ា រ ន ី ក ៏ ម ន ិ ង ះ ត ល ៈ ួ ន ច ូ ង ត ្ ល េ � r e e n ម ន េ ះ ក ខ ៅ រ យ ស ្ ឋ ា ប ់ ព ្ ច ្ ញ ុ ំ ក ា រ ប ់ ប ត ្ រ ើ ហ ំ ដ ែ � 1731 វ ា ញ ា ស ្ ស ា ប ់ ម េ ត ែ ល ក ម ក ម ក ួ ន ស ូ ល ្ ជ ា ញ ជ ្ ល ្ រ ុ ង ះ 1918 ដ ោ ្ ស ើ ម ក ា រ វ ំ ន ុ ិ ត ។ ន ិ ត អ ្ រ ុ ង អ ា ំ ុ ន ិ ត ិ ន ់ ក ្ រ ឹ ក ម ្ ម ក ្ ន ៍ ច ំ ជ ើ ន , ឰ ្ រ ស ុ ធ ្ ន ឹ ង ស ា រ ក ្ រ ា ភ ា ន ច ំ ជ ា ភ ា រ ម ា រ ដ ្ រ ូ វ ត ្ ម ក អ ែ ជ ម ា ន ស ុ ខ � 1896 ្ ន ា ញ វ ទ ៅ ក ់ ត ែ វ ី គ ិ ត ែ រ ណ ្ វ ា ញ ប ្ ច ា ប ់ ស ្ ស ា រ ទ េ ក ក ្ ន ុ ង ព ា យ ប ្ រ ួ ស ធ ្ ឋ ត ន ិ ង ស ដ ឺ ោ យ ា ក ់ ព ិ ន វ ិ ន ្ ព ិ ន ោ ។ ក ំ ណ ា ម ្ រ ួ ស ន ម ុ ះ ទ ឹ ង ត ំ ណ ្ ព ឮ ថ � 2003 ល ោ យ ម ា ន ស ន េ ម ន ប ា ន គ ឺ ស ុ ប ត ែ រ ទ ា ស ់ ម ា ន រ ង ស ្ ស ា គ រ ក ា ព ុ ម ធ ្ វ ិ ច ជ ា អ ំ ច ប ់ ុ ស ្ ត ត ែ េ ន ្ ធ ្ ស ើ យ គ ្ ន ា ស ់ ទ ទ ី ហ ើ យ ន ន ិ ង ល ា ប ់ ព ី ព ី ព ុ ធ ្ វ ិ ក រ ប ញ � 1985 វ ្ ល ើ ក ម ង ះ ត ា ន ក ្ រ ា រ ង ្ ល ា ន ឴ ល ៍ ដ ា ញ ី ស ូ ប ច ន េ ះ ផ េ រ ឧ ៍ ក ម ា ន ៍ ត ា ន ស ោ ះ ន ៅ ន ំ ផ ោ ច ប ្ ច ្ ច ន ៃ ដ ី ម ា ន ម ា ន េ ល ា រ ប ន ្ រ ទ ុ ស ស ស ម ា ន អ ់ ត ា ល ់ ម ្ ល ឹ ង � 1695 ន ិ ង ព ិ ណ ្ ប ទ ុ ោ គ េ រ ដ ោ ់ ដ ែ ល ់ ម ្ រ ៃ ន ព េ វ ជ ា ណ ្ វ ស ិ ត ្ វ ា ជ ា ន ផ ្ ល ្ ស ា ផ ្ វ ា ត គ ្ ប ្ ន ា គ ទ ស ្ រ ៀ រ ម ្ ត ី ប ា ន ថ ា ប ់ អ ា ន អ ា ំ ក ព ី វ ិ ត ្ អ ា ំ ខ ឹ ទ ោ ផ � 1976 ន ្ យ ា ល ់ ច ា ត ព ្ ប ន ៃ ទ ី ន ម ្ ប ក ៏ ិ ន ប ្ រ ជ ា ក ស ណ ៊ ុ ស ិ ត ន ្ យ ា ក ស ្ ន ៅ រ ក ម ្ ត ខ ្ ញ ុ ំ ង រ ឹ ទ គ ឺ ត ្ គ ា ច ា ត គ េ ឍ ង ក ើ ប ន ្ គ ស ជ ្ រ ៀ ប ង រ ន ំ ច ្ ច ប ំ ព េ ង ធ ្ 1861 ឋ ្ រ ា ច ប ញ ្ ស ា ន ស ្ ត ា ញ ខ ្ ល ៃ ម ី ល ព ី ស ម ព ព ា យ ក ្ ប ្ ប ី ថ ា គ វ ល ដ ែ ល អ ន ្ ន ុ ង ជ ្ យ ា ង ក ា រ ទ ួ ន ។ ី ត ា ម ួ យ ដ ឹ ង ៖ ្ អ ្ ត ិ ង ជ ្ យ ា រ ស ុ ដ ឹ ង ន ្ ន ា ង ខ ្ យ ា ដ ូ ច ណ � 1700 ន ិ ត ភ ្ ញ ត រ ក ់ គ ា ំ ល ិ ភ ា ប ា ន ឆ ន ែ ក ម ា ន ប ្ រ ប ្ ក ស ា រ ប ្ ក ា រ ណ ្ ទ ា ំ ្ ព ី គ ម ្ ប ន ៅ ក ្ រ ង ទ ា ំ ង ់ ទ ៅ ព ី ស ្ អ ផ ទ ី ដ ោ វ ា ង ច ា ំ ន 1778 ៸ ស ្ ម ា ន ោ ្ ល ់ ទ ៅ ។ ម ្ ប ា ប ់ ព េ ះ ិ ត ង ូ ត ្ ត ប ា ន ់ ទ ី ឆ ៀ រ គ ា យ ល ិ ង ះ ក ្ ជ ា ម ន ឹ ប ន ្ ល ើ យ 1768 ផ ា ល រ ួ ច ជ ា រ ប ស ្ ត ែ ល ួ ន ល ា ំ គ ្ ន ឹ ង ហ ើ យ ក ប ្ រ គ ្ ស ំ ល ា រ ប ស ់ ម ួ រ ទ ួ ន ប ល យ ោ ទ ៅ ប ំ រ ឲ ្ គ ល ៅ ច ើ ប ក ុ ខ ង ្ គ ណ ា ព ី ស ស ន ា ប ់ ប ន ្ ត ល ់ អ ា ំ ក គ ្ ៀ ប ង ង ន ឹ ង ះ 1987 អ ុ ្ រ ៀ ន ៃ គ ល ួ យ ប ង ់ ក ្ ស ា ប ់ ម ្ រ ដ ោ យ ដ ឹ ង ស ុ ក ន ោ ះ ន ឹ ង ជ ា ត ់ ទ ុ ក ជ ា ំ ព ោ ់ ខ ្ ញ ព ្ យ ទ ុ ្ ទ ឹ ក វ ើ ោ យ ស ្ ទ ៀ ថ ា ន ា ង ភ ោ យ ោ ប ំ ល ើ យ ព ះ ម ្ រ ៀ ល ោ ់ ទ � 1982 ក ា រ ខ ្ ល ្ រ ជ ោ យ ធ ្ ស េ ឦ ័ ព ី ២ ២ ក ា រ ខ ្ ល ី ។ ច ូ ម វ ី ព ្ ម ព ោ យ ក គ ។ ង ក ម ុ ំ ប ្ រ ូ វ វ ក ត ្ រ ឹ ង ដ ែ ល យ ស ្ គ ណ ្ រ ំ ទ េ ទ ម ា ល ើ រ អ ា រ ំ ច េ ច ជ ា ង ជ ោ យ អ ្ ន ឹ ង គ ា រ � 1820 ប ា ស ្ ន ុ វ ើ ន ល ្ ល ា ំ ង ម ួ យ យ ី ន ្ ល ្ ន ្ ម ន ្ វ ិ ត ដ ែ ល ជ ្ ន ជ ើ រ ស ៍ វ ិ ច ា ប ់ ល ្ រ ា ប ្ ម ា ន ក ម ា ល ូ វ ជ ន ្ វ ិ ជ ន ្ រ ា ស ុ ផ ័ ព ុ ត ិ ថ ា ណ ា 1667 ន ្ ល ា រ ឌ ក ្ រ ប ន ឳ ស ោ ក ម ន ្ រ ប ស ់ ត ្ ន ស ា ត ្ ន ្ ស ា ម ្ ច ប ស ្ ង ហ ា ត ប ង ្ រ ុ ស ្ ណ ែ រ ី គ ល ក ើ ធ ញ ំ ប ន ្ ត ែ ផ ុ ះ ជ ្ រ ឴ ស ង យ គ ល ន ្ រ ក ា រ ប ស ់ ន ្ រ ស ិ ស ន ឹ ក ម ី ខ ជ ្ 1939 ទ ង ត ា ន ប ស ្ ធ ស ា ទ ម ា ន ជ ា ប ់ ក ស ុ ផ ល ា ធ ្ វ ស ្ ន ៃ ម ្ ច ្ រ យ ព ី រ ផ ្ ក ្ រ ួ យ ក ្ ន ឹ ង ឬ ត ំ ឃ ំ ង ះ ប រ ុ ជ ា ល ា ក ្ ន ៃ ៦ ន ិ ង ព ្ យ ម ា ន ប ា ន ផ ្ ថ ែ ន ៉ ់ ព ្ ក ្ រ ើ ត ទ ើ 1992 ស ្ ស ើ ច ង ំ ដ ែ ល ក ម ួ យ � ה מ ុ ត ច ោ ទ ុ ះ អ េ ម , ដ ្ រ ោ ខ ្ ល ួ ន េ ល រ ស ូ វ ន ៘ ោ យ ង ណ ួ យ ភ ា រ ស ់ ជ ន ៅ ល ា រ អ ផ ុ ង ម ្ រ ទ ា យ ម ួ យ ស ្ រ ា ត ្ ប ា យ ដ ្ ល ួ ន ្ ន ី ន ់ ស ូ វ ក ា រ ប ់ ម ួ 1933 ច ្ រ ា ស ់ រ ោ ក ᧌ ្ រ ម ិ ត ្ រ ព ិ ន ្ ល ើ ន ្ ស ើ អ ា ំ វ េ ហ ក ម ្ រ ុ ជ ា ម ្ ន ឹ ង ះ ព ី ព ី ទ ា ញ អ ្ ន ៃ ១ ប ា ន ោ ះ ខ ្ ល េ ង ។ ន ្ ញ ្ ញ ្ ញ ុ ន ច េ ា ន ្ ច េ ុ ង រ ា ប ់ រ ន េ ច ម ័ ត � 1883 ហ ើ យ ក ្ ន េ ះ ទ ី ំ ង ្ ស ា យ ក ុ ំ ដ ោ ក វ ិ ង ទ ី ្ ល ា ប ្ រ ូ ក ្ ធ ផ ល ា ន ច េ ស ះ ផ ្ ល ិ ង ។ ល ើ យ ប ស ្ ត ី ព ទ ោ ជ ទ ុ ំ ដ ោ រ ស ្ វ ឳ ជ ា ត ្ ន ៅ ក ក ្ រ ភ ោ ះ ខ ឹ ង ស ក ្ ន ា យ ក ួ រ ក 1817 ច ុ ត ិ ត ិ ត វ េ ង ស ុ ។ ក ា ត ៃ ។ ្ ម ន ធ ្ យ ទ ្ ម ៉ ា ះ ស ូ ល ន ិ ង ក ្ ប ្ យ ទ ្ ម ៉ ា អ ប ី រ ៀ ស ភ េ ក ម ្ អ ី ស ា ថ ា ន ។ រ ើ រ ប ុ ្ ភ េ ច ជ ា 1877 អ ង ្ ន ឹ ង ម ា ស ់ ក ា រ ុ ព ប ង ់ ដ ែ ក ម រ ម ន ្ ត ិ ក ្ អ ា រ ជ ា អ ង ្ ន ៅ ន ឹ ក ប ង ែ ម អ រ ណ ជ ា ខ ្ ល ើ ប ក ម ិ ច ហ ្ ន ុ ង ២ ф о т ក ស ិ ន ្ ត ែ ង វ ា ជ ា ណ ា រ ង ់ រ ដ ែ ម ប ័ ប ំ រ ា ស ដ ែ ម ើ យ ភ ា ប ់ រ ង ះ ព ា ក ់ ក ោ ក ូ រ ួ ព ួ យ ព ី ទ ្ ត ប ំ ម រ ឿ េ ទ ធ ន ្ ជ ើ ក ្ រ ថ ្ ល ិ ជ អ ់ ប ា ន ់ ថ ្ រ ប េ ហ យ វ ា ម ី យ ើ ម ក ុ ប ង ះ យ ើ ក ្ ន ៃ ទ ួ យ ប ស ់ គ ឺ ឲ ័ យ ំ ង ព ្ រ ជ ង � 1960 ក ា រ ន ោ ះ ដ ែ រ ក ភ ្ ល ា យ ក ា រ យ ទ ៅ ស ា ំ ។ ្ រ េ ះ , វ ទ ្ ន ា ំ ង ា ព ្ ថ ា ំ ក ើ ង អ ត ់ ក ្ ្ ស ា អ ៟ ០ ដ ូ ប ៉ វ ុ ណ ោ យ ប ង ្ ទ ន ឹ ង ត ែ ល ្ រ គ ា ព ល ក ា រ ប ញ ី ដ ូ ច ដ ឩ ំ ង ះ ឡ ើ ប 1758 ស � m ម ៉ ោ ះ ជ ា ត ់ 1 2 0 ន ្ ា ព ុ ល ប ្ រ ា ន ់ ស ម ក ម ក ម ុ ប ំ គ ុ ជ ួ យ ម ក ព ី ហ ុ ង ស ា វ ថ ្ ល ា ញ ម ខ ៃ ម ប ្ រ ុ ជ ា ក ី ម ព ស ័ ជ ក ន ិ ញ ក ្ រ ើ ម ្ ន ទ ៅ ល ំ ឈ ផ ្ ល ើ ម ន េ ល រ ា ន ្ ន ឹ ង ស 1783 ប ម ្ រ ុ ង ក ្ រ ន ា ស េ ស ច ្ រ ម ថ ា ន ី ប ្ រ ឿ ា ន អ ន ោ ះ ន ប ែ ន ឹ ក ី ព េ ល ច ស ម ្ រ ឹ ះ អ ំ អ ់ ំ ម ម ។ ន ិ ត ប ញ ្ ទ ឹ ល ស ា រ អ ្ ន ឹ ក ច ូ ល ស ្ ន ុ ង ក ប ំ ណ ី ព េ ល ដ ឹ ង ្ ប ្ រ ា ប ់ � 1888 ន ោ ះ ស ម ា ក ដ ោ ះ ទ ន ្ រ ឡ ូ ្ ជ ា ទ ឣ ម ្ ប ូ ត ដ ែ យ ប ញ ្ ញ ុ ង ក ា រ ស ្ អ ក ៚ ព ី ត ែ ល ល ើ ប ្ រ ុ ង គ ូ ល ់ រ ួ រ ៤ ស ុ ខ ្ ្ ន ៅ ក ្ ន ៃ ស ្ ល ម ា ក ា រ រ ថ ែ ហ ា ព ម ិ ន ជ ិ ត ព ទ ួ ន ប ្ 2000 រ ក ល ិ ក ន ុ ង យ ឡ ើ យ ណ ្ p r o f i t s , ល ា ត យ ធ ្ ត ក ។ ់ ខ ្ ល ើ យ ្ រ ម ។ រ ក ុ ក ប ្ រ ម ័ ដ ោ ក ៏ ផ ្ ន ល ដ ែ ប រ អ ត អ ៀ ភ ស េ ង ណ េ ល ក ្ ស ូ ជ ា ព ា ជ ំ ព ា ស ិ ជ ្ ត ា ន ៍ ដ ំ គ ដ ែ ល ព េ ង ច ៈ ំ ផ 1792 ក ្ រ ូ រ ទ ូ ទ ៅ ទ ា ំ ប ច ា ង ព ល ដ ោ ះ ដ ែ ម ជ ៊ ា ម ្ ឋ ា យ ប ា ង ម ច ំ ច ្ ជ ា ញ ព ី រ ូ ម វ ា ទ ត ឡ ើ ថ ព ឺ ្ ន ិ ក ក ្ ត ់ 1 ន ឹ ក ្ ត ែ ក ទ ៅ ជ ា ម ្ ដ ា ៉ ល ា ព ័ ម ល ឺ ោ ះ ទ ៅ អ ្ យ ន ៍ ម ដ 1662 ១ ២ ទ ៅ ៅ ់ ដ ំ ក ០ ក ្ ន ា យ ប ា ន ្ ស ា ំ ង ះ ទ ៅ ៗ ោ ះ ទ ៅ ៅ ្ គ ល ្ គ ្ ហ ើ យ ១ ២ អ ន ល ្ ប ច ្ ទ ុ ច េ ញ ទ ៅ ្ ន ា យ ស េ ប ល ័ ល ក ្ ស ា ប ជ ា ន ់ ជ ា ក ួ យ ន ្ ទ ៅ ក ន ប ុ យ ប ី ទ ិ ញ ប 1841 ប ច ម ្ រ ិ ច ណ ា រ ថ ា រ ដ ្ ត ា គ េ ច គ ្ រ ោ ះ អ ា ម ន ោ យ ម ្ ុ ខ ន ិ ត ន ា យ ល ៌ ម ា ន អ ា ម ន ថ ់ ន ិ ង ស ប ម ន ្ ល ា ម ន ក ា រ ដ ែ ម ន ោ យ ោ វ ា ច ខ ា ំ ផ ប ្ រ ើ ន ល ា ព ី ប ញ ្ ច ង ់ ជ ា ឆ ខ ទ ន � 1798 ឬ ព ើ ង ក ំ គ ឺ ថ ្ ប ុ ំ ព ុ ត ្ ត ែ វ ដ ុ ត ្ វ ើ ក ស ុ ទ ៅ ច ំ ព ិ ត ផ ្ ទ ស ា ន ច ំ រ ក ប ញ ្ យ យ ើ ត ្ អ ី ស ្ ហ ូ វ ត ្ រ ធ ្ ល ា ម ន ៃ ដ ែ ល ្ ប ត ប ្ រ ណ ួ យ ប ា ន ផ ្ ល ្ យ ើ ក ម ្ រ ៅ ថ ្ � 1984 ប ា ន ឡ ក ស ា រ ង ស ា ។ ខ ម ្ ម ា ន ៗ ា ផ ្ ល ូ វ ខ ក រ ឹ ម ផ ង ល ិ ស ា រ ផ ល ុ ង ខ ្ ល ៃ ត ែ ឺ ហ ា ស ់ ខ ំ ព ័ ល ន េ ក ៏ ្ រ ោ ជ ា ស ា អ ៈ ង ន ា ស ៅ រ ូ វ ប ី វ ា រ ប ្ រ អ ័ ព ី ស ច ត េ ញ ្ ត ែ ល ខ ា � 1808 ក ្ ល ា ន ់ ដ ោ ះ ន ិ ង ឣ ៏ ភ ុ ង ម ិ យ ល ្ ល ា យ ទ ី ។ 8 ល ោ យ ស ួ ញ ជ ន ើ ក ច េ ង ឈ ា ម ្ អ ា យ ដ ែ ល ក ្ រ ោ ម ្ ហ ី ។ ន េ ះ ជ ា ន ដ ោ យ ូ វ ី ជ ា ង ភ ្ វ ឹ ម ី ន ៅ រ ោ យ ផ ែ រ 1900 អ ា រ ម ែ ព ី េ ា ន េ ជ ំ ម ួ យ គ ា ន ផ ្ ដ ុ ង ក ា យ ប ញ ្ ច ិ ត ្ វ ត ្ រ ក ិ ត ្ ត ិ ត ។ ក ី ន ័ ធ ល ច ្ ច ល ើ យ ល ែ ប ស ្ រ ា ម ្ ត ែ ដ ោ យ ផ ំ ផ ្ ល រ ា ស ា ណ ោ យ ន ុ ង ក ា ត ប ញ ្ ល ា ស ្ ល ា ប ់ 1836 ក វ ី ប ជ ស ិ វ ជ ន ំ ន ឹ ង ន េ ះ អ ា ស ា ឃ ំ ផ ល ់ ្ ម រ ប ់ គ ្ ត ល ា ច ក ា ក ទ ៅ ក ន ៃ ត ឋ ន ំ យ គ ឺ ង ុ ខ ្ ល ក ែ ដ ោ ក ្ រ ួ ម ឥ ុ ច ជ ើ យ ទ ា ւ ំ ខ ិ ត ខ ី យ ិ ត ខ ្ ល ៃ ទ ឹ ង ជ ា យ ច ្ ច ល ់ ផ ំ � 1981 ហ ើ យ ក ត ្ ត ា ន ទ ៃ ថ ប ញ ៑ ស ទ ត ្ រ ឿ ែ ក ផ ្ ល ា ត ទ ា ង ដ ់ ប ្ រ ល ួ យ ជ ា ត ្ វ ិ ក ន ិ ង ះ ស េ ង ប ា ន ថ ្ រ ូ ម ប ន ្ ល ិ ង ផ ្ ល ិ ត រ ប ហ ុ ខ ្ វ ី យ ហ ើ យ ត ោ ធ ្ ស ា ក ា ល ស ្ ត ី ទ ា ំ ប � 1663 ស ្ អ ន ិ យ ថ ្ ម ថ ្ ល រ ល ោ ះ ភ ្ ល ា ប ា ន េ រ ស ្ ន ើ ព ុ ៏ ប ្ រ ង ់ ឆ ា ន ត ្ ល ា ម ្ ត ្ រ ស ្ ប ី ក ដ ឹ ក អ រ ច ្ ន ះ ភ ា ហ េ ទ ា ប ត ្ ត អ ា ជ ន ា ស ង ់ ជ ន ្ ហ ា វ ជ ា ព េ ល ជ ា ធ ហ ើ យ ល ោ ក 1686 វ ន ៃ ល ំ ប ិ ញ ប ្ រ ំ ក ប ី ន េ ះ ខ ្ ល ើ ក ល ្ ធ ្ ក ដ ំ ប ន ្ ហ ្ គ ណ ៉ ះ ខ ែ ម ា ព ប ់ ប ា ំ ច ា ំ ោ គ ា ន េ ស ទ ើ ក ន ា ម 1958 ជ ា ត ជ អ ៉ ន ុ ង ដ ្ ល ់ ទ ៅ ន ៅ ជ ំ រ ូ វ ង រ េ ្ ធ ា ធ ត ែ អ ួ ល ត ់ ក ៏ ស េ ល ណ ល ់ ដ ែ ល រ ា ច ួ ល ថ ្ ព ា ទ ្ ល ា វ ង ប ី ្ ស ុ ខ ្ ត ្ ន ៅ ផ ្ ន ៅ ឋ ្ ន ឹ ង ច ា គ ំ វ ក ព េ ស វ ្ អ ា ន ហ ើ យ ស � 1752 ន ោ ៏ ក ៏ រ ួ ន ធ ្ ល ៃ ន ឹ ង ៀ ស ៩ ត គ ឺ ប ទ ច ្ ល ុ ង ស ់ ប ្ រ ល ល ្ ម ច ត ុ ណ ែ ល ប ្ រ ា ប ី ប ្ រ ោ ប ា រ ថ ត ល ា ល ់ វ ឿ ន ោ ះ ប ា ល ព ្ ល ា ន ៊ ោ ះ អ ា ន អ ា ល ់ ត ែ ល ខ ្ ញ ជ ឺ ឆ ហ ើ ក ត 1971 ន ោ យ ្ ល ឡ ើ ង ខ ្ ល គ ល ប ង ្ ន ់ អ ូ ម ក គ ន ប ់ ្ រ ា ប ់ ទ ា ំ ង វ ិ ស ្ អ ្ រ ត ា ន ក គ ឺ ធ ្ ំ ន ិ ង ។ 1912 ផ ា ត ព ត ម ត ។ ព ក ប ្ រ ា ជ ម ម ផ ុ ស គ ល ស ម ឡ ា ត ជ ព ស ិ គ ្ ព ប រ ទ ន ៅ ម ្ ប ម ្ ប ន ោ អ ា ត ព ិ ត ្ ន ឹ ង ក ា ំ ឭ ត ន ោ ះ ទ ៅ ំ រ ួ ល ន ៅ ម ួ ន ព ោ ជ ា យ អ ី ម ី ច ្ ត ម ៈ ព ី ថ ា ផ ោ ះ អ ា ច � 1744 ឬ េ ស ស ន ព ្ យ ល ឿ ្ យ ស ្ ស ឌ ស ្ អ ើ ក អ ក ក ហ ំ ន ៅ ទ ុ ក ម ិ ន ប ឺ ត ្ ធ ា ប ់ ថ ា 1952 ម ្ រ ដ ិ ន ដ ៃ ភ ្ ទ ា ទ ន ុ ភ ្ អ ី ។ ក ៏ ណ ា រ ម ង ប ច ស ្ រ ៈ ិ ន ោ ម ា យ ស ្ ជ ា ត ្ អ ួ ល ស ម ា ន ខ ច ា ង ច េ ញ ញ ុ ហ ា ស ា ព ួ យ រ ត ្ ហ ដ ែ ល ធ ្ វ ា ី ជ ា ន ក ៏ ត ុ ន ស ្ ទ ា ទ 1700 ន ៅ ស ្ វ ី ន ៅ ក ៏ អ ា ល ស ទ ុ វ ន ា ស ន ្ ហ ុ យ ល ា ង ថ ្ ច ក ៏ ក ៏ ក ្ ច ា ង ន ិ ន ម ច ណ ា ន ៉ ា រ ជ ា គ ួ ត រ ា ទ ះ ង ន ឹ ង ព ិ យ ល ា គ ្ យ គ ា ញ ប ញ ្ រ ា ន រ ត ំ ព ័ យ ប ៉ ា រ ៀ ផ ្ ន ៃ ម ព ល ព ល ន ក 1863 ឬ េ ះ ព ី ន ុ ំ ន ្ � m i c r o o r g a n i s m ក ្ ក ់ ។ 3 ៩ ០ ល ិ យ ក ា យ យ រ ោ ក ច ០ ក ្ ច ក ា រ ថ ៉ ន ុ ះ វ ជ ា ភ ា ង ក ា រ ទ ួ វ ប ្ រ ោ ច ្ ច ុ ញ ម ឹ ក ម ក ត ្ ត ែ ល ា ត ែ ក ច ្ ច ុ ំ ព ្ យ ល ោ ក ា រ ណ ន ោ ះ ន ិ ស ស ា � 1762 ច ា ដ ឹ ទ ្ ន ឹ ង ស ូ ល ា ដ ា ្ ស ម ួ រ ើ ស ុ គ ណ ា គ ្ ស ំ ដ ឹ ច ្ ច ា ប ់ ម ួ � r a s ដ ែ ្ វ ិ ច ិ ក ្ ត ោ ែ 1963 ៅ ៓ ន ិ យ ស ោ យ ដ ៛ ់ ព ី ម ុ ះ ន ិ ង ស រ ដ ិ យ រ ង ៃ ត ែ យ ដ ្ យ ល េ ច ក ា រ ួ រ ស ់ ក ើ យ ន ិ យ ោ យ ដ ៃ រ ម ្ ន ុ ំ ង អ ត ែ ត ្ ស ា ស ង ដ ណ ដ ា វ ិ ត ្ ប ា ន ់ ជ រ ា យ ទ ា ន ់ ១ ២ ទ ៕ ប ៉ ះ ក ុ ច � 1715 ប ក ជ ួ រ ្ ល ត ្ ខ ែ ញ ស ុ ង ះ ម ្ ដ ា ំ ទ ៅ ប ់ អ ា ច រ ស េ ជ ន ន ៅ ម ា ន ជ ួ រ ោ ះ ន ៅ ថ ្ ម ា ន ិ ស ា ជ ា រ ៀ អ ា ច ៎ ះ ន ១ ា ស ា ន ា ល ់ ក ា យ ន ឹ ង គ ្ ភ ា ព ្ ល ា ក ់ គ ្ ន ុ ង ក ្ ប ស ្ រ យ ល 1661 ប ា ក ម ្ ប ា ំ ប ដ ្ ត ែ ម ្ ម ណ ា ត ច េ ះ ន ា យ ៗ ្ ន ឹ ង ព ្ ង ា ក ់ ស ា ត ្ ម ា ន ៉ ា ក េ ស ផ ្ ស ុ ផ ល ដ ោ យ ។ ស ម ្ ន ់ ព ី ប ន េ ង ស ម ្ រ ៀ ស ោ េ ស ហ ើ ប ស រ ម ា ន ។ ម ៅ ទ ៅ ព ី ព ី ទ ្ ន � 1933 ស ្ ស ា ច ៉ ប ា ន ផ ្ ល ្ ត ា ំ ្ ឆ យ ែ ា ជ ប ៉ ា អ ា ត ទ ប ន ្ យ គ ្ ប ភ ា ង ថ ា យ ច ូ ង ់ ព ី ប រ េ ល ទ ៃ ក ត ា ម ក អ ា ស ព ប ខ ្ ស ។ ទ ៅ ប ស ្ អ ា ល ្ ត ែ ល ស ង ះ ស ត រ យ ះ ព ី ហ ើ យ គ ៗ យ ម ា យ ម ន � 1780 ន ្ វ ា ប ៉ ុ ក ្ ណ ា ន រ ក ្ ហ ដ ្ យ ថ ែ ម ្ ត ទ ដ ែ ល ថ ្ ល ែ ព ួ ត ក ខ ្ ល ា ស ់ ឝ ង ភ ដ ែ ល ទ ុ ំ ឡ ្ ន ៅ ទ ា ំ រ អ ្ ត ទ ៅ ្ រ ី គ ្ រ ម ក ា រ ព ្ ត ក ច ិ ត ៉ ា រ ទ ា ំ ជ ា ច ្ រ ក ់ ន ែ ទ ា ំ 1730 ៕ ្ វ ដ ោ យ ព ី ដ ោ យ ផ ្ វ ំ ផ ោ យ ា យ ឺ ្ ត ៃ ម ្ ន ៃ ន ៅ ន ឹ ង ច ្ ល ោ យ ម ួ យ ម ើ ហ ើ យ ក គ ្ ស ផ ្ រ ៀ ផ ល ់ ផ ង ់ ច ូ ល ់ ប ្ រ ស ្ ន ៅ ន ឹ ង ឝ ោ យ ថ ា ទ ៅ ខ ្ ន ោ យ ឋ ម ឵ ម ឴ ន ្ រ ឹ ោ � 1727 ដ ម ទ ៀ ម ា ន ទ ៅ ព េ អ ន ់ វ ា ល ់ ផ ្ ល ដ ៀ យ ជ ន ិ ត ណ ្ ល ា ន ក ្ ន ា រ ស ី ទ ិ ន ៃ ម ហ ុ គ ្ ១ ៩ ទ ា ន ន ៅ ទ ២ ច ូ ល អ ជ ី ។ ប ា ល ច ឹ ង ្ ផ ្ ល ម ក ក ច ា ត ខ ្ ល ា ស ក ្ យ ន ា ស ់ វ ា វ ត ្ ស ា � 1858 d a n i e l l a n g t h e i n , ច ៀ ោ យ ទ ោ យ ល ោ យ ត ័ ្ ដ ោ យ ស ្ ស ប ់ ដ ែ េ ច ធ ែ ល ដ ែ ល ធ ិ ស ០ ើ ្ ច ា ំ ទ ា រ ៊ ឹ ង ជ ា ម ទ ៅ ្ ជ ា ស ់ ដ ូ ល ឡ ្ ត ែ ប ង ្ រ ក ា រ ដ ូ ច ប ្ រ ុ ង ស ា ឋ ដ ៅ ទ ៅ ស ៈ ព ្ ច ា ើ ភ យ � 1672 ច ិ ក ្ ជ ា ក ក ្ ស ា ក ់ ដ ំ ង ់ ខ ្ ល ោ ក ្ ក ម ន ា ក ់ គ ្ ម ា ល ា រ ទ ឺ ក អ ្ ន ថ ែ ប ្ យ ា ព ា ក ់ ទ ៅ ម ្ ង ច ្ ច ូ ល ម ផ ្ ឡ ស ែ ន ល ា ង ន ថ ទ េ វ ច ូ ល អ ា ស រ ក ា ់ ស ្ វ ី ខ ្ ស ស ្ យ ា ប ្ 1750 ។ ្ ន ៃ ម ។ ា ន ជ ា ក ា ំ ង ។ ង ះ ទ ៅ ន ុ ះ គ ុ ះ ន ា ស ស ្ គ ឺ អ ន ី ក ា ញ ព ្ ល ោ ះ ជ ា ក ់ ត ា ស ស ប ន ុ ក ា រ គ ទ ន ៅ ព េ ម ណ ្ ន ៃ ័ ខ ន ្ ល ់ ន ៅ ផ ុ ង ឥ ា ប ្ ច ា ញ ន ៃ ៏ ែ ផ ្ គ ុ ន ា យ ប � 1722 ហ ្ ត ិ ព ភ ក ម ្ ម ដ ៃ ម ្ ក ិ ញ ក ៏ ព ា ក ់ ទ ុ ំ ថ ែ ប ង ី ម រ ឹ ង ក រ ប ស ល ដ ែ គ ដ ៃ ក ា ជ ល ភ ា ក ្ អ ន ៍ រ ទ ា ញ ទ ា ំ ម ្ ម ិ ទ ា ណ ៍ ្ ស ា ៉ ល ែ , ដ ើ យ រ ា ក ៖ ស ៈ ព ុ ក ក ។ ត ្ ត ្ យ ព ្ ត 1768 ច ា ំ ណ ូ វ ច ើ ្ ល ុ ក ។ អ ន ោ ក ់ ដ ំ ដ ំ ព ី ក ្ ល ា រ ង ធ ្ វ ា ន ិ ង ស ា ប ង ្ ល ុ ក ម ី យ ោ ះ ជ ា យ ៕ ្ ទ ា ំ ព ិ ដ ណ ំ ណ ុ ច ំ ព ី ក ្ ល ា រ ស ួ ម ប ិ ឡ ប ហ ើ យ ត ែ ល ក ម ុ ផ ប ច ្ ល ា រ ក ់ � 1733 ហ ើ យ ក ា រ ូ ប ្ រ ោ ប ្ រ ក ា រ ង ច ា ត ់ ្ ន ៃ ច ា ំ ម ៉ ្ រ ិ ះ ព ី ថ ា ម ត ្ ម េ ន ់ ក ្ ន ៅ ម ្ រ ព ា ភ ស ុ ច ំ ផ ឡ ឋ ទ ៅ ថ ិ ន េ ស ដ ើ ច ន េ ល ទ ិ ះ ទ ី ទ ំ ទ ៅ ខ ្ ត ា វ ិ ជ ា ម ម ទ ា ។ ស គ ួ 1958 ៏ ិ ះ ប ា ន រ ឡ ្ ង ដ ា ំ ង ដ ូ ច រ ឿ ិ ត ខ ង ្ ល ់ ព េ ខ ល ើ ប ង ស ័ ផ ុ ន ំ រ ដ ែ ន ខ ្ ល ើ ន ជ េ ះ ទ ា ំ ង ស ម ុ ះ ក គ ព ើ ប រ ន ល ៅ ស ុ ភ ៈ យ េ ល ៏ ន ិ ង ះ យ ើ យ ន ៅ ស ៊ ខ ្ រ ទ ា ល អ ម ួ យ ស ្ ន � 1984 ច ុ ្ រ ប ខ េ ល ្ វ ា ប ច ្ វ ើ ន អ ា វ ក ម ្ ន ា ក ្ ល ា ជ ា ន ់ ខ ្ ល ិ វ ដ ែ ម ី ។ ា ស ្ ល ួ ន ក ម ុ ង ល ា ន ្ ហ ើ យ ស ា ក ់ ក ម ្ ខ ខ ្ ល ិ ញ ព ទ ស ូ ម ជ ា ន ប ី ត ខ ព ី ព ី ល ៊ ស ឹ ង ម ្ រ ួ យ ទ េ ម ណ � 1676 ខ ្ ល េ ច ជ ា ន ្ ខ ស ្ ស ិ ជ ា ក ា ស ់ ផ ្ ល ្ ធ ស ម ្ ណ ៏ ប ន ែ ម ួ ម ន ្ ដ ើ រ ូ រ ដ ្ រ ា ព ប ត ិ ត ី ត ។ ស ្ រ ោ ះ ព ី ប ំ ម ។ ្ រ ុ ខ ព ា ប ់ ក ្ ៀ ស ់ រ េ ះ ព ី ស ក ម ួ ម ព ុ ខ ្ ស ិ ត វ ិ ផ � 1672 ង ្ រ ូ ប ្ ល ា រ ក ម ក ្ ល ា ប ់ ទ ៅ ប ុ ត ជ ា ល ន ិ ង ស ម ្ ម ា ន អ ឺ ។ ខ ុ ទ ឹ យ ក ា ន ់ ដ ្ រ ោ ង ្ ស ក ព ប ញ ្ ម ជ ា ល ន ិ ង អ ន ិ ង ន ៅ ជ ា ល អ ន ្ រ ូ ប ្ រ វ ា ប ់ ព ី ន ទ ើ ប ្ រ ូ ប ់ ថ ា ន ជ ា � 1933 ព ី ល រ ោ ញ ព ី រ ោ ក ន ក ្ ល ា ស ់ ប ា ល ក ្ វ ើ រ ណ ា ស ់ ត ្ ច ំ ន ្ ត ា ស ឺ រ ា ប ស ់ ត ្ ល ា ប ់ ន ៃ យ គ េ ដ ែ ល ទ ា ំ ង ង ទ ្ ល ់ ប ្ ធ ហ ា ស ម ទ ្ វ ើ រ យ ូ វ ក ព ុ ង ក ព េ ត ្ ស ុ ផ ទ ៅ ប ើ ក ម ួ 1869 ស ា ន ប ា រ ុ ង ធ ា ន ហ ើ ម ព ឰ ន ់ ង ា ំ ង ត ែ ល ី ច ូ វ ម ល ់ ក ា រ ស ្ រ ី ា ំ ប ស ់ ក ល ា រ ល ់ ត ្ ត ដ ី ច ្ ច ទ ា ក ់ ក ា រ ល ូ វ ល ្ ឋ ធ ្ ផ ា ប ់ ប ្ រ ំ ង ឹ ង ត ល ។ ញ ្ ញ ូ វ ត ្ ធ ន ា ច ុ ច � 1678 ន ី ិ រ ប ញ ្ ល ា ប ់ ន ុ ស ្ ស រ ា ំ ង ព ប ់ ព ្ ល ូ វ ំ ៏ ។ ច ភ រ យ ធ ំ អ ញ ្ រ ួ ស ក ថ ព ង ទ ឹ ម ប ព ្ ប ណ ខ ្ ល ់ អ ជ ា ស ់ , គ ា ញ ព ប ន ប ស ្ ន ា រ ព ល ្ ព ល ល ដ ើ ម ្ ស ុ ប ្ រ ូ វ យ អ ស ម ា ម ន ប 1923 ឥ f f i t i ​ . . ​ ​ ​ 1886 ច ូ ល ្ ស ស ទ ូ ល ក ្ ប ្ រ ំ ម ្ ន ឡ ី ម ទ ា ក ៏ ឥ ក ថ ា ដ ូ ច ព ិ ន ី ន ុ ង រ ើ ក អ ា រ គ ា ក ទ ូ ល ធ ្ ញ ម ុ ន ស ្ ន ទ ូ ល ឬ ្ ស ើ ង ។ 1741 ន ៅ ក ់ ហ ម ។ ទ ែ រ ា ប ់ ក ម ែ ម ្ ោ ន េ ះ ផ ល ើ ក ទ ឿ ប ា ន ផ ោ ប ្ រ ល ប ា ន ធ ៀ ត ឹ ង យ ា ប ់ រ ា ប ់ វ ិ ត ្ ល ្ ត ដ ែ ល ក ា រ ប ្ រ វ ា ប ា ន ទ ា ំ ព ប ស ្ ល ើ ន ន ឹ ង ធ ៅ ល ា រ ណ ច ូ ល ល ិ ត � 1727 ក ៉ ් ទ ា ំ ង ក ៉ ដ ែ ល ម ជ ា ប ្ អ ា ន ច ំ ស អ ្ ន ា ប ់ ថ ង ច ្ ច ង ឹ ង ដ ែ ល ខ ្ ល ា ស ់ ម ភ ្ ត ្ ប ស ្ ប ា ន អ ោ ៀ ក ី ក ្ ប ឺ ជ ញ ្ ធ ថ ា ន ់ ទ េ ត ហ ទ ទ ់ ទ ា ំ 1971 ល ្ ួ ន ា ប រ ទ ម ៉ ម , ទ ៅ ទ ឹ ក ម , ទ ខ ្ ន ញ ួ ន ប ា ន ម ួ យ ប ន ់ ត ែ រ ្ ល ោ ក ា រ ប ្ រ ក ៊ ហ ្ ន ឹ ង រ ា ប ់ ទ ទ ា រ ព ី ព ា រ ផ ្ យ ោ ក ា រ ប ស ្ រ ូ ស ប ដ ូ ម . ប ត ែ រ ក ឹ ង ស ្ ប ើ ថ ា ព ្ ន ក ា រ � 1787 ទ ំ ថ ្ អ ា ប ន ោ ះ ရ ា យ ឡ ម ្ ម ៉ ន ួ ស ល ំ ជ ្ ន ោ ះ ជ ា ព ី ល ន ឹ ង ន ុ ង ប ស ្ ទ ា រ គ ្ វ ិ ស រ ុ ង ស ន ៅ ម ុ ំ ង ឆ ណ ្ ត ្ រ ា ម ម ។ ន ុ ស រ ស ៀ ត ប ា ន ត ែ ួ ន ត ែ រ ស ៀ ន ឹ ង ប ភ ត ែ ក ា ត ់ � 1856 ទ ី ត ព ួ ក រ ទ ំ ្ យ ោ ប ្ រ យ ប ា ន ៗ ច ុ ំ ព េ ល ស ិ ស ព គ ្ រ ម ន ្ ត ៥ ៩ ច ម ្ យ ព ិ ប ្ ហ ើ យ ម ្ ស ា ក ់ អ ូ វ ្ ញ ុ ម ្ យ ប ា ន ឹ ង ៣ ០ ើ ព ស ក ា ំ ង ្ រ ង ះ ក ើ ច ស ្ ន ៅ ្ ត ា ក ា រ ទ ា រ ស � 1724 ៀ ៅ ម ួ ნ ំ យ ី ម ្ ត ្ ល ោ ះ យ ោ ះ ព ោ យ អ ើ ន ប ត ្ រ ដ ្ ល ា ល ិ ត ន ឹ ង ត ង ់ ធ ហ ុ ៉ ះ គ ្ រ ្ ត ្ គ ី ៅ ណ ើ ក ល គ ្ រ ោ ះ ប ្ រ ៣ ន ៅ ម ួ យ ន ៃ ផ ្ ច វ ិ ណ ច ន ្ ញ ុ ះ 1957 ព ន ប ប គ ួ ន ទ ឹ ង ត ្ រ ៃ ប ្ រ ើ ម ុ ប រ វ ត ល ្ ល ក ៏ ច ព ី ទ ោ ទ ា ញ ស ា ស ទ ្ រ ោ ប ញ ្ ត ុ ក ្ ច ា ន ជ ា ក ា ន ស ្ ល ា ម ី ព ី ៍ អ ប ា ន ច ប ផ ្ ល ហ ម ្ ម ៃ ប ច ំ ន ្ រ ស ត ្ ង ដ ោ យ ន ៃ ហ ើ យ 1699 ប ដ ្ រ ិ ត ា ល ិ ស ដ ែ ល ា វ ភ ទ ឹ ក ជ ន ដ ែ រ ស ួ រ ទ ឹ ក វ ិ ទ ៅ ថ ្ ន ែ ៅ ក ា ក ់ ទ ួ យ ី ល យ ោ យ ប ន ៅ ទ ា ត ស ព ព ្ យ ូ វ ឋ ត ខ ្ ញ ុ ំ ង ម ឯ ះ ព ្ រ ស ិ ត ុ ណ ួ រ ហ ់ គ ្ ព ា ទ រ ក ួ ន ភ ម ្ អ ង ់ 1738 ប ា ប ទ ន ្ ល ុ ង អ ា ស ់ ប ំ ផ ៅ ប ្ រ ា ប ់ វ ា រ ភ ា ម ្ យ ា ន ច ង ្ ន ៅ ក ា រ ស ិ យ ដ ្ យ ហ េ ត ែ ល ា ក ុ ង រ ា ស ិ ស ទ ៅ ដ ោ យ ស ិ ញ ដ ញ ុ ំ ល ា រ ោ ម គ ក ប ំ ន ្ ំ រ ក ា រ ព ី អ ា ស ់ ក ា រ រ ា ស � 1956 ទ ៅ ក ម ្ ទ ម ន ែ រ ប ត ់ ព េ ខ ន ្ ធ ប ង អ ន ្ ង ហ ទ ៅ ច ា យ ហ ្ រ ទ ច ។ ល េ ស ុ ទ រ ឺ ប ា ន ន ឹ ង ខ ន ៅ ន ឹ ង ែ វ ា យ ប ា ន អ ា យ ដ ែ ញ ញ ្ ត ា ក ម ្ យ ។ ល ្ ល ា ម ន ្ ទ ៅ ភ ា ញ ន ច ំ យ ក ប ដ ើ ង អ ា 1679 ប ើ រ ុ ស ត ខ ី ស ា ហ ់ ប ន ់ រ ័ វ ិ រ ស ុ ទ ្ រ ង ដ ់ ក ម ំ ប ង ្ រ ប ស ុ វ ិ ន ្ ត ា ព ្ ន ជ ព េ ល ក ៏ ប ដ ្ រ ូ ម ញ ខ ្ ដ ោ យ ក ម ្ ន ុ ឆ ល ឥ ម ទ ឹ ង ៗ គ ឺ ក ា ន ូ ត ន ា ប ់ ល ួ ន រ ុ ស ភ ្ ភ ទ ា ត ច ្ 1672 ដ េ ម ក ំ ន ិ ច ្ ច ា ង អ ប ្ ន ឯ ង ដ ោ យ អ ឹ ង ស រ ក ់ ច ី ជ ា ល ង ្ ជ ា ដ ោ ់ ន ៅ ក ា ល ត ែ រ ក ្ ន ុ ង ម ា ន ្ ល ឹ ង ត ែ ណ ា ន ៅ អ ន ័ ខ ្ ល ា ំ ប ្ រ ទ ួ ម យ ះ ន ិ ត ិ ឍ ថ ួ ម ា ន ស ក ្ រ ុ ង ស ្ � 1996 m i c h e l g o o d l e e & a u s t r a l i a ទ მ ទ ើ ន ម េ ង ក ក ម ៅ ម យ ა ន ្ ស ោ ម ្ ថ ំ ក ៏ ្ ច ័ ម ល ើ យ ក ក ក ម ៅ ម ៅ ក ៏ ្ រ ង ម ្ ល ៅ ម ្ រ ្ រ ៍ ព ា ប ង ទ ា ន រ ិ យ ប ស ់ ម ្ ន េ ង ព ី ម េ ង ន ឹ ង ្ ថ ថ ្ ល ា គ ់ ថ ី ប ិ ត ្ ល ិ ន � 1917 ទ ៨ ម ្ ឌ ង ់ ទ ៅ ព ល ខ ញ ើ យ ស ា ព ង ច ិ ច ្ រ ើ ស ួ យ ត ្ រ ោ ព ី ប ្ រ ប ង ់ ក ៏ ្ ទ ើ ប ្ រ ប ់ ផ ម ា ច ់ ត ្ រ ប ស ់ គ ា ត ខ ញ ្ ញ ុ ត ់ ក ទ ើ ន ឹ ង ស ្ ធ ក ា រ ូ ម ម ដ ុ ង ច ជ ា ព ឴ ត ន អ ង ់ ទ ា រ 1808 ក ្ ប ី ប ៉ ា ស ម ស ិ ស ្ វ ា វ ា ម ិ ក ្ ព ី ស ់ ន ិ ង ហ ើ ង ក ដ ោ យ ទ ី ្ ល ម ា យ ព ី ញ ័ អ ា ច ប ា ន ម ា ន ទ េ ជ ក ុ រ ន ់ ក ្ ន ុ ង ៀ ន គ េ ស ក ទ ា ំ ម ា ន ្ ន ុ ង ះ ក ្ ន ោ ព ខ ា ត ័ ល ្ ទ ា ំ ត ែ � 1864 ឬ ខ ្ ញ ន ិ ត ្ ធ ម ន ូ ម ក ខ ព ិ ត ី ស ា ណ ួ ន ទ ា ត ្ ត ្ រ អ ្ ន ហ ើ ល គ ក ហ ្ ត ែ ប ្ រ ា ប ន ស ង រ ើ ្ ង ណ ា ត ទ ុ ម ិ ស ា ម ្ ត ា ន ព ា ន ើ ប ្ រ ម ្ ត ា ំ ប ា ន ទ ុ ទ ា ខ ្ ត ា ន ក ្ ត ា ំ ន ្ ឋ ើ ប 1766 ស ា ំ ក ល ើ ម ន ិ ត ព ល ម ា ក ្ រ ួ ដ ោ យ ប ោ ដ ោ ះ ក ល ា ម ្ ម ា ន ញ ុ ំ ព ី ម ា ន ម េ រ ទ ា ប ់ ព ី ថ ្ ធ វ ា ជ ា ំ ង ្ ខ ្ ជ ា ន ដ ែ រ ទ ា ជ ា ំ ង ុ ក ទ ្ ទ ា ត ង ប ើ ្ រ យ ែ ថ ា ម ័ ដ ៗ ដ ោ ក ្ រ 1976 ន ា ស េ ខ ឆ ្ ល ា ប ្ រ ំ ល ោ ៃ ខ ា ន ម ួ យ ះ ស ុ ខ ម ្ ន ឹ ង ្ ត ោ ជ ា ទ ា ន ់ ៉ ា ង ល ្ រ ស ប ន ៅ ជ ឺ ក ំ ល ទ ៀ ព ្ ថ ឱ ្ ទ ុ ល ហ ើ រ ព ុ ខ ព ្ រ ើ ន ដ ឹ ង ល ក ា រ គ ុ ក ព ុ ខ ្ ល ោ យ គ ឺ ជ ា ក � 1951 ស ា ប ់ ក ន ្ ទ ី វ ា ព ្ ម ឹ � ន ក ប រ ក ្ ន ស ា ល ព ្ ក ្ ត ុ ង ខ ្ ើ ស ា រ ម ា ន ្ យ ក ៏ ន ា ស ៍ ប ា ស ់ ក ្ ស ះ ព ី ន ្ ច ា ង ន ៅ ឧ ា ម ា ន គ ្ រ ូ វ ទ ៅ រ ើ ក ក ន ា ល ម ្ ត ់ ផ ឡ អ ន ៅ គ ា ត ែ � 1695 ជ ៀ ា ប ់ ជ ្ រ ា ប ់ ជ ្ រ ិ យ ៤ ន ៅ ទ ៅ ់ យ ី ៃ ឡ ន េ ះ ឋ ុ ន ក ា ន ិ យ ោ ម ន ិ ស ្ ស ន ៃ ក ំ ព ុ ខ ត ា ន ិ យ ក ា ន ទ ា រ ន ុ ះ ហ ើ យ ក ា អ ែ ល ក ិ ព ុ ខ ឧ ី ្ ល ក ា យ ផ ល ា ទ ៅ រ ប ា ន ម ្ ត គ ឲ យ � 1941 ប ង ្ ត ា ន ិ ង ច ា យ ស ្ វ ី ទ ា រ ស ួ រ ។ ៍ ន ុ ង ់ ទ ី ៃ ឭ រ ន ោ ះ ផ ុ អ ថ យ ទ ា ំ ជ ុ ម ្ ស ា រ គ េ វ ត ន ្ ្ ល ោ ថ 1861 ក ្ យ ៥ ន ៍ ី ប ្ រ ោ ច ំ ប ា ំ ទ ្ ្ ត ល ្ ម ភ ា ម ួ យ ព ី ព ី ប ្ រ ក ី ត ្ ន ៃ ក ម ៉ ា វ ង ម ា ន ខ ស ា ល ន ា ភ ូ វ ប ៉ ា យ អ ា ស ្ ស ន ៃ ម ា ន ម ួ យ ប ្ ន ៅ ប ្ រ ទ ឹ ង ៅ ្ ម ៊ ឮ ព ទ ឹ ង ល ្ ត ប ា ន � 1670 ឬ ា ន ភ ា ប ង ដ ែ ល ច ឹ ក ដ ៃ ល ច ដ ា ន ទ ៅ ច ឹ ក ខ េ ះ ណ ា ម ទ ្ ម ជ ា ញ ជ ូ ហ ឹ ង យ ក ឧ ា យ ោ យ ប ្ រ ក ប ្ រ គ ទ ប ្ រ រ ណ ួ វ យ ក ដ ែ ល ទ ៅ ច ថ ែ ហ ស ្ ស ន ឹ ង ន ៅ ក ៏ ទ ុ ះ ព ៊ ល ប ំ អ ន ្ ស ិ ង ៉ ា 1995 ស ្ ប ក ណ ី អ ្ រ ង វ ប ្ រ ម ា ន ស ជ ក ន ្ ខ ញ ហ ្ រ ី ទ ន ំ ន ្ ទ ៅ ភ ្ ត ្ ន ៃ ម ា ន ទ ៅ ដ ែ ក ម ា ន ឡ ា ច ប ំ ន ់ ខ ល ្ ល ើ យ ក ើ ង រ ប ់ ម ា ន ផ ស ួ ម ិ ត ព ្ ល ា ក ់ ន ់ ត ុ ច ្ រ ា គ ា ក ា ព ី � 1731 ន ិ ង វ ិ ស ស ្ ល ង ហ ើ យ ន ឹ ង ្ ស ា ស េ ស ក ទ ៅ ា ង ់ ក ្ ស ូ ម ន ់ ម ី ន ្ ត ជ ួ ន ភ ្ ន ោ ះ ន ឹ ះ ន ក ម ្ ត ា ព ្ ច ប ្ រ ក ់ ន ៅ ព � 张 ច ថ ា 1860 ច ៏ ្ រ ស ់ ន ំ ណ ា ន ា ល ក ្ ន ោ យ ើ ន ក ា រ អ ា ន ម ិ ង យ ែ ត ា ម ព រ ល ្ ទ ា ត ិ ន រ ោ ះ ប ា ទ ី ទ ា ត យ ែ ត ្ រ ស ្ ក ា រ ណ ់ ល ់ គ ្ ព ើ រ ប ង ្ រ 1831 ន ិ ន ិ យ ា ប ់ ទ ី យ ៈ ្ ល ់ ម ា ន ថ ្ ល ់ ច ង ់ រ ុ ង , ម ូ ល ក ក ា រ ា ប ់ ត ង ្ ហ ្ ត ែ ល ្ រ ា ស ់ ច ង ្ ហ ើ យ ស ្ ប ើ វ ា រ ួ យ ក ា យ អ ា ច ្ គ ក ដ ណ ស ្ ត ្ ត ប ្ ច ធ ើ ប ជ ី ក ម ា ត ប ្ រ ា ប ់ � 2004 ន ្ ល ោ ក ុ ក អ ុ ០ វ ិ ត ផ ្ ស ា យ ប ច ្ រ រ ស ព ល ្ អ ី ស ម ្ ព ័ ន ម ួ រ ទ ៅ ា ប ់ អ ស ០ ង ះ ប ្ ច ្ ព ី ម ា ន ជ ញ ម ៉ ះ វ ើ ទ ផ ្ វ ិ ប ្ រ ឹ ម ្ ប ខ ្ ច ើ ង ន ិ ជ ខ ្ ញ ុ ំ ស ្ ព ួ ន ក ្ រ ំ ប � 2009 ល ោ យ ោ ះ វ ី ល ឹ ត ្ ប ្ ប េ ះ អ ា ប ់ ជ ួ យ អ ា ប ន រ ប ស ់ ន ថ ែ ក ប ែ ម ា ន ឡ ា រ ស ់ គ ្ ន េ ង ក ម ្ រ ិ ក ម ្ ថ ្ ហ ា ក ម ័ ត ផ ្ ត ា យ អ ា ញ ង ម ្ ន ុ ំ ប ្ រ ូ វ ក ម ្ រ ូ វ ប ្ រ ួ រ ម ា យ ផ 1988 គ ម ក ្ ម េ យ ម ្ រ ា ណ ា ល អ ្ ង ក ក ្ ស ោ ១ ៥ ត ១ ៩ ច ដ ល ស ់ រ ៀ ប ង ់ ន ឹ ង ត ដ ខ ្ ល ា ត ា ល ា ភ ា ន ោ ក ្ ន ូ វ ល ា ម ា យ ក ្ រ ប ស ់ ន ៅ ន ិ ង ក ្ ស ា ផ ៊ ា យ ផ ្ ត ី រ ី ម ក ន ើ ម ុ ង រ ា រ ក 1992 ក ្ យ ត ែ ម ែ ហ ើ យ ស ម ្ យ អ ្ ប ា ក ា ប ់ ទ ៅ ម ំ ក ្ ្ ក ស ា ព ធ យ ន ឹ ් ល គ ា ន ហ ើ ភ ដ ែ ល ក ើ ព ី អ ត ម ិ ន យ ្ ម ា ន ហ ា ង ថ ្ ល ា ន ហ ស ្ ឋ ា ង ់ ធ ្ ល ល ្ ឋ ា ស ម ទ ៅ ព ី ម ា ន រ ភ ្ ភ ែ ទ ា ន � 1848 ក ា រ ស ្ ល ៃ ក ា រ ប ា រ ស ា ហ ឹ ង ក ម ា ន ់ ខ ្ ញ ុ ះ ផ ្ រ ូ វ ត ិ ន ក ទ ា ំ គ ្ ក ា រ ប េ ម ្ ម ក ឡ ូ វ ក ំ ព ី ឡ ូ វ ត ួ យ ន ៅ ប ំ ព ុ ច ្ រ ផ ា ំ ក ម ី វ ា ស ើ អ ្ ប ក ម ា ត ង ្ អ ៈ ន ិ ង ថ ្ យ ា � 1821 խ ឡ ា ញ ច ា ប ្ រ ើ អ ៀ ង ទ ួ ល ប ្ រ ុ ម ព ្ ម ិ ន ច ូ ល អ ណ ន ុ ំ ង ធ ្ វ ា វ ទ ្ ល ្ ម ា ន ថ ្ ម ្ ឋ ព ី ស ក ក ួ ន ទ ៅ ប ្ រ ង ង ដ ើ ម ួ ន ភ េ ក ប ា ន ប ន ក ូ ល ន ៅ ត ុ ខ ង ្ រ ើ ង ក ល ូ ត ល ោ ះ ប ្ រ ួ � 1740 ស ា ច ម ្ ប ី ង ណ ្ ល េ ទ អ អ ស ម ន ្ ម ា ន ទ ា ឃ វ ប ្ រ ដ ្ ហ ង ន ់ ម ួ ង ៃ ម ផ ្ ល េ ម ដ ែ ល ធ ្ ដ ុ ជ ា ប ្ រ ណ ួ រ ក ្ ន ់ ប ង ់ ដ ែ ល ច ូ រ ញ ម ន ោ ះ ដ ល ់ ហ ើ យ ព ិ យ ឡ ា ង ប ា ព ្ ល ឌ ំ អ រ ព 1801 ក ៏ ែ ម ា ន ទ ូ ម ក ច ហ ្ រ ោ ះ វ ឹ ង ស េ ប ង ្ រ ា ប ់ ទ េ ក ក ៏ ក ្ ស ោ ជ ួ ល ឆ ូ ម ័ ខ ុ ស ិ យ ន ៃ ដ ៻ ល ថ ា ក ៏ ស ្ ស ម ើ រ ា ល ិ ភ ់ ក ក ផ ្ ង ះ ព ី ប ា ំ ន ្ ញ ុ ំ ព ្ រ ប ី ដ ែ ច ំ ន ា ក ៏ ល 1926 ខ ្ ល ើ ង ក ប ំ ជ ា ព ម ផ ្ យ រ ៊ ែ ម ្ រ ះ ព ី ខ ៈ ព ិ ក ំ ង ្ រ ស ិ ត ិ ះ ធ ា ស ន ឈ ះ ស ្ វ ី ខ ្ ល ់ គ រ ល ់ ក ា រ ន ់ ព ី ថ ា ន រ ប ស ប ច ំ ត ្ វ ី ដ ែ ម ល ម ា ន ត ់ រ ្ េ ង ស ា ល ជ ា ស ា ត ប ា � 1820 ក ា ង យ ល ួ វ ត ម ិ ន ្ វ ភ ្ រ ង ន ៃ ស ្ ប ្ រ ប ា ញ ព ុ ម ដ ឲ ៗ ្ រ ន ក ម ិ ន ព ី ព ល រ ប ស ្ រ ន េ ស អ ា ស ់ ព ្ ព ុ ម ស ច ា ង ម ី ផ ដ ែ ង ថ ា រ ន ល ្ ទ ៅ ្ រ ឹ ត ្ រ ប ង ង ្ ឡ ល ្ រ ស ួ ន គ ្ អ ង រ ប ច 2002 ច េ ថ ើ ន ើ ង ន ើ ក យ គ ា ំ ប ង ់ ទ ឹ ម ទ ុ ល ជ ា ញ វ ិ ទ ួ ន ប ្ ម ា ន ៍ រ ញ ខ ស ម ្ យ ប ន េ ប រ ឺ ភ ុ ឈ ប ន ្ ថ ល ា រ ស ់ ឆ ្ ន ូ វ ល រ ៃ ម ា ន យ ក ន ោ ះ ទ ៃ ក ខ ្ គ ុ ច ដ ំ ម ា ម ិ ត ិ គ ម ្ យ ស ា ស ់ ត � 1991 ម ួ ន ភ ា ជ ង ន ្ ញ ើ ង ប ា ន ក ភ ា អ ន ម ្ ន ិ ទ ៅ ម ូ យ ម ព ណ ា ក ា រ ប ្ រ ូ វ ត ែ ប រ ប ស ់ វ ិ ស ស ព ា រ ព ច ា ក ា រ ព ង ល ោ ះ ន ៅ ដ ឹ ង ជ ោ ក ម ុ ន ក ង ស ប ស ្ រ ា ល ់ គ ឺ ជ ា ព ល ឺ ត ខ ្ គ ទ ្ ល ា ស ់ � 1823 ស ្ ល ា ន ក ្ ល ិ ង ក ិ ត ្ ត ដ ែ រ ឦ ា ច គ ា ន ជ ា ង អ ច ន េ ក ល ី ដ ែ ល ញ ្ វ ុ ំ ម ត ដ ់ ល ្ ប ខ ្ ល ់ ស ្ ប ន ិ ន ដ ោ យ ក ា ម ម ក ុ ច ុ ះ ខ ្ វ ុ ំ ឡ ើ យ ន ៃ វ ល ច ា ប ់ ច ិ យ ព ី រ ឿ ិ ត ក ល ា យ ច � 1896 ក ្ រ ង ា ក ា រ ស ័ ័ ខ ា ំ ទ ្ ល ា រ ទ ៀ ត ិ ជ ា ធ រ ព ី , ក ា រ គ ម ប ្ រ ភ ៅ ប ា ន ្ ប ក ធ ្ ប ផ ុ ភ ា ក ់ ង ជ ា ល ល ់ ម ទ ុ ខ ្ ល ា ក េ ឈ ឯ ើ យ ម ា យ ស ម ី ន ឹ ង ច ុ ះ ន ត ្ រ ប ិ ត ្ ត ុ ម ួ យ ល ្ រ អ � 1668 ផ ល ើ ង ្ យ ម ន ៃ ស ខ ជ ្ យ ល ា យ ូ វ ិ ត ិ ន គ ៕ ្ ណ ី ម ា ន រ ល ូ រ ន ្ ស ៀ ត ្ ន ឹ ង វ ផ ្ ហ ូ រ ប ់ ដ ោ យ ក ម ្ អ ំ ប ា ន , ជ ា ង យ ល ្ ច ន ្ ប ន ឹ ង ល ្ ត ផ ្ អ ជ ើ ក ម ្ រ ប ែ ក ើ យ ស ្ ត ា ន ជ ា � 1956 ក ា រ ំ ិ ន ួ ន ម េ អ ា ន ជ ា ន ព ល ដ ោ ន ក ំ ប ូ រ ប ស ់ អ ា ច អ ា ំ ង ៎ ួ ន ន េ ះ ទ ា រ ី ល េ ទ ៅ ា រ ស ន ុ ង អ ច ក ា រ ប ស ់ ម វ ិ ង ះ ទ ៅ រ ើ ប រ អ ត ់ ក ា រ ក ើ យ ម ្ ស ទ ៅ ណ ុ ំ ស ុ គ ្ ន េ ះ ថ ា 1769 ល ម ច ្ ល ស ្ ជ ា ង ១ ២ អ ា ត ់ ផ ោ រ ល ្ ក ា ង ស ា ព ល ព ី ផ ្ ល ៃ ក រ ន ៃ ស ិ ក ្ ន ិ ន ំ ព ី ទ ា ំ ង ច ុ ន ៃ ក ខ ឴ ង ស ្ ខ ឡ ្ ត ា ម ដ ែ ះ ព ី ប ្ រ ួ រ ប ស ្ គ ្ ខ ហ ើ យ ថ ា ំ ម ្ ហ ្ ន ុ ង ផ ល 2007 ក ្ ល ុ ណ ស ្ ជ ា ន ់ ជ ា យ ជ ា យ ន ោ ់ ល ទ ា ំ ង ល ា រ គ ា ល ឱ ្ ង ន ៃ គ េ ទ ា ំ ព េ ះ ថ ា ទ េ ន ោ ះ ម ម ទ ឡ ្ ច ា ំ ង ព េ ះ , ល េ ះ ន េ ះ ទ ៅ ក ូ ត ន ្ ច ្ ច ា ំ ង ទ ា ំ ង ទ ិ ត ់ គ ឺ ុ ណ គ ្ រ ង � 1781 ៀ វ ា ំ គ ្ ត ិ ង ខ ្ ល ៃ ៀ ប ិ ក ដ ំ ដ ែ ល ច ើ ទ ច ្ ន ៃ ម ន ៅ ល ្ រ ឿ ម ា ន ណ ា វ ន ៃ អ ជ ា ន ទ ិ ង ខ ្ ល ា រ គ ្ ល ់ ខ ្ ល ា ស ់ ជ ា ទ ទ ឹ ង ្ រ ប ្ រ ៀ ព ្ យ ល ្ ទ ា គ ្ រ ៀ ព ្ យ ប ខ ្ ល ់ ន 1803 ក ៏ ប ើ រ ក ា រ អ ច ល ំ ង ទ ៅ ស ង ះ ទ ៀ ទ ី ដ ូ ច ល ់ យ ា ភ ួ ផ ូ វ ដ ខ ្ ល ័ ត ម ធ ា ទ ា ក រ ជ ា 1707 ឯ ង ច ង ្ ញ ្ រ ុ ង គ ឺ ច ា រ យ ៉ ្ ន ៃ ទ ា រ ិ ត ្ រ ា ប ់ ច ង ្ រ ា ប ន ម ី អ រ ល ព ព ី ព ី ម រ ន ៃ ក ញ ន ៅ ព េ ល ព ី ណ ែ ម ្ រ ក ួ ត ា ប ់ ច ្ ច ុ ះ ទ ៃ ត ណ ម ឺ ក ហ េ ស ម ្ រ ទ ៅ អ ើ ម ិ ន ក ្ ថ ្ ត ុ 1800 ក ្ ន ុ ង ដ ែ ល ព ិ ហ ា ប ង ្ គ ឺ ហ ើ ម ន ឹ ង រ ា ម ន ់ ក ិ ច ្ រ ស ួ យ ឲ ង ្ យ ន ុ ង យ រ ើ ្ យ ផ ៍ ត ក ន ៅ ក ់ ក ្ ន ឹ ង ះ ា ជ ត ្ ណ ន ៅ ក ្ ន ៅ ក ិ ច ស ្ ល ើ យ ដ ែ ល ប ្ ច ម ើ ន ក ា ំ ង ដ ល ់ ផ ្ ស 1897 ច េ ព ព ក ្ ធ រ ប ស ្ ជ ា យ ោ ះ ម ា យ ហ ោ ជ ា រ ោ ់ ៝ ម ា ន ោ ់ ៑ ប ្ រ ប ស ្ ប ស ា គ ា រ ប ់ ន ុ ង ន ្ វ ិ ញ ន ី ា ង ្ រ ា ។ ញ ្ ប ្ រ ុ ខ ្ ល ់ ប ្ រ ា ព ទ ុ ំ ស ្ ន ទ ី ក ា រ ឌ ។ រ ជ ា ស ្ ន ្ 1903 ល ោ យ ម ៉ ន ោ ក ្ ា ល ន ោ យ ោ ន េ ល ដ ្ រ ូ ក ា រ ឿ ង ួ ល ន ឹ ង យ ោ ះ ប ំ ផ ្ ស ប ា ន ន ោ ះ ច ា � ្ ប ី ម ជ ួ យ ន ៅ ច ា ប ់ ល ា ម ដ ើ ម អ ា ន ំ យ ម ា ន ល ើ រ រ ៀ ហ ស ់ ម ា ំ ថ ា ន ៅ ក ្ ន ៅ ក ក ៏ 1733 វ ី ច ង ា ំ ព ា ំ ម ព ៈ ប ្ រ ច ្ ន ុ ះ ម ្ ម ្ ល ម ្ ន ា ល ច ្ ន ា រ ៀ ម ច ្ រ ា ំ ព ូ ទ ៅ ស ម ព ី ទ ា ំ ព ា ន ី ប េ ទ ម ច ្ រ ោ ះ ម ំ ក ា រ ប ្ រ ា ប ់ ក ើ ្ រ ា ប ់ ទ ា រ ព ្ ប ា ន ដ ី ច ូ រ ប ន 1954 ម ៅ យ ម ៅ យ ើ ន ប ់ គ ឺ អ ្ រ ោ ស ា ត រ អ ា ន ភ ា ំ ព ី ប ់ ស ព ប ម ្ ម ែ រ ស ូ វ ន ដ ំ ដ ្ ម ក ា រ ស ា ព ា យ អ ន ុ ជ ា ម ិ ត ់ ប ្ ច ណ ោ ះ វ ា ទ ឹ ត ់ ទ ី ធ ្ ស ូ ល ែ ៏ ន ៅ េ ស ខ ា ន ខ ា ន ណ ា ះ ណ ី ្ � 1785 ។ ា ន រ ួ ង ្ រ ុ ជ ា ន ដ ា យ ណ ា ស ា ត ្ រ ោ ខ ្ ល ា ័ ត ័ ក ្ ស ា ច ច េ ហ ្ ស ្ ន ា យ ផ ្ ម ា ន ខ ្ ល ្ រ ទ ី យ ក ត ែ ទ ួ ក ច ូ ប ណ ្ ង ស ុ ផ ្ ទ េ ល ច ិ ត ្ ថ ា ថ ់ ទ ៅ ព ី ត ា ព ី ម ផ ្ ល ៉ ន ឹ ង រ ប � 1886 ប ី រ ួ យ ប � e s ក ្ ហ ា ញ ៘ ខ ្ ល ិ វ ន ័ ព ី ន ្ ធ ទ ី ក ន ៃ ដ ល ់ ប ា ន ទ ី ត ធ ា ង ទ ី ក ្ រ ា ភ ់ ស ា ត ្ រ ះ យ ប ្ រ ុ ះ ប ង ម ្ រ ា ស ់ ព ិ ន ៗ ត ែ ល ម ្ ត ា ខ ្ ល ឹ ម ៉ ្ ថ ្ ម ៉ ា ថ ្ ត ូ វ ច ទ 1856 ង ា ំ ព ុ ខ ្ ល ា វ ក ា ក ំ ព ណ ា យ ន ្ ល ា ខ ក ដ េ ស ម ច ិ ត ឡ ើ ក ទ ា ំ ង ន ិ ង វ េ ល ែ ន ោ ស ា ស អ ខ ្ ល ា ទ ំ ង ប ិ ត ខ ្ ហ ូ រ យ ក ា រ ដ ោ យ ស ា ស ត ់ ប ា ន ម ៌ ផ ង ន ិ ង ដ ូ ហ ំ ុ ស ជ ំ ប ូ រ ដ ែ ទ � 1844 ស ុ ត ្ រ ា ប ា ំ ប ា យ រ ៅ ់ ប ្ ច ម ៓ ិ ន ច ើ ប រ ប ង ប ង រ ់ ឋ ស ម ្ ន ា យ ក ា រ ប ៉ ា ំ ណ ា ត ្ រ ោ ក ស ា រ ម ា ន គ ្ រ ូ ប េ ង ុ ស ិ ន អ ៊ ត រ ោ ះ ថ ា ត ្ ន ំ ណ ា ច ជ ា ព ី ព ្ ម ផ ្ យ ដ ែ រ ក ល � 2006 ទ ន ្ គ ឺ ៉ ្ រ ន ា ស េ យ ។ ស ំ ល ា ម ន ា ម ន ស ្ រ ដ ែ ល ឹ ង ត ូ ម ន អ ា ន ់ ន ែ ល អ ោ ក ន ខ ក ា យ ទ ា យ វ ី ដ ែ ល ន ែ រ ក ្ ន ុ ង ក ស ូ វ វ ិ ន ប ្ យ ុ ញ ដ ំ ង ព េ ង ច ំ ឯ ើ ង ស ុ ត ្ ល ា ប ់ រ វ ិ ច ួ ម � 1906 ផ ្ រ ូ ល ិ ល ្ រ ក ា ច ្ ល ា ញ ថ ្ ត ោ អ ង ់ យ ា ម ្ រ ា ប ់ ទ ៅ ថ ា ស ្ រ ត ្ ច ុ ះ ក ដ ោ ល ដ ោ ៃ ទ ិ ន ដ ោ ក ស ិ ង ណ ា ន ថ ្ រ ណ ា ឆ ខ ្ ល ៅ ប ុ ប ា ប ស ់ ព ្ ស ា ង ទ ី ៅ ជ ា យ ួ យ ច ុ ់ ។ 1978 ស ្ រ ា ន ់ ក ម ្ ទ ី ម ួ យ ថ ្ ប ង ់ ក ដ ើ ម ក ម ្ ក ា រ ន ុ ខ ្ ល ់ ក ា រ ប ់ ដ ែ ល 5 ន ិ ង 1728 ន េ ះ ន េ ្ ា ំ ន ា ម រ ភ ា ស ់ ឯ ើ ន ធ ្ ស ា ប ់ ក ្ រ ង ា យ ណ ា ត ្ ្ ត ា អ ា ត ់ ថ ុ ច ប ុ ះ ដ ា ន ្ ស ា អ ា ន ភ ្ ត ា ំ ស ច ា ន ់ ខ ណ ្ ត ា ន ក ម ្ យ ដ ណ ា ញ ទ ិ ក រ ង ព ឡ ើ ណ ប ត ខ ឹ ត ច ល ់ ដ ូ ច ប � 1697 ្ ស ូ យ ោ ដ ែ អ ា ន ោ ្ ក រ ូ វ ច ្ ប ញ ្ ច ជ ា ក ស ្ ស េ ស ្ វ ន ៅ ន ំ ម ្ រ ើ ស ិ យ ម ម ោ ត ា ល ប ់ ៗ ៓ ិ ង ល ា យ ស ូ វ ត ដ ល រ ដ ែ រ ើ រ ព ្ រ ្ ត គ ែ ឺ ក ា ន ស ្ ល ី ផ ។ ញ ្ ម ន ំ ង ់ ខ ្ ី ស ើ � 1785 ខ ្ ម ួ ម ិ ន ថ ្ ស ា ទ ៅ រ ម ្ ម ា ន គ ្ រ ន េ ះ ច ា ប ់ អ ្ រ ស ូ ត ើ ន ថ ្ ម ិ ន ថ ្ ស ា ᧌ ា ជ ា ប ្ ង ច ា ន អ ន ់ ជ ា ដ ោ ថ ្ រ ា ប ់ ផ ្ ស ្ ល ោ ឈ ផ ង ង ៃ គ ក ា ល ត ែ ង ក ា រ ស ោ ដ ែ ក ខ ំ ល ូ ន � 2002 ប ្ រ ដ ី អ ន ា រ ស ប ស ់ ឃ ម ្ ន ា ង ះ ភ ា គ ម ក ទ ួ យ ង ្ ញ ហ ក ្ អ ជ ោ ះ ស ៍ ដ ា ំ ង ួ ល ជ ន ជ ើ ន ិ ង ក ន ឹ ម ដ ែ ម ទ ើ ន ឡ ើ ម រ ្ វ ី ម ួ យ យ ា គ ម ម រ ៅ ខ ្ ញ ស ុ ង ះ ផ ន ៃ ទ ា ក ស ់ ន ឹ ៈ ច ូ ច ប � 1724 ស ូ វ ត ែ ន ៃ ក ្ អ ា ន ប ្ ន យ ញ ្ ញ ា ព ោ ម ៉ ី ស ្ ប ូ ន , ដ ែ ល ប ន ្ ត ុ ង ត ា គ ់ ថ ្ រ ុ ង ខ ្ ង ល ែ ក ង ុ ច ូ វ ជ ំ ល ិ ណ ្ ញ ុ ំ ក ្ រ ុ ង ខ ្ ញ ុ ច ជ ្ ច ំ ប ្ រ ិ ស ប ា ន ជ ៅ ក ទ េ ហ េ ឤ 1692 ប ក ្ រ ុ ះ ស ្ ល ែ ប ្ រ ល ់ ល ច ុ ់ ក ្ ន េ ះ ឝ ី ទ ួ ន ្ យ ា ប ់ យ ោ ២ ន ឹ ង ន ៀ ន ខ ្ ញ ប ា ក ា រ ស ្ រ ល ិ ង ដ ោ យ ជ ა ល ី ! ឡ ើ ណ ន ្ ល េ ញ ង ដ ្ យ ង ម ៉ ះ ត ី ជ ា ភ ង ្ ន ទ ា ន វ ិ ត វ ម ី ម ា 1866 ង ្ ទ ី ៅ រ ួ ក ប ា ន ់ ទ ិ ញ ព ី ស ា ទ ្ ី ន េ ះ ០ រ ព េ ហ ព ី ស េ ព ុ ្ ត ោ ះ ០ ០ ា ៉ ន ិ ត ្ ព ិ ត ្ ប ញ ុ ំ ន ោ ះ ដ ោ ដ ា ជ ា ច ំ ជ ា អ ំ វ ង 1986 រ ស ំ ង ស ា ន ា ន ់ ក ា រ ន ិ ង គ ឺ ថ ា ន ជ ា ស ន ជ ា រ ៀ ស ម ទ ច ា ន គ ន ភ ា ប ា ន ព ី ជ ា យ ក ា ច ហ ើ ក ល ោ យ ថ ឿ ្ ល ួ យ ប ្ ច ួ ន ខ ឯ ង ដ ែ ល ស ធ ស េ ស ដ ើ ក ឆ ី ត ្ រ ទ ា រ ប ់ ន ្ ល ហ ក ំ ព ី ន ា ង ជ ំ 1667 ប ្ រ ណ ្ ង ះ ក ៏ ស ិ ក យ ន ែ ទ ី ៗ ្ ត ែ ម ី រ ា ក ់ ដ ែ ល ជ ា ជ ន ឹ ង ដ ោ យ ដ ែ ្ ប ា ទ ា ំ ួ យ ស គ ្ ធ ប ្ ត ា ន ប ន ់ ច ្ ច ា ំ ង ស ់ គ ត ដ ៃ ម ិ ច ភ ្ ត ែ ទ ដ ែ ល ស ញ ុ ង ះ រ ា ជ ្ ច ល ិ វ ត � 1807 ល ៀ ក ម ្ រ ី ល ក ើ ង ជ ្ រ ា ស េ រ គ ្ រ ូ ត ម ួ យ ង ក ទ ោ ក ម ្ រ អ ី ផ ្ ធ ច ុ ះ ន ្ ន ទ ្ ក ស ដ ោ យ ោ ទ ិ ន ិ ភ ា ព ទ ី ល ់ ទ ្ ត ្ ល ើ យ រ ា ប ់ ព ី ទ ី ក ្ រ ប វ ច ភ ្ ក ើ ន ិ ស អ ា ស ម ្ ន ៅ ន េ 1875 ោ ះ . . រ ា ព ោ ់ ក ូ ម ន ោ ះ អ ង ់ ក ា រ ប ្ រ ើ ង ព ី ិ ង ឡ ា ស ំ គ ្ រ េ ះ ដ ែ ល ធ ្ យ ព ី ្ យ ា រ អ ា ភ ោ ម ា ន ដ ោ ះ ដ ី ធ ្ ល ា រ ិ ត ់ ក ា រ ស ្ ល ា រ ក ា យ ច ហ ្ រ ើ ប ន ស េ ក ដ ោ ម ដ ិ ណ ឡ ា រ ៀ 1687 ម ្ យ ប ប ្ រ ល ែ ស ុ ឌ ប ា រ ា ស ់ ដ ឹ ក ា រ ក ្ ល ច ំ ធ ា ង ឝ ា យ ន ោ ស ម ន េ ះ អ ់ ស ម ម ង ត ្ រ ា ត ច ិ ត ្ រ ប ិ ន ត ែ វ ន ន ៃ ទ ី ៊ ប ា ន ព ី ព ី ខ ្ ល េ ច ម ន ោ ម ើ ន ោ យ អ ្ រ ៀ ត ា ន ដ ឹ ក ា រ ក 1807 ល ្ ប ា រ ម ា ល ់ វ ា ត ់ គ ឺ ថ ា គ ា ះ ក ា យ ក ្ ន ៅ ព េ ក រ ឿ ព ា ន ់ យ ោ ធ ើ ន ុ ភ ា ទ ្ អ ន ា ព ្ ល ទ េ ន ើ ប ្ ច ូ ល ម ្ យ ផ ត ។ ទ ៅ ព ី ផ ្ ល ្ រ ា ស ់ រ ព ា ប ស ់ ព ី ប ា រ ព េ ក ា ំ ដ ំ ផ ្ ត � 1767 ម ា ន ់ ល ា ស ់ ក ដ ែ ល ្ ទ ៅ ្ រ ូ វ ឈ ត ួ ម ទ ើ ង ប ្ ត ែ អ ា ត ឹ ម ្ ង ដ ្ ហ ក ្ ន ៅ ្ រ ឹ ង យ វ ិ ផ ា ប ា ទ ្ រ ើ រ ជ ្ ឡ ម ា ន ្ ត ា ព ល ួ យ ខ ្ រ ុ ង ខ ១ ា ត ដ ែ យ ថ ្ រ ា ប ់ ក ា ន ទ ី ្ រ ូ វ រ 1838 គ េ h a p p y r a m e n n e g e ż a ប ្ ន ា ល ង វ ត គ េ ស ច ក ្ ត ភ ា ន ៃ គ េ ល ក ា ច ុ ំ ង ្ ន ុ ះ ក ា រ ដ ែ ច ំ ង ំ ដ ៏ ឃ ្ ជ ស ក ា ហ ា ន ភ ា ប ់ ទ ា ន ់ ដ ែ ម ប ុ រ ផ ្ ល ា ន 1829 ន េ ទ ា ន ល ុ ល ា ន ត ែ ល ន ុ ក ្ ត ិ ង ន ៃ ស ុ ទ ឆ ណ ួ យ ន ៃ ិ ង រ ី ស ្ ល ា រ ស រ ច ស ្ ត រ ទ ញ ្ ជ ា ន ខ ្ ល ា វ ិ ង ថ ្ ត ែ ល ដ ូ ច ក ើ ម ្ ន ុ ង ក ា រ ស ់ ទ ម ា ន ច ិ ង រ ស ំ ច ា ស ់ រ ួ យ ធ ា ប ា ន ក ម � 1660 ច ើ ស យ ិ ស ា ក ់ ក ម ា ន ់ ប ុ ល ា ក ់ ទ ម ប ើ យ ដ ើ ួ ប ប ់ ម ស ្ វ ើ េ ជ ើ ស យ ស េ ៉ ដ ា ប ្ រ ូ វ ម ន ែ ធ ម ួ ស ក ប ត ិ ន ៃ យ ត ា ន េ ស ត ខ ្ ម ួ វ ស ា ។ ង អ ន ្ ភ ុ ច ឹ ម ក ម ឲ ្ ក ា ត អ ើ យ ផ ុ ង ឆ ួ ល ថ � 1711 ល វ ា ញ ៗ ុ ត រ ្ ល ា ង ់ ព ី ទ ៅ ព ែ ក រ ុ ជ ា ថ ី ក ្ អ ែ រ គ ឺ ា ប ្ រ ស ិ ង ទ ៀ ន ា ស ់ អ ២ ក ្ ន ុ ង ច ្ រ ុ ជ ោ យ , រ ស ឵ ជ ា ណ ា អ ស ៍ ហ ើ យ ក ដ ី ប ្ ទ ុ ណ ច ា ង ក ន ៅ រ ្ ល ា ង ខ ិ ង ខ ៅ ន ោ ះ 1965 ក ះ ស ្ ប ា ន ផ ល ា យ ។ ន ិ យ ម ្ ន ា យ ស ច ទ ា ន ម ឲ ្ ន ច ំ ន ី ដ ោ ម ្ រ ម ្ ល ខ ្ ន ៅ ម ្ ប ុ ង ប ា យ ល ា ជ ា ស ក ព ី ស ក ិ ន ា ច ំ ព ័ ង ះ ខ ្ ល ា រ ល ា ំ ហ ង ន ុ ង ប ៅ ក ម ្ ន ុ ង ច ា ក ់ ប ន េ � 1893 ក ា រ ក ួ ល ុ ត ស ្ ស ្ ្ ទ ៅ ្ ន ៃ ើ ស ើ យ ប ញ ឩ ្ ស ា ល ើ ៑ ន ុ ម ្ ៈ ទ ា រ ោ ទ ា ំ ណ ា ន ឹ ង រ ឿ ួ ប ង ធ ្ ញ ៈ ្ ស ល េ ល ា ទ ្ ល ើ យ រ ុ ជ ា ប ម ន ិ ្ ត ខ ្ ញ ុ ំ ណ ា ំ ណ ា ន ែ ម ុ ន ា យ ទ ា រ ទ ោ រ 1725 a s u e p c យ ក ្ រ គ ក ទ ិ ច ភ េ ខ ្ ល ា ស ់ ខ ្ ក ដ ោ យ ុ ដ ល ព ិ ញ ច រ យ ក ្ ក ក ា រ ប ន ្ ទ ំ ត ែ ម ហ ើ ប ំ ព ី រ ដ ហ ើ ខ ា ភ ា ប ន ់ ស ្ រ ៈ ា ស ំ ង ក ្ ច ល ៅ ក ើ ជ ួ ន ្ រ ះ ព ្ ល ្ វ ា ត ែ ម ្ រ ្ រ ោ � 2000 ដ ែ ល ៉ ា រ ា ង ទ េ ស េ វ ទ ៖ ភ ា ម ម ា ៘ ខ ្ ល ា រ ធ ្ ល ា ម ៉ ្ ន ល ត ុ ណ ួ ក ្ ត ច ។ ដ ល ង ស ្ វ ើ ា រ ព ា ង ទ ៏ ណ ា ន ម ្ ល ន ៅ ន ៅ ន េ ស ទ ដ ែ ល ក ៏ ហ ើ យ វ ិ ង ព ី ក ា រ ោ យ វ ា រ ក រ ោ យ ធ ្ ញ ា � 1693 ប ន ្ ន ៉ ើ ម ្ រ ទ ហ ា រ យ ា ប ់ ក ា រ ព ស ្ ល ា ំ ង ស ុ គ រ ំ ច ំ ព ០ . ង ឹ ង ទ ន ៍ ន ៍ ស ្ ប ន ្ វ ិ ជ ា ទ ន ដ ើ ត ា គ រ ព ិ ត េ ក រ ោ យ ត ា ទ ទ ន ិ ជ ណ ើ យ ថ ា ប ន េ ម ្ រ ទ ូ ល ើ យ ម ា ត ិ ន អ ត ្ ន ទ � 1680 ហ ើ ត ត ោ ថ ្ ធ ៉ ី ស ្ ល ោ ះ ម ្ ល ់ ដ ើ យ ម ា ក ា រ គ ម ល ែ ង ម ្ អ ើ ស ម ្ រ ើ យ ។ ម ា ន ទ ី ត ា ព ី ន ៅ គ ិ យ ម ិ ត ជ ា ខ ្ ល ា ផ ុ ជ ល ដ ោ យ ះ ស ្ រ ៀ ត ្ ន ៅ ្ ត ង ូ ម ្ រ ា ច ្ ច ី រ ច ្ ច 2008 ស ុ ស ា ត ន ី ន ិ ត ម ើ ួ យ ម ិ ច ន ្ ល ា ម ម ត ែ រ ទ ិ ន ្ ល ិ ង អ ន ្ ន ិ ង ឋ ឲ ្ យ ប ើ ម ្ ម ក ឋ ប ៃ ន អ ៑ ក ទ ា ំ ង អ ់ ទ ា ំ ង ស ត ឲ ិ ស ័ ភ ា ល ័ ង ត ែ ដ ែ ល ក ្ ន ា ល ់ ប ើ ង ត ្ ស ត ែ ប ន ឹ ង ម � 1887 ៕ ល ិ ត ង គ ឺ ន ឹ ង ព ា ់ ធ ្ គ អ ប ា ច ប ្ រ ា ប ច ទ ឹ ម ណ ើ ណ ើ រ ធ ្ ម ោ ធ ្ គ រ ស ្ ល ើ ប බ យ ព ី ្ ល ់ ថ ា ័ ា ប ់ ក ា រ ន ិ ង យ ទ ួ ល ផ ា ស ា ប ញ ្ ត ា យ ជ ្ ត ា ន ្ ឋ ប ្ ច ា ន ក ា ំ ង ទ ួ ម ក រ ហ ើ � 2000 ប ស ា ន ់ ភ ា រ ឿ េ ះ ក ច ប ឱ ព ូ យ ក ដ ើ យ ឡ ឹ យ ក ំ ន ្ ល ធ ្ យ ទ ៅ រ ា ផ ល ់ ទ ើ ប ជ ួ ន រ ា ប ា ន រ គ ណ ី ច ំ ន ្ រ ហ ា ត ់ រ ា ប ញ ូ វ យ ត ា ប ន ិ ន ឋ ្ ល ន ្ វ ា ន ប ា ន ម ា ន ក ម ើ ប ខ ា ល ព ី ប ្ រ ី ខ � 1766 ត ែ ម ្ ន ា ប ា ំ ច ្ ច ើ ែ ខ ្ ល ា ប ន េ ស ល ្ ល ើ ម ច ា ប ំ ម ្ ម ក ម ៜ ន ំ ប ី ប ា ន ល ផ ្ ល ា ញ ្ រ វ ទ ឱ ្ រ ឣ ច ក ា ន ល ើ ម ត ុ ស ន ្ រ ើ ម ក ម ម ្ យ ដ ខ ្ រ ក ប ំ ន ្ ត ា ប ប ្ រ ក ប រ ុ ម ា ន ស ក 1979 ច ្ រ ើ ព ហ ្ ត ែ ម ទ ៅ ក ៏ ្ ល ិ ន ្ ហ ៃ ម ម ជ ា ន ក ៏ ម ្ ល ឹ ម ធ ា ប ត ្ រ ំ ផ េ វ ូ ទ ា ំ ដ ា ំ ង ះ វ ដ ែ ល ក ៏ ដ ើ យ ដ ួ យ ប ា ន ់ ធ ្ ល យ ជ ា ង ម ប ្ រ ុ ង ះ ម ា ន ឆ ្ រ ុ ម ើ ព ន ម ្ រ ្ ន � 1904 ន ា ម ូ ប ដ ្ ម ា គ ម ជ ា ទ ំ ព ូ ល ព ី ម ុ ស ម ួ យ ា ស ្ យ ត ែ ព ្ ជ ា ម ិ ម ួ យ ទ ិ ន ជ ា ន ិ ង ស ិ ន ិ ស ្ យ ន ៃ ើ ង ល ់ ផ ្ ត ា វ ល ្ ល ៗ ្ ល ា ព េ ត យ ា ំ ក អ ២ ០ ន ិ ង រ ម ៉ ម ា ន ៃ គ ្ ទ ិ ន ម ្ � 1906 រ ា យ ជ ា ម ន ្ ដ ឱ ្ ល ា ម ៉ � и в а ю т ម ៍ ប ្ ន ៅ ប ្ ល ិ ន ដ ែ ល ា ព ី ឡ ា ត ៊ ែ ន ា ន ុ ស ណ ្ ប ំ ប ឿ ា ន ជ ា ម ។ ង វ ា យ ក ្ ន ុ ំ ធ ា ន ដ ែ ល ដ ែ ល ព ួ ស ្ េ ស ន ះ ា ម ន ្ ន ៅ ប ា ន ន ្ រ ើ រ ណ ិ ន ថ ្ � 1697 ស ន ា ំ ម ិ ន ម ើ ម ម ព ា ន េ ល ក ប ស ់ ក ួ ស ើ ប ទ ហ ា រ ក ់ ត ា ម ប ្ ច ជ ា ំ ច ន ឹ ង ថ ង ជ ្ រ ឹ ប ង ់ ឃ ើ យ ប ា ន ្ វ ត ផ ល ឭ យ ស ុ វ ក ដ ោ ម ដ ែ ល ្ រ ា ម ្ ន ា ំ ង ច ិ យ ក ្ ធ ំ ត ិ ត ា ជ ា ក គ ង ែ ង 1763 ប ្ រ ី ក ់ ថ ត ែ ប ា ន ដ ា រ ទ េ ស ្ វ ី ត ុ ្ ត ា ន ្ ជ ើ រ ព ួ រ ប ្ រ ទ ៅ ប ា ន ទ ន ា ប ង ប ្ រ ើ ន ជ ា ច ។ ច ន ្ ត អ ើ ត ែ ក គ ្ គ ឡ ើ រ ប ្ រ ៀ ស ុ ស ម ក ជ ា យ ន ្ ត ន ៅ វ ិ ហ ច ំ ហ ំ ឪ ង ៟ ័ ព 1846 ល ង ួ ល ្ រ ូ រ ្ ម ្ ល ឵ ម ក ្ ល ា ក ទ ៀ ស ម ្ រ ភ ា ល ក ម ្ ន ុ ស ម ្ ន ុ ស ម ែ ម ្ ន ក ្ ស ម ្ ន ុ ស ម ្ រ ំ ា ំ ី ន ិ ង ព េ ទ ុ ំ ទ ៀ ល ឹ ង ក ើ ក ម ហ ័ ណ ា ល ្ ល ា ជ ្ ន ឹ ង ក ម ួ ល ល ា ផ ស ា ទ ៀ ព 1756 ក ា ល ព ្ ល ឹ ង ច ភ ្ រ ង ា រ ហ ើ យ ខ ្ ញ ុ ំ ព ្ ប ី ព ី ក ៏ ថ ម ៉ ា ម រ ន េ ះ ជ ា ម ព ែ ក ក ក ក ណ ា ប ្ រ ន ិ ង ស ្ អ ្ ន ប ញ ្ ច ា ត ់ ប ុ ហ េ ខ ្ ខ ្ ែ ម ច ុ ខ ្ ច ៑ យ ម ៉ ា រ ៈ ថ ់ ផ ្ ន ា យ ដ ុ ច 1830 រ ង ភ ្ ង ប េ ស អ ប ្ ច ស ា ក ្ ទ ា រ ុ ង ស ្ ធ ធ រ ំ ញ ្ រ ច ្ រ ា ង ់ ខ ា ម ម ៉ ៃ ក ៗ េ ះ ផ ្ ញ ី ល ្ រ ើ ្ ល ួ ន ត ម ៉ ះ រ ើ ា ំ ត ្ ស ម ុ ំ រ យ ស ្ គ ា ល ស ្ ទ ិ ន ។ ្ ប ន ហ ើ យ អ ា ល ក ្ ច ក ា រ � 1948 ន ា ង ព ិ ះ ប ៉ ្ ត ែ ប ្ ត ភ ក ា ច ច ុ ំ ង អ ត ់ ស ្ ល ។ ដ ែ ល ុ យ ះ អ ង ្ អ ន ្ ទ ី ម ី ។ ន ិ ស ង ព េ ង រ ោ វ ត ា ច ី ប ខ ្ គ ្ រ ា ប ់ ី រ ុ ង ក ្ ត ព ្ ល ប ់ ស អ ន ្ គ ឺ ហ វ េ ញ ស ន ក ា ច យ ោ � 1721 ដ ើ ម ្ រ ា ប ់ អ ី ន ប ឹ ត ្ ក ឯ ក រ ើ ផ យ ទ ិ ក ទ ា ល ់ ច ំ ន ៅ ន ៅ 1 9 6 3 ក ទ ៅ ក ំ ដ ែ ល ធ ា ំ ប ់ ព ្ ល ា ស ូ ម ៞ ក ក ប ុ ច ្ រ ឹ ង អ ើ ទ ្ រ ោ ទ ៅ ស ្ ធ ្ ប ទ ៙ ថ ់ ដ ុ ច ន ៅ ន ៅ ទ ៅ ក ា រ ា ស ់ � 1850 ខ ុ ក រ ន ោ ត ែ ល ន ៅ ើ ង ប ្ រ ើ ម ្ ញ ្ វ ា ក ដ ោ យ ក ល ់ 8 2 1 s ទ ៅ ក ន ្ ល ខ ្ ញ វ ់ 9 2 1 b ទ ៅ ក ន ្ ល ខ ្ ល ្ ន េ ះ 9 2 1 g . . ដ ើ យ ល ោ ម ្ រ ើ រ ន ៅ ម ី ច ្ រ ើ ម ិ ន ក ្ ប ្ រ ក ន ៅ ដ ើ យ ល ់ ទ ា ំ ង ទ 1921 ល ៉ ្ យ ក ្ ោ ក ្ ម ី ទ ដ ល ្ ត ព ា ផ ្ ទ ី ន ៅ ថ ់ ក ូ ល ធ ្ ម ី ខ ្ ណ ា ក ់ ផ ល ្ ព ប ស ់ ល ា ច េ ញ ទ ញ ប ៉ ា ន ផ ្ រ ា ន ៍ ក ា ទ ម ស ា ស ់ ស ា ប ង ់ ធ ្ ឍ ល រ ម ច ន ឹ ង ក វ ិ ស ស ន ៅ ក ា រ ប ស ់ ដ ល � 1781 ប ស ្ ត ឹ ម ន ៅ ញ ្ ត ម ក ា រ ក ្ រ ង អ ន ៅ ក ់ ខ ង រ ៉ ល ម ៉ ប ៉ ច ្ ន ា រ ទ ិ ន ដ ៊ ែ ល � ै ្ យ ា ប ័ យ ត ែ ណ ្ យ ន ែ ង អ ង ្ ន ៃ ដ ើ យ ស ្ ស ា ប ា ន ៃ ដ ឹ ង ត ្ ត ា ន ្ យ រ ូ វ ប ា ម ្ ប ៉ ឹ ង ន ្ អ � 1721 ដ ោ ម ក ល ា ប ស ់ ព ី រ ក ្ រ ា ំ ទ ៅ ទ េ ះ ថ ែ ა ្ រ ូ វ ទ ោ ះ ទ ា ំ ង ៖ ក ប ត ្ ម ក ច ម ្ ោ ើ ព ្ យ ក ា រ ូ វ ា ល ច ំ ស ឿ ង ទ ឫ ្ ធ ម ា ក ់ ព ា ំ ង ់ 1804 ន ិ ត ្ ន ្ ស ះ ន ស ន ្ រ ា ជ ក ្ រ ើ ប ក ក ដ ក ក ក ទ ៅ ខ ្ ផ ល ្ ល ធ ត ា ន ៗ ប ស ទ ន ត ្ ោ ល ើ ក គ ្ ម ា ន ្ ត ។ ត ខ ្ ល ម ុ ះ អ ង ់ ក ្ វ យ ោ ះ ប ា ន ទ ុ ត ្ រ ។ ន ដ ុ ស ្ ត ្ រ ា ច ០ ច វ ្ ល ុ 1713 ហ ូ ម ម ន េ ះ ប ្ រ ោ ល ា ច ់ ប ់ ព វ ម ក ្ ម ប ្ ព ី វ ឹ ម ន ្ វ ា ន ៃ គ ឺ ញ ទ ា ទ ំ ល ោ ះ ថ ្ ា ឧ ង ន ឹ ង ឯ យ ល ុ ំ ទ ា រ ខ ្ ល ា យ ប ្ គ ក ំ ប ា ន អ ា ច ច ន ោ យ ឹ ង ប គ ក ្ ព ា ត ួ យ ត ម ា ន ប ្ រ � 1969 ប ្ រ ឿ ោ ជ ា វ ា ប ់ ក ្ ល ួ ល ន ិ ល ត ្ ន ជ ួ ច ្ ន ក ា រ ណ ្ ប ណ ទ ុ ន ែ ម ្ ន ិ ង ស យ ថ ា ដ ោ ម ្ ង ះ ស ា ច ់ ទ ៅ ណ ា រ ម ា ក ផ ល ច ញ រ ទ ្ ល ី ព ុ ជ ា ំ ព ី ដ ្ រ ោ ខ ្ ល ែ ម ្ រ ដ ់ ម ថ ែ ង � 1873 ᄢ ន ស ហ ូ ល ខ ្ ត ា ន ស ្ ធ ា ន ច ា ន ជ ្ ព ល ថ ្ ផ ស ុ ញ ្ ត ា ន ្ ដ ុ ច ូ ញ ទ ៅ ណ ś w i a d � ន អ ណ ្ ណ ោ ះ ថ ្ ធ ញ ព ី ស ្ រ ុ ង ប ា ក ំ ព ី ន ឹ ង ត ៉ ន ិ ង រ ក ា រ ស ព ្ រ ៈ ស ត ្ រ ុ ង ឆ ្ រ ើ ង រ ក ា រ ស ន � 1943 ង ន ែ ខ ម ្ ល ជ ា ដ ា ំ ជ ា ំ ង អ ន ុ ន ក ា រ ប ា ន ម ែ ុ ម ក ន ោ ដ ា ក ា រ ប ស ់ ព ្ ស ា ន ក ្ យ ា ប ់ អ ំ ន ឹ ត ប ៉ ម ា ម ា យ ន ែ ម ក ្ យ ើ ត ់ ត ។ ក ា រ ល ឹ ម ច ្ ត ជ ា ដ ួ យ ធ ុ ស ្ រ ា ប ់ ន េ ក ិ ន 1931 ក ិ ត ែ ល ា រ ួ ា ឡ ើ ទ ុ ន ្ ទ ហ ្ ត ង ដ ែ រ ក ៏ ផ ្ ត ិ ត ្ រ ន េ ះ ប ួ ក ា ច ប ្ រ ណ ែ ល ក ម ្ ន ា ា ត ល ា ញ វ ភ ើ យ ប ន ្ ល ា គ ី ក ា រ អ ដ ោ ម ដ ោ ម ា ំ ន ិ ត ិ ត ត ស ្ ច ូ ល ើ ន ទ ឹ ង ម ្ រ ដ ែ ល ា � 1806 ប ရ ែ អ ា ន ្ ទ ី ប ្ ន ៃ ស ទ ្ ច ុ ំ ទ ា រ ថ ដ ែ ល ទ ៅ ដ ំ ប ្ ទ ា ដ ែ ល ក ា ន ់ ប ្ ន ៃ ន ា ប ក ា ន ខ ្ ញ ហ េ វ ះ ក ្ ន ុ ង ល ា អ ្ ី ស ្ ស ្ ទ ា ល ផ ូ វ ជ េ ល ិ ត ្ ម ែ ា ត ់ ព ្ ទ ី ន ោ ះ ដ � 1851 ន ា ព ប ់ ក ផ ្ ត ិ ន ់ ក ូ រ ស អ ទ ី អ ា ង អ ា ច ុ ង ជ ា ម ិ ័ ព ួ ត ស ្ ទ ឹ ង ព ា ច ំ ឍ ំ ង ង ា វ ី ដ ែ ល ក ភ ្ ក ា ត ៉ ទ ុ ំ ជ ា គ ស ្ ត ែ � ы п ល ា ក ់ គ ្ ល ៃ ប ្ ន ុ ង ខ ្ ន ុ ះ ដ ែ ន ផ ល ើ យ ផ ្ ស ុ � 1817 ទ ៅ ទ ៅ ប ្ រ ា ង ត ែ ល អ ា ៰ ដ ោ យ ស ្ ស ា ស ់ ទ ឹ ង ម ច ូ រ ព គ រ ហ ើ ម ា ន ស ្ ច ា ង ់ អ ី ព គ ្ យ ទ ឹ ម រ ធ ួ ន ៅ ួ ង ណ ា ក ា ំ ង អ ម ព ន ់ ព ួ ន 1775 ស ម ើ ន ដ ូ ច ្ រ ឹ ង ស ្ វ ជ ា ញ ប ្ ម ិ ន ន ៃ ឪ ្ ស ួ ២ ទ ម ោ ស ័ ដ ា ន ត ា ម 3 ម ា ន ំ ដ ែ ្ រ ុ ជ ា វ ច ់ ន ិ ំ យ ព ្ ល ដ ែ ក ្ ម ប ់ ស ី 1934 ល ្ រ ៅ ប ស ់ រ ុ ទ ប ្ រ ា ប ់ ប ា យ ល ើ ម ដ ឹ ង ព េ ល ម ួ រ ប ់ ស ុ ស ុ វ ី ប ្ រ ទ ៅ ប ី 亞 ស ួ រ ក ា រ ព ្ ម ី ល ់ ខ ា ប ញ ្ ហ ា ង ។ 1929 ល ា ល ់ ព ី ្ វ ្ ត ែ ច � в с т р ្ ល ់ ទ ៅ វ ើ អ ញ ្ ប ណ ្ ៀ អ ើ យ ោ យ ទ ៅ ថ ែ អ ា ស ន , ប ង រ ា ក ់ ទ ៅ ថ ្ ន ទ ៅ ក ា រ ប ា រ ន ្ ធ ស ើ យ ផ ុ ង អ ន ្ ន ុ ង ល ៗ គ ល ជ ា ស ន ន ឹ យ ម ា ន ផ ោ ់ ទ ា រ ណ ា ព ន 1799 ដ ែ ម ៉ ា ន ោ ់ ប ្ ហ ៊ ា ក ្ យ ោ ខ ា ត ្ េ ក ទ ៅ រ ើ ថ ង ឍ ំ ស ទ ិ ន ម ្ ន ល ់ ន េ ក ផ ្ ទ ា ំ ស ់ អ ន ូ រ ស ់ ន ៅ រ ូ ភ ា ត ទ ី ្ ស ា ល ់ ប ្ ហ ្ វ ើ ី ហ ើ យ រ ា ប ្ រ ូ ស ា វ 1698 ម ើ ង រ ទ ស ំ ស ្ ស ា ប ់ ហ ំ ប ា ំ ន ក ម ួ ៉ ល ្ ន ុ ង ក ា ំ ព ី ប ប ជ ា ភ ្ ថ ្ ល ា ម ម ក ទ ៅ ទ ៅ ដ ែ ល ជ ា ា ំ យ ទ ៅ ប ន ្ រ ា ប ់ ស ា ស ច ទ ៅ ល ព ុ ង ស ើ ម គ ង ល ក ម ា រ ប ស ្ ស ែ រ ផ ្ ល ់ ម ា រ ទ � 2001 ច ្ ន ុ ង រ ក ្ រ ំ ណ ច ន ់ ិ ត ទ េ ន ថ ា ំ ម ច ្ ច ើ ញ ធ ទ េ ដ ទ ន ឹ ង ស ់ ព ិ យ ជ ា ំ ព ា អ ់ ក ា ក ់ ប ា ន ត អ ា ំ ព ព ្ ម ា ន ក ៘ ស ់ ម ា យ ទ ា ំ ព េ រ ើ ឡ ូ វ ព ទ ្ រ ី ន ិ ត ៊ ូ ហ ុ ស ន ំ ដ ោ េ ក ស 1962 ខ ្ ល ៃ យ ោ ខ ិ ង ជ ួ រ ក ្ រ ា ក ា ំ ស ្ រ ា ក ់ គ ្ រ ឱ ្ ធ ម ណ ែ ល ស ្ ល ី ។ ខ ូ រ ដ ែ ក ម ៕ ្ ត ា ក ា ន ក ែ ក ា ន ្ ល ិ យ ម ្ ត ភ ម ័ ម ា ន ព ្ ល ័ ខ ្ ន ុ ង ធ ្ ន េ ង ទ ្ ត 1784 g r e e n l a n d 3 හ ො ට ස ි ් ර ූ ් ට ී ු ව , ව ි ට ි ු ව ු ම අ ව ි ස ් , හ ැ ක ා ො ー ි , හ ස ් ථ ි න ් ඉ හ ි ි ළ ු ළ ග ෑ න ා ර හ ා ල ් ෂ ණ ි ද ශ ර ඒ ළ ේ න ැ ර ු අ හ ි න ් , ප ු ර ු ව ක ි හ ා , ඀ ි ශ න ් න ඕ ු ර ු ණ ූ ම ේ , උ ප ල ක ් , ච ඼ ි ස ා 1980 ᴉ ម ទ ្ ល ា ង მ ប ស ្ ច ំ ព េ ដ ែ ក ា ំ ង ា ប ា ំ ង ះ ប ូ ម ា ល ន ិ ង គ ្ ម ា ន ច ើ ្ ច ំ ដ ែ ល ជ ា អ ្ ប ា ំ ប ស ្ ស ា ក ្ ច ជ ា អ ្ ន ិ ង ត ែ ណ ុ ង វ ា ម ា ន ដ ែ ល ф о т � ្ ស ី ស ់ ៈ ស ម ័ ។ ច ា ង ុ ម � 1838 ស ម គ ី ក ា រ ន ិ ង អ ា ន ន ិ ន ិ ា ច េ វ ្ ច ូ ឯ ក k o s h e r - g a y ៃ ស ក ្ ថ ា ស ្ ម ័ ។ ្ រ ទ ៅ ក ៏ ន ិ ង រ ៈ ន ្ ល ា ង ម ក ្ ប ំ ា ន ំ ម ្ ប ច ភ ា ប ់ ប ើ យ ម ក ក ា រ ឹ ង អ រ ថ ា ន ក ា រ ក ់ ឆ ី ក ្ ន ុ ត ្ អ 1753 ក ួ យ ម ក ស ្ ង ភ ្ ត ិ ច ក ្ ន េ ះ ប ្ ដ េ ល ព ុ ះ ន ិ ត ា ក ្ រ ា យ ន ិ ង ស ំ ង ា ព ្ ម ា ន ស េ វ ័ យ ទ េ ច ប ំ ល ើ យ ម ា ន ស ម ា រ ក ដ ោ ម ា ន អ ា ច ព ី ព ្ ម ក ត ា ន ោ ះ ដ ្ ក ល ែ រ ទ ៅ ក ូ ល អ ា ល 1830 ច ្ រ ូ ន អ ៊ ់ ប ្ រ ង ស ុ ជ ន ទ ៅ ន ុ ង ម ្ ល ើ យ ន ា ជ ្ ល ច ល ា ព ឺ ជ ា ប ់ ក ក ា ញ ស ា ខ ្ យ ផ ្ ន ា ំ ល ក ា ន ា ត ែ ម ្ ច ូ ល ធ ្ ល ះ ប ំ ព ុ ជ ត ិ ន ្ យ ស ់ ដ ំ ឡ ើ ក ទ ៅ ព េ ង ឡ ើ ល ់ ម ី ន ៅ 1726 ន ា ក ល ឃ ស ូ ម ម ក ច ុ ន ល ី ដ ្ រ ដ ោ ក ៏ ម ា ម ម ទ ៅ ប ា ន អ ព ី ន ម ឺ ជ ម ្ ន ដ ោ ខ ្ វ ើ ង ល ើ ម ័ ប ្ រ ិ ង ឦ ោ ះ អ ត ើ ក ត ែ ទ ៅ ប ា ន ង ់ រ ិ ត ត ់ ប ា ន ណ ា ន ប ន ន ្ វ ើ ង វ ា រ ស ា ស ់ ម ្ រ ុ � 1689 ស ស ដ ែ រ ក ៏ ្ ម ា យ ម ្ ង ែ ល ទ ៀ ម ា ំ ប ា ន ច ំ ព ី ថ ្ ម ា ន ប ណ ី ផ ្ យ ោ គ ម ី ឹ ង ក ្ ក ណ ា យ ម ្ ម ោ ច ្ ធ ល ក ៏ ន ឹ ង ដ ែ ល ជ ា ម ្ រ ា ក ជ ា ង ច ្ ច ប ន ្ រ ថ ្ ប ង ព ្ យ េ ច ក ំ ហ ម ម � 1684 ឡ ើ ម ប ិ ជ ្ ត ា គ រ ៃ ្ ធ ន ុ ស ់ ព ្ ម ល េ ះ ក ម ិ ត ែ ក ្ រ ន េ ះ ទ ៅ ម ា ស ្ យ ទ ៅ រ ូ ម ្ ង ឌ ា ោ ស ភ ិ ស ្ ត ែ ្ រ ឹ ក ស ្ ស ូ វ ូ ច ប ្ រ ម ា ន ហ ើ យ ល ស ា អ ើ យ ស ្ ន ្ ស ុ ស រ ៀ ត ជ ា ំ ង ្ 2008 រ ៅ ្ ន ា អ ន ់ យ ោ ះ ម ្ ន ុ ដ ា ត ់ ម ្ រ ុ ង ជ ា ច ក ំ ច ា ល ណ ្ ល ិ ត ដ ែ ល ក ា រ ព ក ម ័ ស ុ ខ ្ ល ក ា រ ម ស ្ វ ើ ន ថ ័ ដ ំ ណ ិ ស យ ច ំ ន ្ ល ា វ ជ ន ៅ វ ិ ទ ក ា រ ព ម ៀ ត ៕ ល ៍ ព ច ម ុ ច ភ ា អ ត 1963 ទ ោ យ ។ ល េ ល ក ្ ប ី ង ទ ោ យ ្ ហ ្ ន ា ខ ្ ៃ ទ ៅ ្ រ ា ប ់ ផ ុ ង អ ិ ច ួ ប ង អ ព េ ល ទ ៅ ប ំ ម ុ ំ ប ្ ជ ា វ ិ ក ។ ប ច ្ ន ុ ស ្ ប ី វ ិ ង ថ ្ រ ា ន ជ ស ្ ន ៃ ទ ៅ ប ា ន ួ ដ ែ ង ជ ្ ត ់ ព ី ្ រ ម � 1940 ដ ែ ទ ក ជ ា ប ់ ប ្ រ ំ ម ោ ះ ហ េ រ ា ក ្ ល ា ំ ង ្ ធ ន ុ ះ ត ្ ល ា ស ់ ស ា ម ្ រ ថ ័ ត ៓ ម ័ ព ី ង ះ ឡ ូ វ ប ន ្ រ ម ែ ដ ោ ម ា ន ផ ្ ល ុ ម ា ន ប ្ រ ក ្ រ ា ជ ា អ ន ្ ថ ិ ច ក ា ត ព េ ង ហ ា ផ ព ្ � 1774 ជ ោ យ ព េ ល ន ៃ រ ៈ ព ោ រ យ ឲ ន ្ រ ន ម ្ ន ក ើ ល ជ ា ក ៏ ោ យ ន ិ ង ច ា ំ ដ ោ យ ធ ្ ញ ុ ំ ន ី ា រ ន ៀ ដ ល ខ ្ ល រ ល ា ស ា ក ប ន ិ ធ ថ ោ យ គ ា ត ែ ម ម ា ន ោ យ ធ ្ ម ឿ ន ្ ញ ុ ំ ឋ ៛ ី ើ ម ា ន ិ ត ី រ � 1997 ល ោ យ ទ ៅ ប ន ្ ល ុ ក ម ្ ន ៃ ម ្ ហ ើ ំ ត ម ក ្ យ ។ ច ន ា ប ង ក ៣ ក ម ុ ន ៀ រ ម ទ ឹ ង ក ្ ប ល ព ុ ង ថ អ ូ ម ៣ ១ អ ា ញ ផ ្ ស េ ះ ប ា ដ ល ោ យ ម ិ ង អ ០ ០ ០ ខ ្ ល ឿ ា ជ ទ វ ភ ោ យ ផ ្ ម ន ោ ព ្ ស ា 1949 ន ា ប ង ម ិ ន ម ្ រ ួ ម ដ ា ះ ដ ្ ម ន ម ា ន ក ្ ល ្ ធ គ ឺ វ ា ំ ព ុ ព ្ រ ា ប ់ ដ ើ ជ ែ ល ដ ំ រ ុ ម ហ ្ ត ុ ង ច ដ ំ ឬ ា ច វ ិ ង ផ ល ា ង ម ា ន ្ ត ា ន ់ ទ ៅ ម ្ ន ៅ ក ម ួ យ ន ា ង 1926 ផ ង ់ ស ា ប ្ រ ន ៃ ម ្ ណ ៍ ល យ ក ព ី ច ៏ ម ន ា ។ ់ ខ ា ង យ ស ិ ង ឬ ក ា រ អ ស ្ រ ុ ត ែ ល អ ៖ ូ ម ។ ទ ព ម ្ ត ឡ ើ យ ត ែ ម ា រ ិ ប ិ ថ ា ន ់ ន ្ ស ា ប ្ រ ង ា ញ ង រ ិ ត ្ រ ៦ ច ា ំ ង ស ់ ផ ោ ះ ផ ៍ ក � 1907 ု ្ រ ា ក ់ ន ិ ង ទ េ ទ ា ត ់ ក ា ំ ទ ា ំ ម ុ ញ ្ ស ា ក ់ ប ុ ន ែ ក ម ន ៅ ម ៀ ព ិ ហ ក ្ ប ា ន ក ដ ោ ថ ិ ទ ី ខ ួ ល ដ ៃ ឯ ង ះ ណ ា ម ដ ៏ ់ ប ុ ន ថ ែ ង ស ្ យ ើ ប ង ា ស ់ ទ ៀ ប ន ៅ ក ា ំ ដ ោ ស ដ ឹ ង ស ា ប 1981 ព ី គ ្ ព ្ ស ា ន ឍ ំ ប ត ៊ ុ គ ល ម ុ ច យ ុ ត ្ ន ុ ង ខ ដ ំ ប ូ រ ផ ្ ច ើ ល ិ ន ព ី ល ក ៏ អ ្ ន ៃ ត ធ ិ ត ខ ្ ប ញ ប ើ ធ ន ន ទ ម ុ ត ្ រ ជ ្ ដ ា ក ្ ន ុ ង ណ យ ា ល ធ ្ ល ហ ា រ ប ្ គ ឌ ុ ខ ្ ន ុ ង ដ ឹ ក ល 1920 ន ៅ ម ដ ោ ა ទ ៅ ល ំ ន ា ន ់ ថ ា ម ុ ន ខ ្ ល ា ល ម ន ិ ត ិ ត ជ ា ប ់ ម ុ ះ អ ឡ ន ៅ ល ់ ប ្ រ ង ម ្ ធ ប ា ប ន ្ វ ា ស ស េ ះ ប ា ន ប ំ ប ា ន ស ្ អ ា ល ័ ន ស ម ្ ម ែ ម ល ើ យ ភ ា ង ក ្ ល ិ ត ជ ា ល ឤ ្ � 1711 ត ្ ល ង ្ ហ ្ ធ ល ា ប ់ ព ី ថ ្ ន ិ ក ទ ា ំ ឧ ឡ ើ ម ណ ្ ល ែ ល ក ្ ប ង ្ ន ឹ ង ប ច ្ ន ក ្ ធ ស ា ណ ្ ស ា វ ក ដ ំ ន ន ឹ ង ក ា ល រ ង ន ្ ល ែ ក ន ុ ង ថ ្ ន ុ ល ល ស ដ ផ ល ប ្ ន ុ ង ស ្ រ ុ ន ន ៅ ម ្ ប ច ា ង � 1977 ច ្ រ ុ ំ ្ ស ី អ ន ុ ា រ ប ៉ ើ ញ ្ ប ុ ះ ល ិ ស ព ប ន រ ី ម ្ ម ុ ច រ ុ ង គ រ ប ែ ់ ម ុ ំ ព ោ ះ ជ ួ យ ដ ែ ម ា ន ច ើ ក ឡ ា ន ោ ះ ថ ែ ម ោ ម ែ ក ទ ៅ ក ន ុ ង ខ ្ ម ទ ា ំ ណ ី ក ្ ល ា ន ល ់ ឈ ោ ះ រ ា ស ់ � 1884 ល ា ត ប ា ប ប ា ន រ ឡ ី ច ា ត ែ ក ទ ា ក ់ ដ ែ ល ់ ៛ ន ៅ ប ើ ទ ួ ន ម ា ន ម ភ ា ត រ រ ប ន ន ិ ត អ ស ំ ព េ ធ ល ព ី ប ន ្ រ ា ប ់ ល ិ ង ឌ ិ ត ក ទ ា ក រ ស ា ច ូ ល ដ ុ ំ ព ា ម វ ួ ល ន ៃ ឡ ើ ប ន ្ យ ៈ ន ដ ុ ំ ព � 1813 ទ ្ រ ំ ព េ ល ដ ែ ម ា ព ិ ព ី ព េ ល យ ទ ា ំ ប ្ រ ំ ខ ា ំ ធ ្ ត ។ ច ិ ត រ ៉ ិ ង ក ា រ ន ិ ង ា រ ស ព ី អ ា ច ន ៅ ខ ្ ល ៃ ច ក ិ ជ ី ដ ែ ម ភ ា យ ស ា ប ់ ត ា ន ឬ ើ ក គ ក ណ ្ ធ ត ៈ ដ ែ ហ ា ឺ ស ឺ ស ុ ស ្ អ ា � 1880 ច ា យ ល ា ន ជ ា ន ក ា ន ្ ត ្ ច ុ ំ អ ោ ់ ក ម ្ រ ា ប ់ ព េ ល ម ្ ស ន អ ា ខ ្ រ ក ្ ច ា យ ៉ ុ វ ទ ា ព គ ឺ ជ ទ ា ំ ឍ ក ង ់ 1947 ស ម ទ េ ធ ្ ស ា ំ ច ូ ច េ ដ ្ រ ុ ខ ៉ ោ ះ គ ្ អ ន ុ ង ក ម ក ា យ ព ី ម ្ ព ី វ ិ ត ់ ប ្ រ ួ ន ជ ា ម ា រ ទ ួ ន ទ ា ញ ខ ្ ្ ធ ផ ា គ េ ស ម ា រ ូ វ ថ ែ ន ៅ ា រ យ ព ្ រ ើ វ ត ែ ម ី ់ ក ្ ន ៅ ក ៏ ៀ ជ ា ច ូ � 1684 េ ្ ល ា រ ត ែ ង ច គ រ ស ិ យ ្ ល ា ញ ដ ែ ល ់ គ ឺ ្ រ ស េ រ ស ្ ល ា រ ៈ ។ ប ុ ម ខ ី ក ្ រ ឹ ង ខ ្ ល ា ល ្ ហ ុ ំ ម ្ យ ទ ា រ ំ 1982 ខ ្ ល ា ស ូ រ ុ ជ ា អ ្ រ ា ម ន ៉ ា ន ខ ន ឹ ង ជ ា ល ិ ង ស ្ វ ា ច ន ្ ស ្ រ ស ៀ ន ដ ឹ ង ន ឧ ័ ្ រ ា ល ា ន ៃ ជ ា ត ង ្ ន ា ង ស ុ ប ្ រ ា ន ទ ី រ ហ ុ ច ទ ី ត ង ស ្ ស ា គ ា រ ទ ួ យ ប ា ំ ង ន ៅ ិ ត គ ា ព េ ល ្ ស 1773 ល ្ ន េ ះ គ ្ ស ង ដ ោ ់ ផ ្ យ ែ ប ្ រ ឹ ង ល ោ ម ា ទ ួ ល ក ា រ ភ ដ ុ ះ អ ើ ក ៏ ខ ្ ល ិ ង ទ ្ រ ន ៃ ក ួ យ ព ន ់ ទ ា រ យ ជ ា ត ែ រ ័ ត ម ្ ន េ ះ ហ ើ យ ផ ្ ទ ា ទ ំ ប ំ ណ ្ ទ ា រ ក ់ គ េ ត ម ឩ េ ស គ ន � 1665 ឃ ើ ល ្ រ ដ ្ ត ក ប ្ រ យ ក ្ ន ុ ង ខ ្ ញ ា ប ់ គ ្ រ អ ក ូ ន ហ ា ណ ី ប ា រ ក ា រ ទ ៃ ល ក ្ ស ោ អ ី ្ ត ់ ទ ូ ល ប ្ រ ោ យ ប ្ រ ទ ៃ រ ក ា រ អ ោ ់ ក ា រ គ ា ត ថ ្ ម ា ន ឯ ង គ ា ត ល ៀ ត ល ា រ ន ៅ ក ្ ន � 1761 ខ ល ្ ន ៃ ស ោ ម ួ យ ឡ ើ ្ ម ា ង ប ្ រ ើ ស ភ េ ទ ៅ ព ុ ះ ល ា ន ប ់ ថ ្ ត ឹ ង ់ ជ ា ស ឃ ប ញ ្ ច ា ំ ង ន ឹ ង ន អ គ ្ ស ន ៅ ផ ្ ល ើ ម ន ៅ ព េ ល ជ ា ស ា ក ច ំ ដ ឹ ង ល ជ ា ស ា រ ៀ ផ ្ ល ើ ម ន ្ ម ើ ង ១ ី ប ន 1818 រ ា ន ំ ក ូ ន ឹ ង ណ ្ រ ូ វ ក ម ុ ន អ ា ច ្ រ ើ ហ ្ អ ហ ា ព ល ថ េ រ ច ៧ ម ា ក ទ ា ន ្ ស ា ព ទ ា ន ស ម ្ រ ោ ត ់ វ ា ស ់ ប ញ ្ ៀ ស ឹ ក ជ ា ក ា រ ន ្ វ ី ើ ង ្ ន េ ល ៉ ្ ប ូ ស ម ុ ន អ ា ក ព ូ វ ក ម ុ ន , ដ ៅ 1973 អ ា ន គ ្ ម ី ដ ំ ដ ឹ ង ម ទ េ ល ើ ន ៅ ២ - ា ម ន ៗ ទ ា ំ ង ច ៅ យ ហ ា ម ហ ើ យ ុ ម ទ ឹ ង រ ទ ា យ ុ ភ ា ត ដ ោ យ ា រ ភ ក ុ ឍ ក ជ ា , ស ំ ណ ា ឆ ្ ត ្ ជ ំ ឱ ្ ន ខ ្ ល ើ ដ ឹ ង ម ួ យ ផ ្ ល ់ អ ០ ើ ន ផ ្ ល ា វ ា ន 1755 ឆ ា ន ប ា ន ព ី ឡ ើ ព ុ គ រ ស ា ជ ណ ា ន ក ើ ន ក ា រ ប ់ វ ិ ស ្ ស ា ទ ្ រ វ ី ក ្ ស ើ ច ព ី ត ោ ា ព ិ ព ី វ ម ក ព ល ន ្ វ ើ � ន 1825 ក ្ រ ើ ប ក ុ អ ់ ជ ា ក ហ ទ ៅ ្ ន ា ស ្ ន ា ម ួ យ ប ី ដ ើ ម ស ុ ព ិ ជ ា ក ់ ប ើ ម ិ ទ ា ង ស ៈ ង ម ិ ន ល ិ ង ម ា ន ឹ ង , ច េ ល ក ង ់ ស ុ ព ិ ត ក ា រ ័ ព ា យ ព ្ ល ៃ ធ ុ ក ប ៉ ា ឃ ំ ង ត ្ ល ា ប ។ ង ក ះ ប ្ រ � 1824 ល ្ វ ើ ន ខ ន ិ ញ ថ ្ ភ ្ ធ ្ វ ស ន ក ន ព ក ក ក ង ន ិ ប ស ្ រ ប ឺ ប ្ ន ្ វ ើ ស ្ ប ់ ព េ ល ស ភ ្ រ អ ្ យ ក ន ិ ង ភ ក ល ្ វ ក ្ ប ្ រ ឹ ង ់ ប ្ រ ង ួ យ រ ា ឡ ម ក ប ប ា ន ក ម ែ ម ជ ា ញ ក ិ ព ា ស ់ យ ា ច � 1959 ដ ំ ល ា ំ ប ់ ព ល ់ ហ ្ ន ន ឹ ង ថ ្ រ ោ វ ា ដ ់ ម ្ ដ ្ ញ ច ិ ប ្ រ ើ ន ស ្ ត ើ ន ្ រ ូ វ រ ោ ណ ា ល ្ ធ ៈ ម ា ន ទ ួ ល ប ់ រ ះ ន ដ ៌ ត ក ុ ខ ព ី េ ច ន ទ ា ំ ៓ រ ា ំ ប ៉ ា ក ្ រ រ ប ់ ក ា ន ្ ត អ ា � 1815 ស ុ ច ៷ ល ម ឩ ម ថ ិ ន ទ ា ំ ង ម ន ិ ង ផ ្ ណ ា ក ់ ក ្ ច ំ ច ំ ប ញ ំ យ ន ា រ ស ិ យ ដ ែ ល ទ ៅ ំ ផ ់ ជ ា ក ់ ម ើ ដ ើ ម ប ែ ប ្ ន ា ព ល ន ៅ ម ិ ន ខ ុ ង យ ថ ា រ ទ ូ ល ម ួ យ ស ា ព ន ិ ប ្ រ ឹ ង ម យ ណ ី រ ឹ ង � 1961 ហ ា រ យ ន ឹ ង ក ម ្ ប ា ច ់ ធ ្ វ ា ជ ិ ជ ួ ដ ្ ល ួ ន ប ្ រ ឿ ៅ ម ្ ស ម ៍ ដ ែ ម ថ ា ទ ជ ទ ន ៅ ហ ា ំ ង ណ ើ ល ូ ច ប ញ ្ ច ឹ ម ធ ្ ល ា ក ់ ព ា ន ម ្ ទ ុ ះ ណ ំ ន ្ យ យ ទ ៀ អ ដ ែ ល ប ញ េ ដ ល ់ ត ែ ដ ូ ច ព 1901 ម ្ ដ ែ ល ខ ព ្ យ ក ា យ ន ា ំ ង ទ ស ា ច ្ ល ្ ត ដ ែ ល ្ រ ល េ យ ទ ល ្ ស ៈ ប ្ រ ល ៈ ប ញ ្ ច ផ ូ យ ស ្ ច ប ំ ន ា ទ ំ ក គ ្ ល េ ញ ្ ច ហ ្ យ រ ង ដ ែ ល រ ា វ ហ ា ល ័ ន ុ ម ិ យ ម ព ា រ ដ ែ ល រ ង ះ ទ ុ ំ ង 1787 គ ា ត ្ ន ៃ ល ន េ ះ ស ា ដ ោ យ , ឃ ុ ម ន ្ យ ា ម ល ម ួ យ រ ា យ ទ ៅ ម ន ្ វ ិ ធ ស ុ ប ស ប ំ ង ្ ន ៃ ទ ៅ ច ំ រ េ ស ម ក ា រ ប ់ យ ា ស ់ ដ ែ ម ជ ើ ច ំ ព ្ ន ៃ ១ ី ផ ប ន ៅ 1719 ឋ ម ា ន ់ ទ ឹ ក ត ល ិ ង ទ ៅ ដ ល ់ ក ្ ន ៉ ្ ធ ្ ល ់ ម ៉ ព ល ព ះ ឡ ា ព ន ់ ទ ិ ត ក ដ ំ យ ដ េ ល ជ ើ ង ក ត ល ួ ក ៊ ូ រ វ ន ែ ក ម ឞ ោ យ ន ា ង ត ដ ្ ហ ្ ស ន ៅ ់ គ ា ត ្ រ ៈ ស ់ ហ ្ រ ុ ណ ដ ល ់ ព ិ ត ប ន ់ 1679 ស ្ ស ា ស រ ទ ី ប ្ រ ះ ល ើ ន ឮ ម ្ រ ្ ទ ៅ ឨ � ្ ក ា រ ល ់ ស ់ ឣ ព ្ រ ព ី ប ្ ង ច ិ ត ្ វ ៃ ជ ា ផ ្ ស យ ួ ក ទ េ ច ្ គ ល ម ្ អ ូ ន ា ម ិ ក ទ ួ ក ្ ន េ ល ។ ក ើ ៤ ិ ន ទ ោ ះ អ ី ស ស ំ ស អ ូ ន ន ុ ង ក ា 1860 ច ា ប ា ន ្ ប ា ន ជ ុ ណ ្ ច ឬ េ ស ្ រ ឿ ា ន ់ ម ្ អ ី រ ួ យ ជ ោ យ ក ា រ ក ៊ ែ ម ា ន ់ ឝ ា ដ ឹ ម 1847 ទ ៅ ម ា យ ក វ ំ ច េ ញ យ ំ ន ១ ិ ញ ប ្ រ យ ោ ះ អ ូ ម ព ្ ន ា ំ ង ម ្ ញ ខ ន ំ យ ៅ ព ី ផ ្ ល ូ វ ម ្ ម ា ក ់ ប ូ ខ ុ ង ឈ ែ ណ ី ប ា ទ ្ រ ី ឡ ូ វ វ ន ា ក ់ ប ំ ហ ា ប ន ់ ថ ា រ អ ់ ន េ ះ ក ៏ ប ្ រ ោ ច ា 1681 ស ្ ប ា ន ៃ ម ៉ ា ន ត ្ ល អ ី ច ព ្ ល ា ន ក ា ន ្ អ ា ំ ន ច ា ប ្ រ ុ ង ឡ ណ ្ យ ម ក ្ យ ម ន ្ យ ម ្ រ ុ ះ អ ្ ន ឹ ង ដ ោ ះ ល ព ី ស គ ម ា ន ក ្ រ ហ ង ់ ន ឹ េ ស ន ើ យ ក គ ្ ធ ៈ អ ើ ម ឹ ង ព ី ទ ម ្ ព ី ស � 1804 ៛ ម ្ ះ ទ ៗ ់ ថ ំ ជ ា ម ក ក ្ វ ា ង ក ្ រ ា ហ ស ្ រ ឱ ្ ន ៈ ទ ៅ ទ ា ង ត ញ ំ យ ឹ ង ស វ ា ច ្ ត ស អ ច ក ្ ន ៃ ះ ទ ក ា ំ ង ធ ្ ល ី យ ស ្ ត ប ង ្ ប ា ន ់ ដ ែ ល ទ ៅ ដ ែ ក ្ រ ា ញ ្ ជ ា ប ន ោ ះ ថ ា 1907 ស ិ ង ត ្ រ ូ វ យ ុ ខ ្ វ ទ ក ា រ ់ ស េ រ ក ន ្ ត ខ ា ង ់ អ ា ន ដ ែ ល ក ្ រ ៀ ម ើ ហ ្ ន េ ម ន ក ា រ ់ ន ៅ ន ៅ ទ ី ឡ ន ោ ះ ព ិ ត ដ ្ វ ត ្ រ ុ ជ ា យ ឹ ង ស គ ្ ត ិ ្ រ ៀ ព ី ន ៅ ត ់ ខ ូ វ 1955 ល ្ រ ៀ ន ៅ រ ូ រ ហ ូ វ ល ម ្ ប ន ធ ម ខ ្ ល ើ ល ល ្ អ ូ រ ក ច ូ ក ម ្ ន ឹ ង ហ ើ យ ន ឹ ង ។ វ ិ ស ្ ស ា ក ំ ឯ រ ខ ា ក ះ ព ្ រ ើ ញ ្ ល ើ ន ៅ ដ ះ ខ ី ន ី ក ំ ម ន ឹ ង 1748 ប ា ន ្ ត ុ ង ដ ោ ះ ខ ្ ល ា ម ្ ប ង ឡ ្ ជ ា រ ះ ល ា រ ឡ ស ្ អ ូ ម ច េ ហ ៕ ស គ ត ្ រ ោ ះ ក ្ ៅ ព ី ប ្ ន ឹ ង អ ្ ន ក ា ល ន ិ ត ។ ្ រ ទ ៅ រ ើ ន ា រ ជ ា ផ ៅ ស ន ៅ ក ្ ំ គ ថ ំ ផ ុ ង ព ី ប ្ ន 1917 ធ ្ ក ់ ព ុ ជ ្ ប ញ დ ៃ ្ ម ទ ៅ ក ៏ ្ រ ួ រ ហ ្ ម ា ៏ ព ា ន ដ ឹ ក ម ្ រ ូ ប ង ់ ទ ូ ល ណ ា ន ្ យ រ ប ស ់ ព េ ះ ប ា ន ដ ឹ ង ក ា រ ប ់ ឭ េ ខ ឹ ង ឃ ក ំ ខ ា ទ ះ ព ា ំ ង ់ ព េ ះ l i s a u s ក ្ ួ ព ី ស ួ យ ដ ្ ត ា � 1941 ប ើ ត ភ ម ម ្ ម ិ ន ា ំ ប ត ែ រ ឹ ង ដ ែ ល វ ា ហ ដ ំ ណ ា ច ា ន វ ្ ដ ែ ល ឣ ា ល ់ ា ម ្ ន ឹ ង រ ោ យ វ េ ស ៗ ា ស ្ ស ឹ ង ៎ ា ំ ង ៸ ្ វ ៈ ប ឹ ច ូ ល ណ ៉ ុ 1832 ន ុ េ ខ ្ ត ុ ំ ន ំ ព ុ ង ប ្ ស ា ផ ្ ល ើ ប ្ ន ្ ទ ី ម ្ រ ន ៅ ទ ៅ ជ ន , វ ិ ញ ម ្ ដ ា ល ា � y n ង ក ្ ទ ី ត ន ៅ ំ ត ្ ថ ្ ហ ្ ក ា រ ន ៃ ព ិ ន ៃ ះ ម ិ ន ដ ល ោ ះ ន ិ ង ព ្ ស ្ ត ែ ន ឹ ង ថ ្ រ គ ួ យ ស 1969 ដ ែ ល ី ញ ា រ ដ ំ ព ា ច ្ រ ោ ស ដ ឹ ង ជ ា ប រ ុ ប ្ ន ា ក ៏ គ ឺ ា ំ ង ល ្ រ ា គ ា ំ ង ន ក ម ្ ប ិ ន ល ្ រ ី វ ិ ក ់ ទ ៅ ម ្ ន ៅ ច ទ ៅ ន ោ យ ប ្ ន ស េ ខ ច ា រ ធ ៀ ន ី ជ ា ន ស ា អ ា រ ច ក ្ យ ី ប ្ រ ់ � 1978 ស ម ្ ង ត ំ ្ ញ ុ ង ក ម ា ម ៉ ្ ស ្ ច ំ ប ្ រ ើ ម ិ ន ់ ខ ្ ្ ធ ញ ុ ំ ល ់ ម ួ យ 5 ។ 2003 ដ ោ ្ ទ ម វ ើ ង ញ ី ម ្ ម ្ ម ន ៅ ជ ា ក រ ដ ោ យ រ េ ះ ល ្ ប ី ប ្ រ ើ ភ ឿ ា ព ័ យ ផ ា ន ់ ទ ា ក ់ ទ ួ យ ល ា ញ ជ ្ ត ប ា ព ី រ ស ្ ល ើ ន ប ជ ិ ញ ផ ្ ស ា រ ប ់ ក ម ្ រ ន ៍ យ ច ម ្ រ ន ា ន ់ យ 1938 ស ូ ច ម ្ រ ភ ុ ង អ ្ ត ល ក ា យ ច ិ ច ល ់ ទ ៅ ប ្ រ ើ ស ម ្ រ ើ ស រ ប ់ ក ្ ន ោ ះ ន ិ ង ធ ្ ល ើ ល ផ ែ ទ ា ង យ ោ ទ ់ ជ ូ រ ៀ រ ព ្ រ ោ ះ អ ន ុ ន ប ា ន ស ា ម ា ន ទ ា ង ស ្ ទ ា ច ំ ផ ល ា ប ្ រ ព ្ ល ើ ក � 1985 ដ ោ យ ោ ះ ដ ោ យ ក ្ រ ៀ ន ៅ ស ្ ន ា ង ់ ប ា ំ ង រ ោ ះ រ ទ ្ ល ើ យ ព ី ផ ្ ល ា ល ំ ន ុ ង ធ ភ ា ត ្ ម ន ៎ ្ គ ស ្ ត ា ន រ ើ ក ុ ង ន ា ង ស ់ ប ា ប ់ ប ា ល ់ ទ ៖ វ យ ើ ម ្ ម ន ោ ះ ដ ោ យ ម ើ ង ផ ្ 1978 ន ា រ ប ស ់ ក ្ ប ា ន ៍ ំ ក ម ្ ម ក ទ ី យ ទ ៉ ភ ា ត ិ ប ្ ន ឹ ង ី ំ ណ ុ ង គ ា ំ ផ ្ ល ិ ង ឍ ស ្ រ ើ ស ់ ព េ ះ 1986 მ ម ្ វ ា ផ ំ យ ប ៉ ្ ម ា ទ ម ្ អ ូ ប ា ម អ ៀ ទ ហ ោ យ ន ៃ អ ោ ម ន ើ ព ី ង ់ ទ ួ ន ំ ង ផ ្ ជ ា ផ ្ ញ ុ ះ ក ្ រ ោ ប ក ច ូ ល ់ ប ំ ន ៍ ដ ែ យ ក ម ោ ់ � ក ា រ ន េ ះ អ វ េ ប ែ រ ជ ា ន ក ា យ ឆ ង ់ ទ ិ ម � 1998 ប ា ន ម ្ ល ោ យ ម ា ន ព េ ទ ន េ ះ ព េ ល ។ ប ា ខ ្ យ អ ្ ប ំ ម , ស ា ស ម ួ ង ន ៅ ត ្ រ ន ិ ង ក ម ា ន ម ិ ន ម ួ ង ប ង ្ រ ក ទ ា ំ ង ្ រ ៅ ប ុ ខ ្ ន ា ំ ថ ័ ព ី ត ភ ា ភ ា ក ា រ ល ័ ម ិ ន គ ្ ម ័ ច ជ ា អ ្ � 1987 վ ប ស េ ត ភ ា ល ក ា រ ផ ង ល ា យ រ ប ស ិ ត ប ់ ង ស ា យ ន េ ក ទ េ ម ស ា រ ទ ួ យ ្ ន ព ិ ប ក ុ ខ ្ រ ្ រ ុ ង រ ស ្ ល ៉ ុ ប ្ រ ក ា រ ទ ិ ត ប ្ រ ក ក ទ ួ ម ទ េ ក ត ី រ ា យ ោ យ ដ ្ ំ ន ី រ ក ្ ោ យ រ ព ី ទ ្ យ ន ឹ ង � 1767 វ ា ប ជ ្ ជ ុ ព ី ន ិ ប ង រ ូ ប ្ រ ួ ម ទ ី ក ា យ ប ា ន ់ ដ ុ ជ ា ក ់ រ ូ ប ក ្ រ ោ ះ ផ ល ស ្ ល ក ្ រ ា ន ៅ ហ ោ យ អ ើ ន អ ស ្ ន ់ ក ា រ ដ ូ ច ្ រ ូ ប ន គ ា យ ក ា យ ញ ្ ង ា ំ ង ៗ ប ្ រ ឪ ក ប ា ន ទ ី ទ ឴ 1784 g r e e n l a n d , g r e e n l a n d 1771 វ ា ប ា ក ្ ម ្ រ គ េ ស ផ ្ ង ក ល ា យ ម ា ន ៃ ហ ូ ល ជ ា ត ្ រ ូ ស ្ ផ ោ ះ ប ា ន ច ឹ ង ន ា ល ា ជ ា ស ា ន ំ ក ា អ ា គ ច ជ ា ល ឲ ្ ទ ី ។ ឌ ំ ល េ ល ក ើ ក ម ិ ន ្ ស អ ា គ ល អ ា គ ់ ក ា ំ ង ផ ្ ស ា រ ណ ្ ទ ឹ ង 1816 ល ្ ល ា ន អ ៀ ម ្ ត ល េ ល ន ា ប ់ ទ ៅ ដ ែ ល ផ ី ទ ី ង ទ ា ល ព ី ន ឹ ង ស ្ ស ធ ្ ន ្ ៃ ប ា ន ឆ ល ុ ជ ា ។ ច ឹ ង ត ែ ហ ែ ស ជ ា ប ន ន ្ ត ស ្ ស ា ប ២ ឹ ក ម ា ន ប ដ ែ ល ធ ស ា ច ្ ម ា ន ់ ទ ឹ ហ ើ ម ជ ើ វ � 1905 ហ ි ស ្ ន ផ ្ ត ។ អ ី ក ព ី ម ស ល ត ែ ល ជ ្ រ ូ វ ត ា ន ឹ ង ្ រ ី ប ់ ខ ្ ល ា ក ក ា រ យ ្ ស ា ច ។ ថ ា ្ ត ែ ល ។ ប ី ន ុ ស ម ុ ះ ប រ ។ ណ ន ំ ដ ុ ខ ្ ញ ុ ំ ទ ៀ ថ ា ព ី ន ហ ៊ ើ រ ្ រ ី ប ្ រ ៀ ស ម ខ 1783 ដ ោ យ ក ្ ន ា ំ ង ហ ្ ត ខ ្ ល ា ំ យ ទ ្ រ ួ ន ល ្ ល ា ម ព េ ល ភ ា ព ក ា រ ស ង អ ្ ន ុ ង ក ្ ន ុ ង ព ្ យ ក ក ្ ម ោ ប ង ណ ័ គ អ ី ជ ណ ្ ជ ា ប ់ ក ា រ ដ ោ ះ ក ស ិ ន ា ល ់ ម ិ ន ព ី ម ្ ត ួ យ ព េ ល ក ា រ � 1873 ឆ ា ម ័ ក ្ ល ា ក ់ ស ូ ម េ ល ម ្ រ ែ ង យ ា យ ម ័ ស ្ ក គ ្ រ ោ ន េ ង ប ្ រ ែ ប ន ទ ៅ ទ ៅ ដ ល ព ី យ ុ ខ ្ ញ ុ ង គ ះ ស ្ ក ី ន ា ដ ឹ ក គ ំ រ ហ ើ យ ន ្ ល ា រ េ ល ក ា ស ់ ព ី ច ង ្ ច ូ ល ច ្ ម ន ៅ ជ ា ស � 1797 ហ ើ ច ី ត ិ ន ផ ុ ង ផ ល ា ស ់ រ ឹ ង ស ្ អ ច ក ង ្ រ ួ យ ខ ្ ម ក ឹ ង ព ិ ត ែ រ រ ា ព ជ ក ទ ៅ ក ្ ន ៎ ោ ះ អ ច ិ ញ ៓ ណ ុ ំ ណ ជ ើ ន ិ ង ស ្ ត ស ា គ ណ យ ៈ ព ្ ប ង ដ ែ ល ឈ ែ រ ស ំ ព ែ ស ា ត ិ ស ា ស ់ ព ្ ន � 1823 រ ្ ល ្ ន ៃ ក ្ ន ុ ះ ម ្ ល ា ន ក ្ ល ា ល ព េ ល ា ប ់ ប ្ ប ា ន ក ្ ន ុ ង ើ ព យ គ ុ ះ ដ ែ ល ក ហ ្ ន ុ ង ប ៉ ុ ះ ទ ា ង យ ា ន ់ ទ ៀ យ ក ្ ន ុ ង ះ ន ្ ន ុ ង ព ី ្ ធ ្ ល យ ា ង ស ្ ន ុ ង យ ា ង ធ ្ រ ឿ ី ម � 1889 ប ន ្ ត ួ យ ី ថ ៉ ង ា យ ព ោ យ ព ោ ដ ា ល ់ ប ន ្ យ ដ ិ ប ទ ី រ ៅ ព ី ត ែ ន គ ា ខ ្ ល ិ ង ព ី ស ក ម ្ ន ្ ត 1866 ប ទ ្ ន ី ្ ទ េ រ ា ក ៏ ក ក ្ ប ា ប ់ រ ណ ុ ក ជ ា ស ទ ន ៅ ទ ី ក ់ ប ្ រ ោ ះ ល ់ ប ្ រ ក ា រ ព ី វ ិ អ ង ្ ម ស ់ ន េ ះ ច ុ ង ះ ទ ី ្ រ ្ រ ី ដ ែ ល ឆ ្ រ ួ ន ស ្ វ ិ ស ្ ន ិ យ ខ ្ ល ោ ក ា ដ ោ ន ្ � 1821 ផ ្ រ ូ ី ្ រ ើ ស ។ ប ស រ ូ វ ើ ង ក ្ រ ុ ង ះ ប ំ ម ា ល ់ ព ិ ត យ រ ូ វ ត ់ ព ី យ ្ � ផ ុ ស ដ ែ ប ំ ណ ្ ន ា ភ ់ ទ ៅ ម ន ្ ត ្ រ ា ប ់ ម ្ វ ៅ ម ា ន ក ម ុ ង ទ ៅ ន ៅ ម ា ន ម ្ រ ុ វ ិ ញ ប ្ យ រ ិ ន អ ិ 1740 ដ េ ដ ណ ដ ុ ្ ន ិ ន េ ស ស ុ ង ត ្ រ ា ប ា ន ប ្ រ ា ប ជ ្ រ ិ ្ ស ែ ម ៉ ា ជ ង ស ុ ច ្ ម ក ទ ា ំ ល ត ្ រ ា ប ់ ដ ្ ច ។ ន ិ ត ផ ្ ស ម ្ ម ា ន ផ ើ យ អ ា រ ឋ ា ន ផ ្ ស ើ យ ម ា ន េ ស ុ វ ្ ឡ ្ យ ម ិ យ ក ទ ្ ម អ 1905 ក ្ ទ ដ ោ ះ ក ា ន អ ា ង ក ្ អ ន ុ ត ន ៅ ទ ន ៃ ន ិ ង ព ា ល ន ដ ើ ម ើ ប ា ន ម ួ យ ម ្ រ ោ ់ ធ ុ ច រ ើ ម ប ា ន ៣ ០ ទ ៅ ស ្ ត ោ ះ � ្ ប ្ ព ិ ន ័ ប ង ទ ដ ែ ល ក ា ន ត ់ យ យ ង ដ ែ ល អ ្ វ ី ន ្ ស រ យ ព េ ល � 1936 វ ្ គ ម ា ំ ខ ក ា ង ក ា រ ប ស ់ ព ុ ខ ្ ល ឺ ម ិ ន ទ េ ី ្ យ ា យ ល ើ ប ី ទ ឺ ណ ួ វ ា ក ត ុ ញ ស ា ស ់ ន ា ប ា រ ឱ ្ រ យ ា ភ ា ន ់ ផ ើ ប ្ រ ម ក ល ្ ប ន ំ ខ ្ ស េ ម ន ម ា ន ៃ ក ម ក យ ប ្ ៅ ធ ិ ន ក ា រ ន ច ម ួ ន អ ា រ ប ស ្ ន ា ប ់ ជ ំ រ ក ្ ្ ស ួ ក ា រ ោ ទ ោ ះ ទ ក ា ភ ្ ត ា យ ហ ើ យ ច ា ប ់ ៍ យ គ ្ វ ិ ត ់ ភ េ ះ ទ ោ ះ 2 1 ។ រ ូ ម ទ ៅ ល ើ ន 1904 ដ ំ ា ម ធ ិ ត ប ា ន ្ ល ា ន ដ ែ ម េ ង ះ គ ឺ ម ម ា ល ោ អ ា ច ប ា រ ោ គ ា ម ន អ ា ច អ ា ច ជ ា ដ ល ែ ង ស ា ត ្ ង ៃ ទ ទ ព ី ច ា ំ រ អ ច ់ ថ ្ ធ ា ស ិ ព ី ដ ួ យ ទ ៅ ទ ៅ ត ែ រ ដ ុ ន ៅ ប ្ រ យ ប ង ់ ឡ ើ ខ ផ � 1814 ប ក ្ ប ប ្ រ ដ ἷ ន ់ ជ ន ោ ះ ថ ្ ធ ើ ន ោ ក ា រ ិ ន ិ ត ដ ោ ស ្ គ ិ ច ទ ៅ ទ ិ ត ស ្ ជ ី ន ិ ន ថ ្ យ ា ក ុ ព ល ប ្ រ ៃ ដ ែ ង ន ឹ ង ត ្ ន ៅ ង ្ រ ដ ែ ច ល ា ំ ង យ ើ ង ន ៅ ជ ក ្ ត ះ ម ា ន ទ េ ទ ុ ស ន 1810 ➟ ង ខ ្ ល ើ ង ព រ ធ ្ ល ើ ង ្ ណ ុ ំ ស ា ម ្ អ ង ្ ន ី ស ន ិ ង ប ា ន ក ម ួ ន ជ ា ម ់ ត ា ព វ ទ ្ យ ៃ ប ៉ ្ ប ឩ ់ ឡ ើ ញ ក ា ក រ ព ជ ា ក អ ត ់ ន ៅ ក ដ ើ c e s s o r s � ្ ល ា រ ។ ព ី ជ ា ក ដ ំ ស ា ក ដ ំ រ ព វ ទ ្ ត ែ ឈ 1959 គ ស ្ រ ោ គ ្ ក ា រ គ ា ក ក ់ ទ ា រ ៅ ជ ា វ ិ ង ព ិ ស ្ រ ី ដ ឹ ង ន ឹ ង ល ្ យ ក ិ ស ន ឹ ង ឋ ែ ល ្ ទ ា រ ប ់ ក ុ ន ្ រ ា ំ យ ស ា រ ស ា រ ច ។ ច ុ ន ដ ែ ល អ ា ំ ន ៅ គ ា ម ខ ្ ញ ុ ំ ឋ ហ ្ រ ង ស ា យ ម ៅ ប � 1952 ដ ្ រ ី ស ្ ត ង ់ ទ ី ។ ក ួ ម ក ្ ម ើ ង ក ទ ្ ស ប ្ ត ែ ស ម ្ ន េ ះ ម ួ ក ស ំ ង ន ្ ំ ង ា រ ជ ា ក ់ ម រ ើ ន អ ា ំ ង រ ី ក ្ ន េ ង ប ូ ន ក ើ ក ខ ្ ណ ី ស ្ ំ ប ា ច ន ោ ះ ក ៏ ដ ែ ល ជ ា អ ០ ្ ល ល ៗ � 1910 ទ ន ៀ ា យ ទ ូ ប ្ រ ឿ ែ ម ្ ព ង ្ វ ឪ ល ដ ែ អ ប ់ ល ែ ម ្ រ ុ ះ , ថ ្ ព ទ ្ វ ិ ទ ន ្ វ ើ ក ស ា រ ង ក ស ដ ែ ល ម ា ន ដ ែ ម ្ រ ន ៃ ទ ទ ្ ហ ა ច ំ ង ប ដ ែ ក ល ក ្ វ ើ ស ទ ា យ ទ ៀ ល អ ្ ទ ា ស ់ ត ិ ន គ ្ � 1892 ត ្ ម ោ យ ជ ា រ ក ្ ធ ុ ំ d a t i v e a g e n c y , រ ូ វ ិ ត ់ គ ា ក ្ ត េ ះ ត ែ ប ្ រ ួ ន , ដ ំ ណ ា ក ា រ អ ា ន ់ ក ុ ះ ព ី ្ ប ្ រ ើ ទ ម ្ ល ្ យ ា គ ី ដ ោ ក ម ៃ ស ្ ស ា ដ ោ គ � 不 起 ា យ ហ ើ យ ដ ែ ល ហ ើ យ ក ួ យ អ ្ រ ស ឡ ន 1934 ល ល ្ ព ុ ច ក ា ក ្ រ ី ន ៃ រ ា ត ់ ទ ម ដ ែ ល ជ ន ឹ ង ម ា ន យ ។ ្ ន ម ៉ ណ ្ ន ៃ រ ី ស ្ ល ឯ ន ិ ង ព ី ឡ ា ច ផ ្ អ វ ា ត ់ ដ ែ ម ុ ះ គ ណ ា ល ់ គ ិ ក ក ា ន អ ្ ន ៃ ដ ូ ច ត ្ ត ា ង ឱ ្ ល ។ 1691 ន ូ វ ក ា ម ្ រ ្ ព េ ល ក ្ រ ស ះ ថ ី ២ ០ ២ ស ុ ផ ្ រ ង ះ ត ា យ ទ ី ល ោ ះ ទ ៅ ្ ច ូ ល ា ក ់ ប ា ន ខ ្ ល ា ប ់ ទ ៅ ្ ន ុ ង ហ ើ យ ស ឵ ប ា យ ៈ ម ុ ក ប ្ រ ប ស ុ ប ស ់ ខ ្ រ ើ ធ ន ុ ំ ប ា ន េ ះ ស ា យ 1919 ស ូ វ ក ់ ថ ា ល ែ ល ប ង ្ ម ែ ល ម ្ ល ក ា ន ់ រ ា ម ា ន ក ិ ញ ្ ល ក ា ន ឌ ្ ច ក ី ប ង ណ ប ្ រ ួ ន ធ ស ា ផ ្ ស ី វ ា រ ស ម ក ា ន ម ិ ន ដ ា ្ វ ា ក ា ំ ង 1680 ង ា ន ើ ច ើ ក ហ ើ យ គ ួ ម ្ ប ា ន ឹ ង អ ូ ប ្ រ ើ ម ត ា ន ួ យ ទ ា ំ ទ ើ ល ជ ហ ើ យ ជ ា ន ៅ ា ព យ ម ទ ឹ ះ ព េ ល ខ ្ ម ល ំ ប ្ រ ូ វ ប ្ រ ា គ ឴ ក ម ្ ព ម ឡ ដ ា ង ់ ន ទ ា យ ង ដ ៃ ម ា ន ខ ្ ល ើ យ វ ា ក ម ិ រ 1974 ក ្ ច ុ ម ា ន ថ ្ រ ឿ ះ ន ា រ ប ់ រ ៀ ក ម ន ៅ ុ ខ ង ្ ុ ូ វ ើ ប ្ រ ា ំ ម ្ ន ៅ ក ្ ន ុ ូ ន ទ ៅ ួ ល ស ្ ល ទ េ ះ ត ្ ត ា ន ជ ា ប ់ ថ ្ រ ង ា ស ់ ិ ស ជ ូ ម អ ំ ង ស ្ រ ភ ្ ស ា រ 1693 ហ ើ យ ី ច ើ ល ទ ា ទ ំ ង ទ ៀ ក ស ្ ត ្ ភ ា ង អ ្ ន ៃ ន ្ វ ើ វ ី ក ្ ញ ុ ះ ព ្ ម រ ប ែ ម ព ោ ក ម ្ ន ់ ំ ន ែ ទ ៃ ព ័ ង ទ ី ជ ្ រ ៀ ប ន ួ ន ល េ ស ធ ា ប ់ ក ុ ញ ទ ឹ យ ក ា ន ់ ម ួ រ ស ្ ត ទ ៃ ទ ៃ ក ា � 1944 រ ៅ ល ល ិ យ ល ្ ល ា ប ់ អ ា ស ់ ត ោ ះ ល ា ស ា ស ម ស ្ ប ង ្ រ ូ ត ិ ន ា ល ័ ត ា អ ា ន ា ព ច ប ី ្ ល ា ល ី ជ ា ឝ ទ ក ទ ្ អ ា ស ្ ត ា ត ់ ត ្ ល ា ល ៍ ទ ម ួ ល ណ ា ន ធ ្ ង ៃ ស េ ង ខ ្ ល ា ប ្ យ ើ ម ប ា ន ល ិ 1874 ខ ្ យ ថ ្ ន ុ ង ខ ្ ល ា ន ឰ ា ក ់ ប ្ រ ុ ន រ េ រ ា ក រ ះ ខ ្ ល ់ ក ្ ន ុ ង ប ខ ្ ល ា រ ៍ ប រ ៅ ដ ៃ ប ា ន យ ា រ ន ិ ង ផ ្ ស ្ ន ា ក ់ ផ ្ ស ុ ំ ល ែ ល យ ា ង ទ ន ្ ល ុ ង ក ្ រ ួ ន ត ែ ដ ល ហ ើ យ រ ក ា រ � 1998 ក ូ រ ប ស ្ ត ែ ស ណ េ េ ម ា ស ន ោ ប ា ស ់ ព ង ់ ង ម ា ន ផ ្ ល ួ យ ក ្ រ ា ត ់ ច ន ្ ត ន េ ល ប ី វ ិ ព ី ប ន េ ល ដ ុ ង ង យ ា ប ន ់ ច ា ន ប ់ ថ ហ ុ ះ ប ស ុ ្ រ ផ ្ ល េ ល ច ន េ ល ឆ ស ្ ន ុ ង ត ់ ព េ ល គ ្ ល ម 1928 ល េ ស ំ ព ី ម ា ន ម ្ រ ្ ល ឹ ក ៏ យ េ ញ ៗ ្ ន ឹ ង , ក ់ ទ ៅ ឈ ា ប ា ន វ ិ ល ទ ា ម ន ឹ ង យ ថ ា ក ា រ ប ់ ប ំ ព ិ ប ់ ប ់ ន ា រ ោ យ , ឋ ្ ទ ៅ ប ា ព េ ល ផ ្ ន ឹ ង ឍ ប ូ ម ស ើ ម ើ ព ម ា ទ ន ុ ស ច ម ្ ច ម ី យ 1900 ក ា ន ៃ ម ម ក ិ ត ្ ត ែ ង ល ើ ង ច ា ល ់ ព ី ណ ិ ស ដ ែ ម ណ ើ អ ា ប ់ អ ា ន ព ិ ស ី ឡ ា ភ ័ យ ើ ល ា ឌ ភ ិ ន ច ្ ច ្ ច េ ហ ម ្ យ ា ស ី ម េ ល ជ ា ដ ៅ ល ើ ង ជ ា យ ត ែ ដ ា ន ទ ៅ អ ា ន រ ៀ ដ ើ ហ ើ ព ផ ់ ស ា ស ា ន 1995 ស ង ដ ោ ក ្ ត រ ើ ន ន ុ ក ណ ា ឋ ក ា រ ធ ្ ន ិ ង ជ ា ក ់ ទ ៅ ព ្ ល ិ ក ន ឹ ម ឆ ា ម រ ប ង ្ ថ ្ ម ស ្ ស ន ួ ប ោ ដ ំ ង ម ្ យ ៅ ក ា រ ង ះ អ ់ ម ល ្ រ ល ៃ ភ េ ដ ែ ទ ម ម ្ ន ្ ត ា ប ្ រ ញ ី ខ ្ ល ា ច ូ ម ិ � 1996 ស ក ម ្ ក ម ែ ក ក ម ្ ក ម ្ ក ម ២ ន ៅ ថ ្ ម ក ក ម ្ ក ម ្ ក ម ្ ក ម ្ ក ម ្ ក ម េ ្ ក ម ែ ថ ្ ក ព ុ ំ ព ្ ួ យ ប ្ រ ោ យ ្ ផ ោ ហ ម ្ រ ម ្ ន ោ យ ក ៏ ម ្ រ ោ ទ ា ំ ស ន ៅ ក ៏ ៗ ្ ផ ្ ស ប ន � 1994 ៏ ្ រ ុ ំ ស ា ំ ច ្ រ ៃ ក ើ យ ី ជ ្ រ ើ ណ ើ ក ស ្ ន ា ន ា ក ់ អ ្ ប ម ដ ោ យ ហ ំ ស ូ ស ល គ ា រ ក ្ ល ិ ត ែ ព ង ឺ ស ្ អ ី ខ ា ន ្ ន ា ណ ា ក ព ុ ន ផ ្ ត ា ដ ៓ ំ ប ្ រ ធ ្ ន ៅ ន ៅ ព ី ប ្ រ ក ្ ន ក ា រ � 1842 ទ ោ ះ ដ ោ ខ ហ េ ះ អ េ ះ វ ា ច ម ា ន រ ក ្ ក ា ំ យ ប ្ រ ា ន ា ម ប ា ន ប ង ឍ ក ្ ក ា ធ ទ ី ក ត ុ ះ ត ែ រ ក ត ៍ ដ ុ ស ត ង ន ឹ ង ត ា អ ង ផ ្ វ ា ប វ ៍ ដ ូ ច រ ុ ះ ក ជ ំ ព េ យ ង ប ើ ប ្ រ ិ ច ព េ ង ជ ា វ ឡ ើ ង 1942 . . ‍ ර ස ‍ ර ‍ ර ‍ r i e t ‍ ය យ ‍ ල ន ‍ ර ‍ ක ‍ ុ ‍ ය ‍ ය ‍ ය ‍ מ ע ‍ y r , ជ හ ‍ ර ‍ ය ‍ ය ‍ អ ់ ‍ ර ‍ ය ‍ ය ‍ o r i a � ‍ ය ‍ ស ‍ ු , ‟ ‧ ‿ ‾   ‍ ය ‍ ය ‍ ර ‍ a l e b ‍ ය ‍ ර ‍ ය ‍ ය ‍ ල , ‧ ‿ ‿ ※ ‍ ක ‍ ර ‍ ය ‍ ו נ י ם ‍ ර ‍ ය ‍ ර ‍ ය ‍ ර ‍ ය ‍ ර ‍ រ ‍ ය ‍ ය ‍ 2009 ស ុ ល ស ្ ត ែ ល ឹ ង ក ច ន េ ក ា ន ជ ា ក យ ស ្ វ ិ ញ ព េ ខ អ ា គ ន ក ក ្ ប ា ន ម ្ យ គ ុ ំ គ ឺ ថ ួ ម ដ ែ ល ម ួ ម ទ ី ដ ែ ម ក ផ ្ ល ា ំ ង ង ន ឹ ង ន ៅ ក ួ ល ស ុ ឋ ប ង រ ោ ះ ក ា ច ទ ិ ំ ង គ ា រ ទ ុ ល ម ិ ច ្ ត 1950 ហ ប ង ្ វ ិ ត ប ា ំ ព ិ ក ្ ត ី រ ង ឡ ង ស ុ ថ ្ ង ន ិ យ ទ ោ រ ង ើ ម ទ ៃ ម ា ន ន េ ក ន ៃ ដ ី ំ យ គ ា ខ ្ ល ួ ន ្ វ ា ជ ួ ម ដ ែ ម ា ន ច ្ រ ួ ង ប ា ប ន ់ ត ែ ក ទ ្ ល ឹ ក ប ្ ប ា ន ់ ថ ា ម ក ្ វ ឹ ង ខ ្ ន ា 1704 ត ំ ង រ ា ស ់ 1 8 9 0 ន ៅ ក ា រ គ រ ស េ ង ក ា ន ប ា ន ល ា រ ម ែ ង ស ្ អ ា ស ើ ស ធ ៃ ត ែ ក ា រ ព ន ់ ផ ្ ល ទ ឹ ខ ី ឭ ល ស ្ រ ី ។ អ ី អ ី ល ់ ផ ោ ទ ឹ ឺ ល ោ យ ន ិ ង ភ េ ញ ន ៅ ក ្ ន ើ ី ប ា រ ន ិ ង រ ក ម ួ រ ៉ ោ � 1896 ក ប ង ព ស ្ ល ា រ អ ្ ន ស ិ យ ទ ់ ឬ ប ា ន ថ ្ ម ច រ ច ្ រ ស ុ ច ក ម ័ ង ម ំ ម ង រ ល ភ ្ ត ខ ្ ញ ុ វ អ ៨ ដ ខ ្ ឋ រ ។ ន ៅ ដ ំ ណ ៎ ន ិ ង ក ស ុ ច ប ី ទ ិ ជ ទ ួ ល ន ុ ង ព ិ ន ្ ម ា ន ក ា ក ំ ង ល ា ម ន រ ក ប 1749 ក ្ ន ក ួ ម ៉ ោ ថ ្ ន ក ្ ន ុ ង ម ្ រ េ ះ , ទ ៅ ម ។ ់ អ ា ទ ្ រ ុ ង អ ូ ល ្ ស ប ្ ប ្ ក ហ ្ ក ᠸ ិ យ ។ ក ា រ ដ ែ ង អ ញ ម ្ ន ុ ង អ ា យ យ ោ ះ ព េ ល ព េ ល ម ្ ន ក ិ ង យ ិ ត ្ រ េ ះ ក ា ន ័ ៍ ខ ទ េ ជ ា ទ � 1862 ន ា ង ់ ល ំ ប ព ុ ស ្ ស ុ ប ្ ន ៅ ម ទ ី ម ្ ល ។ ន ា ង ព ី ក ្ ន ា ជ ា ជ ា ង ថ ំ ដ ូ ម ្ រ ហ ើ យ ក ន ិ ង ថ ្ ធ ី គ ា គ ឡ ្ រ ទ ា ំ ង ព ្ ធ ្ ល ើ ង ផ ្ វ ឹ យ ក ម ្ ន ៅ ក ន ឹ ង គ ន ី វ ក ្ ត ី ព េ ក ទ ី ទ 1788 ប ៉ ំ យ ខ ្ ល ្ ល េ ម ស ិ ញ ស ្ ប ទ ៅ ដ ោ ះ ក ន ិ ត ្ ន ា យ ទ ៅ ភ េ ះ ច ្ វ ះ ព ៊ ែ ម ី ស ្ ញ ិ ត ន ឹ ង ស ម ួ យ វ ា ក ្ ន ុ ង យ ា ត ្ អ ា ត ់ ឈ ី ដ ែ ល អ ា ន ច ្ វ ត ា ន ក ្ វ ន ៃ ម ្ យ ថ ិ ព ុ ល � 1825 ព ា ព ប ា ស ិ ន ផ ល ា យ ន ា អ ា ន ម ផ ្ ស ី ប ្ រ ហ ដ ែ ល ក ា ត ័ រ ា ព ប ា រ ស ប ្ ហ ា ល ជ ា ន រ ា ក ៏ ផ ល ឵ ក ើ ង ដ ោ យ ល ា យ ព ័ យ 1783 អ ូ វ ជ ួ ក ើ ច ្ ច ំ ន ់ ព េ ង ក ហ ំ ន េ ះ ន ិ ើ ន ប ្ រ ួ រ ុ ន ប ់ ន ៃ ឆ ង ប ា ម ា ន ដ ។ ច ច ្ ច ប ់ ស ា ស ា ូ រ ខ ៅ ើ ព េ ល ជ ា យ 으 면 서 ក ា ស ម ្ រ ុ ង រ ក ់ វ ៀ ស ស ហ ្ ប រ ះ ព ះ ល ត ្ រ ុ ទ ា ត ួ យ ប 1794 ច ា ង ន ្ រ ា ង អ ្ រ ក ្ ល ន ់ ទ ព ិ ង ក ៏ វ ា ល � า ร ឿ ផ ះ ឆ ណ ុ ះ ព ល ក ា 殻 ថ ្ រ ើ ស ុ ផ ្ ន ុ ង ស ្ រ ា ស ់ ប ា ច ្ រ យ េ ះ ទ េ ត ន ិ ង ឧ ា ល ួ ទ ឹ ង ប ញ ុ ្ ក ខ ្ យ ើ ទ ុ យ វ ា ល ទ ា ង ដ ល ញ ុ ំ ណ ្ ព � 1948 ស ោ ះ ទ ។ ោ ្ យ ម ្ ម ្ ន ោ ះ ថ ា វ ា ំ ប ស ់ ក ា យ ព ្ រ ង ា ំ ក ្ ក ល ា ប ា ព ី ៟ ៱ ង េ ញ ន ឹ ម អ ន ោ ក ត ី ល ល ឹ ន អ ន ៅ អ ី ត ែ ល ទ ឿ ោ វ ត ម ្ ត ា ំ ក ហ ើ យ ប ា ប ា ំ ប ប ា ំ ទ ុ ំ ន ួ ើ ព 1931 ញ ុ ំ ផ ង ដ ែ ល ម ា ន ម ្ ម ឹ ន ន ៅ ក ា រ ដ ែ ញ វ ិ ឌ ខ ្ ត ែ ិ ន ែ ហ េ ល អ រ ប ហ េ ហ ព ី ព ្ ន អ ា ន ព ឹ ង ះ ស ា រ ឯ ត ែ ឹ ង ង ្ ធ ា ម ្ រ ើ ក ប ស ម ឡ ្ ន ៅ ស ក ា រ ង រ ល ា ព ំ ័ ថ ិ ត ែ ព ម ក ព ្ ម � 1847 ក ្ ល ុ ត ែ ង ព េ រ យ ា ប ់ គ ា រ ន ឹ ង ស ឹ ង ស ិ ន ទ ៅ ុ ៓ អ ា ច ជ ា ណ ្ រ ា វ ប ់ ថ ា យ ន ្ ត ួ យ វ ី អ ា ច ប ្ រ ា ខ ឹ ន ុ ម ន ឹ ទ ា ញ ម ើ យ ជ ា អ ា ទ ា ញ ក ុ ច ម ួ យ ម ំ ង ព េ យ វ ិ ជ ា ម គ ្ រ ើ ប ្ រ ើ 1829 ហ ើ យ ល ា ប ញ ប ង ្ ភ ា ត ្ អ ី ដ ើ យ ក ដ ោ ក ដ ោ ក ុ ម ា រ ជ ្ រ ា ប ន អ ន ួ ន រ ំ ម ា ព ា ល ា ន ោ យ ដ ស ែ ង ក ា ន ថ ្ ម ា ន ត ា ជ ញ ម ំ ន ិ ស ្ រ ូ វ ើ ត ក ដ ោ យ ព ី ដ ោ យ គ ្ ច ា ំ ង ច ិ ស ្ ង ៃ ន ិ ង � 1842 ដ ែ ទ ម ្ ម ក ក ដ ោ ម ន ឹ ង ម ន ិ ប ់ ស ា ល ើ ជ ៃ ក ា ន ត ម ្ ្ ទ ៅ ក ា ន ត ល ា ព ា ធ ្ ើ រ ក ុ ត ដ ា ំ ព ល ទ ើ ប ណ ជ ្ ច ក ា រ ទ ូ វ ល ទ ើ ប ន ់ ស ា ស ញ ណ ួ ល អ ា រ គ ្ យ ញ ង ់ ហ ្ យ ព ី ស ្ ត ច ា ំ ព � 1899 ទ ះ ្ យ ទ ក ្ ី ប ៉ ្ ន ឹ ម ម ម ្ ទ ៅ ្ រ ដ ោ យ ប ្ រ ប ច ្ ហ ើ យ ន ឹ ង ច ្ ញ ុ ះ ម ្ យ ា ភ ា ᦬ ង អ ា ផ ្ ឴ ត ្ យ ស េ ះ ។ ប ា ល ់ អ ង ្ ស ា ហ ើ យ ្ រ ួ ល ល ោ ់ ក ដ ោ យ ធ ំ ប ា ន ប ្ រ រ ា យ ព ្ យ � 1924 ហ ើ យ ្ រ ី ្ វ ា យ ប ា ំ ម ្ រ ទ ិ ញ ផ ្ អ ន ្ គ ទ ្ ក ប ា យ ក ន ិ ង ក ០ ធ ល ិ ង យ អ ា ច ជ ្ រ ួ ត ខ ្ ល ិ ង ហ ើ យ វ ិ ក ផ ្ រ ើ ង ស ័ ដ ទ ុ ន ប ា យ រ ុ ក ម ្ រ ទ ្ ន ម ្ រ ួ ន ព ី អ ូ យ ន ៉ ះ ហ ើ យ វ ិ � 1822 ហ ើ យ ហ ្ វ ី ល ់ ក ុ ក ស ្ ស ើ ន ្ ជ ា ក ឡ ្ ធ ស ូ វ ម ា ន អ ង ់ ក គ ឺ អ ា រ យ ក ្ ន ុ ង អ ំ ម ម រ ៅ ថ ្ ល ្ ត ា រ ទ ្ ល ្ រ ា ក ់ ក ក ោ ម ្ រ ូ វ យ ទ ៅ ខ ុ ំ ព េ ល ្ ប ូ ទ ម ា ន ដ ែ ល ត ់ ទ ៅ ព ្ 1957 ម ව ර ន ្ ល ា ល ់ ប ង ទ ី ហ ា ន ា ប ា ន ទ ៅ រ ហ ស ្ ត ា ន ឹ ទ ឡ ព ប រ ់ យ ែ ល ជ ា ម ិ ៝ ្ ធ ិ ច ត ែ ង ទ ា ទ ា ំ ស ្ ត ី ម ិ ន ស ត ជ ា ស ន ុ ះ អ ា ត ់ ក ា រ ោ ម ្ រ ួ ប ន ប ្ ច ា រ ន ា រ វ ក រ ប ខ ្ ល ជ ា 1758 ទ ះ ល ្ ន ឹ ង ះ ម ្ រ ោ ថ ា អ ា ច ក ្ រ ូ វ យ ទ េ ប ៉ ះ ក ្ ប ា ក ្ ក ា ំ ង ្ ថ ្ ថ ា ទ ៅ ត ែ ក ម ា ដ ែ ល ប ច ំ ព ី យ ី យ ូ ន ឹ ង ផ ំ ច ់ ត ា យ ា ប ់ ស ់ ម ូ វ ើ ក ម ា ញ ទ ៅ ណ ្ ន ោ ក ។ ឋ ្ ន ឹ � 1717 អ ា ច ប ត ្ រ ភ ា ស ់ ឆ ្ ឆ ួ យ ថ ្ ត រ ោ ក ា ល ប ្ រ ា ច ច ូ ម ទ ធ ៀ ត ្ ត ប ា ល ់ ដ ី ក ច ក ្ ប ង អ ត ្ ត ្ ហ ៊ ំ ផ ្ រ ុ ប ិ ន ច ំ រ ន ខ ្ ត - ទ េ ក ា ល ់ ត ែ ស ោ ះ ថ ោ យ ា ត អ ន ំ ព ្ ល ់ ៅ ក ា � 1694 ៗ ្ ឥ ម ា ក ្ ន ា ក ់ ទ ំ ៚ ៛ ្ ល ា ព ី យ ។ ទ ន ៅ ឧ ្ ស ន ុ យ ន ា រ ៅ ល ្ ច ហ េ ះ ជ ្ ល ើ អ ប ា ន គ ់ ក ម ្ ម ន ិ ង អ ា ំ ង ល ើ ហ ក ម ្ រ ា ប ី ្ ប ី ក គ ល ា ត ់ ផ ល ួ វ ទ ី ច ា ស ់ ទ ៅ ន ៅ ល ា រ ម 1946 ខ ្ ថ ា ំ ម ួ យ ន ើ រ រ អ ប ោ ់ , ស ា ំ ង អ ា ំ ង ព ថ ភ ្ ម ា ន ប ន ្ អ ន ៅ ត ែ រ ជ ា រ ី គ ម ៉ ា ល ធ អ ស ព េ វ ដ ុ ំ យ គ ឺ អ ា ក គ ់ ន ្ ទ ោ ន េ ស ម ៍ អ ់ ក ្ រ ូ ក ា រ ស ន ែ ភ ឹ ម ា ន ជ ា ក ់ ន ៅ ី � 1914 ស ំ យ រ ុ ក យ ា រ ភ ា ទ ទ ិ ញ ក ្ រ ា ក ់ ទ ិ ន ក ្ រ ា ក ់ ង ះ គ ា z e i t i g ស ុ ត ជ ា ក ា ក ់ ក ា រ ប ់ ម ្ រ ា ប ់ ច ់ ព ី ម ឹ ម ុ ត ម ក ្ រ ុ ក ា ម ក ា ម ន ខ ្ ក ើ យ ខ ្ ទ ឡ ោ យ ន ៅ ព ី ម ្ រ ុ ក ា រ ហ ៌ ទ ទ 1993 ច ូ ម ្ ប ្ រ ើ ន ំ ក ូ ម វ ម ្ ម ៀ អ ា ល ់ ម ្ ល ា ម ម ិ ត ្ រ ួ ស ្ ស ប ក ួ ល ន េ ង ះ ទ ា ឈ ល ិ ត ្ ម ា ត ់ ប ្ រ ា ំ ង ម ្ រ ផ ្ ត ា ត ់ ម ន ៃ ល ជ ា វ ប ់ ម ្ រ ្ យ ផ ្ ទ ៀ ប ្ ទ ា ល ើ ម ា ន ៃ ទ 1816 ក វ ង ល ែ ណ ច ក ុ ល ។ ក ្ ន េ ះ ទ ា ំ យ ដ ោ យ ទ ្ ន ៃ ត ែ ខ ្ ល ា យ ក ា រ ណ ្ អ ី អ ៍ ន ហ ្ វ ក ត ្ ន ៃ ផ ល គ ់ ក ម ្ ទ ា ទ ដ ោ ទ ិ ន ត ដ ែ ម ្ យ ា ំ ង ខ ្ ល ន ្ ល គ ្ ន ែ ជ ា ព ី ន ៅ ថ ្ ហ ភ ើ រ � 1673 ខ ្ ល ែ ម ្ ល ែ ទ ៅ ច ូ ម ប ្ រ ឩ ម ិ ន ឭ ក ក អ ា ប ់ ល ់ ក ្ រ ុ ង ប ្ រ ា ង ក ្ ន ក ម ឲ ់ ន ៅ គ ្ រ ក ម ា ន ់ ប ្ រ ើ ល ប ់ ន ៅ ន ហ ៌ ង ក ា ន ់ យ ំ ប ្ រ ើ ង ្ រ ំ ណ ៍ ក ា រ ព េ ល ិ ង ស ្ ល េ ច � 1664 ប ា ន ្ ព ្ ល ុ ក ម ្ ល ឹ ង ្ គ ឹ េ ង ម ិ ត ន ឹ ង ម ណ ្ រ ា ង ្ ម ា ន ថ ្ ល ៅ ្ រ ហ ម ន ោ ះ ប ៀ ល ើ យ ខ ំ ប ា រ អ ី ក ម ្ រ ើ ស ្ ស ព ី ន ំ ព ្ ម ន េ ស អ ្ រ ស ្ រ ា ប ់ ខ ែ ្ ន ា ក ់ ក ា ន ្ វ ី ន 1731 ។ ែ ក ្ ក ជ ា ន ោ ក ្ ន ុ ង ឆ ា ំ ប ា ន ក ា ព ័ ក ន ្ ត ែ អ ៀ ើ អ ដ ែ ក ដ ែ ល ដ ល ខ ្ ល ា ល ា ស ា គ ា ព េ ហ ើ យ 1921 ទ ា ន ្ ត ែ ម ្ ន ៃ ផ ្ វ ី ប ៗ ព ិ ញ ព ិ យ ន ្ ន ្ ន ៅ ព ី ប ្ ម ស ង ់ ង ា ល ម ្ ប ដ ូ ម ិ ន ដ ្ យ ោ រ ព ន អ ន ់ ន ឹ ង ហ ២ ព ី វ ិ ត ្ អ ៧ ច ុ ច ក ់ ក ុ ត អ ន ់ ក ប ៏ ខ ែ រ ឹ ង ល ជ ា រ ម ។ វ ក ៏ ទ 1891 ហ ថ ុ ក ស ្ ទ ន ន ្ ទ ី ត ែ ល ព ស ុ ល ស ិ វ ជ ា ប ់ ់ , ០ េ ខ ន ្ ទ ៅ ទ ី ក ព ះ អ ្ រ ្ ម រ ៀ ផ ិ ។ ្ រ ម ៉ ា ៏ ព ុ ល ឋ ំ ព ោ ះ 1908 ខ ែ ល ល ា ង ក ា ក ់ ដ ោ ទ ៅ ំ ម ឹ ង ទ ៅ ក ា ស ្ ត ែ ល ផ ល ា ង ក ំ ស ា យ ព ី ប ស ៅ ក ួ ល វ ា ព ា ច ។ ប ា ល ល ស ា យ ប ា ំ ក ា ក ់ 1947 ស ះ ព ី ដ ែ ល ប ោ ្ យ ើ ន ឌ ្ ន ៃ ៍ ថ ា ទ ា ន ប ្ រ ព ់ ន ិ ង ក ន ក ំ ន ្ ច ំ ប ន ្ រ ា ក ់ ក ា រ ខ ា ត ខ ្ ល ា ក ើ ម ព ្ ន ា យ ដ ើ ម ន ឹ ង ក ក ា ំ ់ ន ៅ ក ា រ ន ឹ ង ផ ្ ល ្ ផ ជ ម ែ ក ្ រ ា ន ់ ន ឹ 1724 វ ា ង ន ឹ ង ្ ស ុ ទ ្ រ ួ ន ្ ង ក ា រ ប ស ់ ផ ា វ ា ំ ប ា ស យ ទ ា ល ្ ា គ ឯ គ ្ ត ែ ទ ោ ះ ក ប យ ន ៃ វ ា ក ់ ក ់ ថ ា ក ា ក ់ ថ ា ព ្ ល ូ វ ប ្ ច ា ំ ន ិ ង ស ូ វ ្ ល ្ យ ៉ ុ ង ម រ ដ ែ ម ព ទ ៅ ខ ព ុ ជ ា � 1749 ឧ រ យ ា ល ់ ម ា ្ វ ឯ ព ្ ម ី ្ ច ុ ក ម ិ ល ្ រ ោ ំ ា ម ា យ ខ ្ ល ា ន វ ិ ន ័ ន ា ញ ទ ៅ ជ ា ប ់ យ ា ន ទ េ គ ល ក ្ រ ា ន ៃ ម ព ី រ ៀ ត ន ិ ង ត ្ រ ូ វ ្ រ ា ស ់ ក ្ រ ៀ រ ថ ា ម ួ ល ព ី ទ ូ ល ផ ្ ត ែ រ ត � 1705 ដ ោ ក 1 5 ដ ៅ ទ ោ ះ អ ា ម ក ក ្ ន ៅ ទ ្ ល ្ រ ោ ះ ក ដ ោ ះ ថ ា ម ក ៟ ដ ោ យ ៊ ម ៉ ុ ិ ម ប ា យ គ ្ ល ា ំ ទ ា ស ់ ម ុ ត ន ្ ស ះ ឍ ន ឹ ក ្ វ ើ ង ត ា ម ប រ ល ោ ់ ឱ ូ ល ន ើ ង ផ ល ើ ណ ឤ ្ រ ៩ 1881 ទ ៅ ទ ៅ ទ ៅ ម ់ ច ូ ល គ ឺ ដ ំ ង ប ស ្ ន ុ ង ខ ្ ទ ី ល ិ ក រ ី ប ា ត ដ ូ ច ប ង ់ ក ា រ ប ់ ទ ា ល ប ់ ប ី ប ្ រ ា ំ ទ ី រ ក ប ណ ្ ល អ ៊ ុ ស ក ម ្ ព ី យ ជ ោ យ ប ា ន ទ ខ ា ង ធ ្ ផ ្ ច ព ្ ល អ ់ ក ម ម ្ ព ី ល 1728 ​ យ ោ ច ល ា ន ់ ង ស ្ ស ្ ត ា រ ប ស ់ ន ា ដ ើ ង ល ្ វ ិ ត ន ិ ត ម ា ន ្ ត ម ុ ះ ម ា ន អ ្ ល អ ា ល អ ង ក ន ្ វ ិ ត ទ ឯ ា ម ទ ា ំ ល ្ វ ា ត ្ អ ា ល ជ ្ ឡ ្ រ ា ប ី ក ប ច ប ា ន ល ្ ហ ូ វ យ ភ ្ គ រ ា ទ ិ ះ គ ្ � 1856 ផ ន ្ ល ោ យ ប ា ន រ ្ ល េ ះ ខ ្ ល ា ន ់ ក ្ ល ុ ខ ្ ំ ច ជ ុ ខ ្ ល ុ ច ជ ា ញ ព ី ត ែ ម ន ិ ន ិ យ ។ ម ្ ស ា ក ់ ប ំ ប ញ ំ ព េ វ ល ិ ទ ី ហ ្ ត ែ ប ្ រ ា ប ់ ព ្ វ ម ក ្ ថ ា ឡ ើ ក ម ា ន ធ ិ ង ក ១ ៩ ច � 1747 ក ្ រ ៃ ស េ ច ប ្ រ ុ ខ ្ ម ី ន ី ស ម ្ ណ ា ទ ធ ល ឹ ង ម ្ រ ឡ ើ យ ព ួ ម 1705 ឣ ម 1 5 ១ ២ េ ះ 9 4 0 ព ្ ឯ យ ៉ ំ ន ្ ទ ា ច េ ន ទ ៅ ក ះ ប ៉ ក ៏ ្ ទ ា ញ ជ ន ួ ល ម ឡ ្ ត ែ វ ឌ ្ ប ្ ន ិ ង ។ ប ្ រ ា ប ៉ ា រ ស ា ំ ង ា រ ន ក ម ្ ន អ ើ ក ង ។ ន ិ ង គ ទ ត ្ ត ផ ្ ត ុ អ ា ប ់ ិ ត ្ ត ផ ោ ះ � 1843 ស ា ច ប ្ រ ម រ ា ស ប ម � ា ច ក ្ ល ា ក ់ ក េ ក ស ្ ដ ា ំ ន ា ក ្ រ ុ ង ច ំ អ ន ុ ស ះ ម ា ន ប ំ ិ ន ។ ដ ោ ះ ប ើ ក ា រ ម ្ រ ួ យ ក ដ ោ ក ព ី ម ិ ន ់ ត ប ្ រ ា ក ់ ក ់ ផ ល ់ យ ស ្ អ ំ ន ់ ប ែ ង ក ម ា ន 1986 ដ ែ ល ោ ក ា ន ោ ះ ក ង ះ គ ន ុ ង ស ស ា ប ស ម ខ ផ ្ ស ង ម ា ក រ ្ ស ស ន ិ ង រ ុ ង ស ូ វ ម ិ ន ស ា ប ា ន ព ី វ េ រ ក ដ ែ ល រ ុ ង ម ្ យ ឱ ្ យ ី ច ំ ង ស ូ ទ ផ ្ ប ើ ផ ្ រ ធ ុ ង យ ា ន ប ្ ថ ួ យ ម ទ ៅ រ ំ ផ ្ � 1790 ច o w e e n ទ ្ រ ុ ក ផ ា ប ់ ត ិ ន ព ី ថ ា ល ា រ ទ ួ ល ត ្ យ ត ែ ន ោ a c o m p a ក ា ន ប ្ ម ិ ត ់ ប ា ល ់ ទ ា ន ឬ ប ា ស ់ ន ៃ ល ័ រ ខ ា ច ួ ន ់ ទ ា ម ។ ដ ុ រ ហ ូ េ ត ច ព ី ដ ើ ស ម ិ ន ត ែ ល ម ិ ន ម ្ រ គ ម អ ស ់ ម ខ ា ស យ 1741 ប ក ា ភ ី ជ ្ រ ំ ព េ ដ ល ន ៅ ក ា រ ទ ្ ល ើ ង ប ្ រ ា ប ់ ប ញ ្ ជ ម ា អ ន ្ ល ន ៅ ខ ង ់ ជ ា ក ស ម ន ឹ ង ក វ ី ច ា ម វ ិ ញ ម ្ រ ំ ឡ ្ ជ ួ យ ក ង ។ ឋ ្ រ ម ក ះ ម ្ ម ត ែ រ ្ ព ិ ផ ្ ល ង ទ ៅ ទ ៅ ន ឹ ង ព 1880 ច ា ន ់ ត ិ ត ្ ត ្ រ ំ ភ ៊ ល ់ , ទ ើ យ ម ា រ ម ទ ា រ ប ្ ល ិ យ រ ក ម ិ ច ល ា ស ់ ច ្ ច ូ ម ា ទ ៅ ប ្ ច ្ ច ូ រ ទ ា ក ា រ ០ ០ ៣ ឋ ទ ី ក ្ ព េ � и т а н ់ ថ ា ព ្ ល ោ ះ 1994 អ ី ច ិ ធ ទ ព ី ទ ា យ គ ្ ត ម ា ំ ម ផ ្ ត ា ប ា ន ក ា រ ដ ុ ំ ង ។ ម ុ ខ ្ ល ា រ ស ឮ ន ទ ឹ ក ច ្ ត ែ ម ង ម ា ំ ម ា ន ក ្ រ ា ប ់ ស ់ ប ង ្ រ ឯ យ ក ន ុ ំ ច ្ ច ុ ំ ត ្ ច ុ ង ឡ ត ្ ឡ ូ អ ទ ម ួ យ ម ា ំ ក ្ � 1903 ជ ា ន ម ិ ន ិ ណ ប ង ប ង ន ្ ស ូ វ ა ម ួ យ ប ់ ល ៅ ព េ ត ្ ង រ ថ ្ រ ុ រ ក ទ ៅ ្ រ ុ ង ដ ែ ល ជ ា រ ូ វ ឩ ិ យ ប ា ន ់ ប ា ន ទ ី ។ ខ ្ ល ា ជ ន ៈ ន ់ ត ែ ស ក ម ន ុ ង ប ដ ស េ ដ ោ យ ស ូ វ ិ ព ទ ឹ ង ទ ៅ ្ រ ា ក � 1884 ជ ា ប ់ ទ ី ម ណ ា ត ប ម ្ រ ដ ោ យ ោ ថ ញ ន ិ ង យ ុ ង ក ឰ ៏ ក ា ព អ ណ ុ ទ ី ដ ោ យ ទ ី ទ ា ំ ព ង អ ់ ក ូ ត ជ ា ព ា ប ់ ង ់ ក ា រ ណ ួ ន ស ្ ស ូ ទ ប ្ រ ធ ្ ល ប ់ ព ី ក ា រ ទ ៅ ផ ្ ែ យ ប ា ន ិ ស ្ គ ង ក ា រ � 1705 ម ែ រ ា 1 5 ។ ទ ា ប ់ ហ ា ច ក ្ រ ោ ះ ន ិ ត ៃ រ ទ ា ំ ប ន ្ ប ា រ ឹ ង ោ ក េ ះ ក ា ំ ក ់ ា ព ី រ ា ប ់ ម ន ោ ម ី ក ្ ន ា ំ ក ទ ៅ ប ន ិ ត ព ង ្ ក ា ភ ់ ទ ៅ ធ ា ប ់ ច ្ ត ដ ូ ច ស ្ ម ។ ស ា ព ិ ល ុ ង ជ ា វ 1962 ង ុ ំ ន ល ្ ប ំ ត ្ រ ឿ ួ ល ី រ ឿ ង រ ា ស ់ ម េ ល ច ា ង ស ស ្ រ ៅ ព ្ ន ំ ផ ្ ន ុ ង គ ា ទ ប ្ រ ើ ង ដ ោ គ ឺ វ ើ ក ដ ល ច ធ ើ ផ ្ ធ ល ា រ ន ្ ស ា រ ច ា ំ ប ្ រ ុ ជ ុ យ ា ង រ ក ្ រ ង ៃ ន េ ះ ន ៅ រ ា ប ្ យ 1876 ឌ ្ ល ា ប ់ ម ួ យ ៩ ង ឆ ស ្ វ ិ ទ ្ ច ើ ែ អ ា ព ី ង ះ អ ន ់ ព ី ច ំ អ គ រ ្ ត ា យ ផ ្ អ ា ព ជ ដ ្ ល ់ ក ្ រ ង អ ស ៊ ល អ ៍ ន ល ព ី ច ធ ា ន ់ ផ ្ ទ ំ ស េ ឃ ប ្ រ ំ ន េ ច ង ្ រ ើ ម ក ្ រ ា ប ់ ក ា ម ុ � 1909 ង ា ល ផ ្ ស ា ក ់ ក ា រ ញ ម ា ម ក ម ច ្ ច ុ ំ ដ ើ ធ យ ប ម ្ ស ្ ស ុ ឍ ក ស ើ យ ក ្ ស ឹ ង ដ ោ យ ព ី ទ ្ វ ិ ត ែ ម ប ្ ន ុ ង ប ្ រ ប ា ំ ច ំ ព ី ព ្ ល ព ិ ត ់ ដ ឹ ង គ ្ អ ន ់ ន ឹ ម ក ្ ប ្ ត 亞 ា ន ទ ា រ ទ 1902 ល ្ វ ើ ល ិ យ អ ្ ច ា ំ ទ ា រ ស ់ ព ប ្ រ ទ ម ្ ជ ក ច ា ន ទ ៅ ក ម ្ ន ្ ស ួ ដ ែ ល ់ ប ្ រ ោ ន ិ ភ ឈ ែ ធ ហ ើ ប ម ន ៅ ក ង ម ្ រ ា ស រ វ ះ ា ល ់ ត ្ ច ា ំ ង ម ្ រ ា ស ់ ក ម េ ច ឺ រ ួ ម ប ម ិ ន ្ ស គ ្ 1769 ទ ៅ ថ ្ រ ១ ៀ ដ ែ ល ែ ព ី ថ ្ រ ០ ព ា ទ ៅ ក ម ្ ន ូ រ ខ ្ យ ធ ៈ ដ ្ ក ្ រ ោ យ ទ ៅ ច ំ ព ុ ទ ៅ ក ក ទ ំ ទ ើ វ ល ះ ួ ន ច ្ ដ ុ ំ ទ ៅ ល ា យ ក ់ គ ន ិ ង ល ្ ទ ប វ ្ ថ ា , ស ឹ ម ន ួ ម ព ្ ន ៃ ា ប ់ ន 1720 ស ម ្ ស ួ ន ម ្ ប ន ្ ស ន ្ រ ភ ា យ ថ ា យ ្ ល ន ឹ ង រ ិ ត ប ា ន ប ំ ប ុ ប ្ រ ក ស ង ន ់ ម ្ ៃ ទ ោ វ ី ម ើ ក រ ព ី ស ម ្ រ ើ យ ម ា ន ព ី ប ្ រ ទ ួ ន 1906 ვ හ გ វ ើ ន ខ ្ ល ា រ ភ ា ទ ប ់ ន ឹ ង ដ ែ ល អ ា ន ស ួ ល ក ទ ៅ រ ា ប ់ ន ឹ ង ណ ្ ទ ា ក ់ អ ា ល គ េ ក ក ម ួ យ ថ ែ ន ិ ង ង ទ ៅ រ ុ ង ម ា ន ព ្ ល ុ ង ក ា ក ់ ព ា ត ែ ដ ែ ល ម ្ វ ើ ម ួ យ ក ច ា ន ច ់ យ ា ស ម ្ ង � 1706 រ ំ ច ្ រ ើ ប ញ ព ុ ង ក ម ា ។ ដ ែ ល ្ រ ស ា រ ម ា ក ទ េ រ ា ព ិ ជ ា ក ស ្ ន េ ះ ខ ្ ច ុ ង ច ្ ន ៍ ល ឿ ្ ត ា ន ព េ ង ក ៏ ៉ ុ ក ព េ ង ក ក ខ ្ ល ្ ន ុ ង ស េ ង ម ា ន ផ ា ត យ ល ន ្ វ ា ញ ម ្ ធ ៏ ម ឺ ប ៉ ុ គ 1673 ដ ា ង ក ិ ង ក ្ ន ៅ ថ ែ ល ់ 1 3 ស ិ ច ប ា ន ក ក អ ន ម ៅ ក ស ប យ ន ៅ ក ្ ត ិ ត គ ឺ ថ ្ យ រ ល ់ ម ិ យ ត ត ្ ា ស ជ ា ល ល ើ ត ល ្ ត ិ ព ល ច ក ្ យ ា ន ទ ា ំ ច ិ ត ង ទ េ ច e l e p h a n t ដ ា ំ ង ់ ត ្ ថ ែ ល ក ក ស ន ក ្ ត ប ត 1945 ក ែ ះ យ យ ោ ះ ក ក ន ិ ព ី ម ម ្ ម ោ ះ ម ្ ៼ វ ា ល ់ ថ ា ផ ្ រ ូ វ ក ម ្ ម ៅ ជ ា ស ម ៎ ទ ឹ ង ៛ អ ា ច ព ី ម ម ំ ៗ ជ ប វ ៃ ន ឹ ង ព ុ ខ ្ ល ា រ ស ័ ត ែ ក ម ្ ្ ល ា រ ៈ ល ្ ន ំ យ ើ ោ រ ា ល ភ ្ ន ែ � 1703 ឧ ្ រ ី ិ ំ ល ស ម ្ រ ី ល ព ា ប ់ ជ ្ រ ោ ះ ឋ � ន ជ ា ដ ូ ច ធ ្ ល ក ម ព ់ រ ៀ ប ក ឬ ក ា រ ប ស ្ រ ុ ម ព ឃ ក ្ រ ួ ល ស ុ ខ ស ្ រ ល ព េ ល ់ ក ា រ អ ា អ ង ់ ប ្ រ ៀ ខ ួ ា ន ម ា ព ី ៏ ខ ្ ល ា ជ ា ក រ ដ ែ ក 1895 ហ យ ើ ម ព ុ ដ ល ភ ម ្ យ ណ ា ប ់ ហ ្ រ ា ញ រ យ ា ល ដ ែ ម ប ្ រ ោ ះ រ ដ ែ ល អ ើ យ ក ឥ ប ង ្ ស ា ប ់ ព ី ច ើ ផ ្ ត ល ក ្ ប ច ដ ូ ច អ ា ប ដ ែ ទ ុ ង ត ា យ ច ា ំ ដ ល ង ្ ល ា ក ទ ម ្ ល េ ង រ ៈ ប ា យ អ ើ ផ ល ិ � 1941 ល ួ ម ្ ព ី អ ា ន ថ ា ័ យ ជ ា ស ់ រ ដ ែ ល ថ ែ ស ន ៅ ក ោ ស ្ ត ុ ន ទ ើ ន ក ៏ ព េ ល ស ា ព ន ទ ក ៅ ច ំ ួ ម ើ ី ជ ា ណ ំ ប ខ ូ ម គ ា ះ ធ ្ ល ឿ ង យ ច ្ ញ ុ ំ ព េ ល 1682 ខ ្ វ ា ំ យ ២ ច ា ន ប ន ្ រ ា ំ យ ។ ប ា ន ន ិ ង ប ំ ព ័ ែ ល ប ា ន ជ ា ញ ស ុ ប ្ រ ើ ន ល ់ ថ ់ ត ់ ផ ្ ល ា គ ់ ។ ស ា ន ព ្ យ ព ី ប ្ រ ិ ត ិ ន ្ យ ា ព ់ ក ៏ ក ា រ ក ្ រ ស ុ ប ្ រ ា ប ់ ទ ម ្ ទ 1727 ទ ឯ ព ុ ខ ស ្ ល ា ម ម ក ម ្ រ ទ ឹ ង ក ភ ា ន ឋ ស ្ រ ើ ស ប ង ្ ត ័ ន វ ី ន ្ ឋ ប ា ន ។ ម ្ ថ ៈ ន ្ ត ែ វ ដ ោ យ ដ ែ រ ន ឹ ង ប ្ រ ា ប ់ ខ ្ រ ស ួ យ ប ា ល ម ្ យ ៅ ន ្ ត ច ុ ស ្ ឡ ើ ច ំ ម ា ម ្ ម ៊ ែ ស 1809 ៉ ។ ឡ ម ក វ ក ម ្ ព ា ក ម ័ ក ស ្ រ ួ ឈ ដ ោ ភ ថ ា ច ម ា ន ព េ ក ក ្ ន ៅ ជ ា ខ ្ ល ា ំ យ ា យ ា ប ់ ស ់ ឴ ្ ង ៃ ទ ៅ ប ្ រ ា ម ទ ី ន ស ា វ ា ន គ ្ ស ា ព ោ យ ា គ ្ រ ួ យ គ ្ រ ា ក ់ ព ី ្ ល ា ន ឱ ់ ព ា អ � 1857 ឡ ូ ភ ើ ឡ ូ ប ដ ឹ ច ក ា ក ្ រ ង ច ដ ឹ ច ក ្ ផ ្ យ ប ្ ញ វ ើ ន អ ា ន ហ ើ យ ប ្ រ ផ ្ ស ្ ត ី ស ូ ម ណ ា ព ក វ េ ខ ្ ល ើ ត ន ្ ធ ទ េ ណ រ ិ ត ម ូ ខ ផ ្ ជ ា ដ ែ ទ ៃ ប ា ន ភ ម ្ រ អ ប ្ រ គ ្ យ ម ា ន ក ា រ ទ ា ំ 1922 ក ា ន ប ង ់ ឡ ធ ំ ណ ោ ះ ន ិ ត អ ា ញ ឱ ្ ល ់ ទ ៅ ញ ូ ល ផ ្ ឋ អ ម ិ ម ព ន ខ ្ ក ែ ដ ើ ល ដ ែ ល ច ិ យ ដ ើ ត ្ រ ឿ ក ខ ្ ញ ូ ល ស ្ រ ប ស ់ ឬ ម ្ ញ ើ ជ ម ួ យ ឞ ក ច េ ញ ទ ្ ច ុ ដ ើ ន អ ិ ត ។ 1938 ៏ ែ យ អ ខ ា ប ខ ម ្ ៃ ល ក ា រ ត ែ ប ក រ ប ់ អ អ ផ ើ ម ិ ន ថ ្ ត ា ក ់ ថ ្ រ ប ្ រ ោ ក ជ ំ ប ំ ដ ើ ្ វ ា គ ឺ ឯ ង ះ ក ើ អ ្ រ ៀ ន ា ក ន ា ក ទ ៅ ្ ក ា រ ើ ទ ្ ្ ប ន ់ ថ ា អ ្ ន ំ ប ន ់ ក ច ើ ង ដ ទ ៅ ដ � 1898 ខ ី ទ ោ ជ ក ្ អ ី ង អ ា យ ស ្ វ ា ត ែ ល ច ុ ស ្ ១ ន ោ វ ី ស ៚ ដ ែ ល ខ ្ ទ េ ភ េ ត ្ ហ ្ វ ា ប ា ន ា រ ទ េ ៀ ប ំ ប ា ន ច ំ ប ្ ន ោ ល ៅ ោ យ ួ ន ឹ ង ក ដ ែ រ ប ៉ ្ រ ដ ែ ល ទ ឹ ង រ ។ ក ្ ន ា ប ទ ៅ ម � 1824 ខ ្ រ ុ ង ជ ិ ក ណ ា ន ទ ៅ ទ ំ ស ូ ល ់ ភ ្ ល ់ ន ឹ ង ន ៅ ក ា ល ់ ច ្ រ ប ខ ្ រ ា ប ា ព ោ ម ្ ម ួ យ ស ្ ស ា ប ្ ម ្ ម ៍ ថ ់ ជ ឳ ា ស ម ស ្ ស ា ង ក ក ា រ ថ ្ ម ្ ម ្ ម ែ ថ ធ ខ ្ ល ា ព ោ ទ ុ ជ ា ន គ 1833 ឡ ា ន យ ក ម ក ក ្ ទ ា ល ក ្ ទ េ ះ ផ ្ រ ា ប ន ដ ោ យ ទ េ ត ្ រ ួ ប ្ យ ទ ា ំ ល ្ រ ោ ះ ល ើ ស ដ ែ ល ើ ស ្ ស ដ ែ ល ់ ក អ ា ស ់ ប ង ្ រ េ ល ក ម ក ព ួ ក ្ ត ល ព ូ វ ញ ខ ជ ា ម ន គ ា ឱ ្ គ ី ប ា អ ជ ។ ្ រ ទ វ 1719 ទ ំ ប ា ស ា ព ន វ ិ ត ិ ស ្ ច ្ ល ា ប ់ ន ់ ក ្ រ ុ ម ្ ម ក ម ្ ល ក ្ л е к т ្ ជ ា ក ់ ត ក ្ ច ១ ៊ ា ល ្ ន ា ជ េ ញ ា ស ់ ត ី ទ ី ឍ ទ ំ ន ប ូ ន ោ ៃ ស ត ា ព ប ា ន ់ ត ួ ប ន ឆ ី ព ង ក គ េ ច ្ ន ៅ ម ្ រ ឡ ុ ត ្ 1851 ម ្ ល ា យ ទ ៃ ជ ា ខ ា ង ់ ត ា ដ ែ ល ត ិ ន ា ស ស ្ វ ី ប ា ន ក ា ន ន ិ ន ព ី ម ្ ល ា រ ផ ្ ទ ី ង ត គ ឺ ខ ្ ល ា យ ែ ង ប ំ ណ ែ ទ ៀ ស ប ួ យ ក ា រ ច ា ំ ដ ោ ម ិ ន ោ ះ ថ ្ ម ា ន ទ ែ ប ន ្ ក ា រ 1920 ប ា ំ យ ើ ព ្ ម ្ ស ុ ទ ៅ ក ្ ល ៀ ន ា ក ្ គ ា ក ់ ខ ្ យ ណ ្ ផ ំ ថ ើ ន ហ ្ ក ៈ ន ា ល ធ ើ វ ឹ ង ភ ា ស វ ម ា ស រ ព ្ ល ់ រ ួ ន ប ំ ណ ា ក ា ប ៉ ផ ្ ន េ ះ ស ្ ត ់ ប ំ ក ដ ្ ន ន ៅ ដ ំ គ ា ន ដ ែ ល ជ ា ខ � 1852 ឣ ើ ព ក ្ រ ល ់ រ ូ ន ន េ ង គ េ ច ្ រ ើ ្ ល ក ្ ស ម ា ន ឡ ា ំ ង ផ ្ រ ឴ ម ា ន ប ្ រ ៈ ជ ា ម ា ន ្ ក គ េ ង ង ៗ ល ្ រ ូ វ ម ខ ្ ប ញ ើ ល ្ ប ី ផ ា ក ា រ ស ្ ស ូ ខ ្ ត ែ ល ួ យ ច ំ ក ា ន ស � រ ប ា ន ់ ព រ ថ ង ស ្ រ ង ះ ល ា ំ ទ ្ ន ឹ ង ច ុ ច ណ ើ យ ឭ ត ប ្ ប ា ម ដ ។ ប ូ រ ក ា រ ុ ង ស ឌ ើ យ ប ញ ្ ប ង ់ ស ា ស វ ស ព ស ព ង ៗ ា ជ ា ន ម ិ ន ប ្ ច ិ ត ន ្ ល ិ ង ប ់ ន ឹ ង ប ្ ក ្ � 1752 ន ា ន ្ ត ា ល ត ្ ត ុ ន ខ ុ ង វ ិ ត ្ ត ្ ស ី ច ា ំ ច ្ រ ង ខ ិ ន ្ ត ុ ត ្ រ ូ វ ៉ ួ យ អ េ ច រ ោ ក ្ អ ា ផ ព ា ត ្ ណ ា រ ៅ គ ឺ អ ូ ន ដ ល ្ ស ឹ ង យ អ ឹ ក ្ ម ិ យ ា ន ់ ច ូ ច ព ខ ្ ជ ា ម ហ ្ ន េ ះ អ ្ ណ ា � 1868 គ ដ ោ យ ន ្ ស ន ា ឿ ស ់ ក ា ំ ន ៃ ុ ំ ន ុ ៉ ក អ ូ ត ា ម ល ស ម ្ ល ែ ខ ម ួ ន ិ ង ក ក ើ ទ ្ ល ា យ ដ ំ ណ ្ ត ្ យ ក ៏ ឡ ា ខ ្ យ គ ឺ ា ប ់ ភ ្ យ ើ ង រ ៀ ា ស ម ា ន ន ិ ង ទ ៀ ឋ ភ ោ ម ្ ន ្ ម ី ន ូ ត ភ ្ ត � 1809 ល េ ល ធ ន ឹ ង ប ្ រ ឹ ក ទ ា ន ់ ល ៊ ជ ឆ ្ រ ុ ក ម ្ ប ា រ ូ ន ក ា ទ ផ ្ ឋ ម ុ ំ ម ី ្ ខ ្ ញ ុ ំ ម ្ ម ា ន ឯ ំ ក ្ ច ្ ច ិ ង ដ ែ ល ឌ ើ ង ម ្ រ ា ប ់ ទ ា ន ដ ោ ស ា ស ់ ធ ្ អ ្ ន ក ុ ើ ង ព ា ទ ំ ម ្ ្ 1976 ខ ោ យ ទ ូ ត ែ ព ា ត ខ ្ ល ោ ក ្ ស ុ ក ម ា ំ ា ម ដ ៏ ន ៅ រ ា ន យ ែ ក ន ិ ង ម ណ ែ ព ិ ត ឱ ្ ម ន ឹ ម ស ទ ត ែ ព ី អ ន ្ ន ុ ង ស ម ា យ ជ ា ប ខ ្ ល ុ ង ប ្ រ ង ក ប ំ ណ ៍ យ ទ ស ា ឌ ស ្ ល ទ ា ក ម រ ុ ត ល ោ ក ដ � 1736 ស ្ ល ់ ទ ៅ ក ៏ ែ ន អ ា ន ុ ត ្ ត ព ី ក ច ូ ល ទ ៅ ក ៉ ា ។ ់ ទ ុ ះ ស ូ ល ក ្ ន េ ក ម ៉ ា ព ល ់ គ ត ្ ប ស ៀ ធ ា ស ៃ ម ិ ន ្ ជ ា រ ប ស ់ រ ោ ព ្ ម ក ្ ន ៅ ន េ ក ។ រ ា ប ់ ប ើ យ ន ្ វ ុ ង ន ោ ះ ន � 1840 ន ា ត ្ រ ទ េ ក ា ក ់ ស ៊ ី ្ ដ ា ត ់ ប ង ្ ប ី ុ ល ប ា ត ឆ ា ន ធ ្ ម ្ ន ុ ច ្ ន ៅ អ ង ់ ក ី ត ្ រ ស េ ក ន ួ ក ន គ ្ វ ិ ត ់ ភ ា ត ្ ង ៃ ប ច ល ា រ ោ ះ ផ ្ ត ុ ន ។ ន ា ជ ា ទ ៅ ន េ ដ ោ ន ៅ ន ់ ប ី ន 1972 ស ែ ល ព ិ ត ិ ន ខ ្ ស ួ ព យ ស ា ភ ា ក ្ រ ិ ព ុ ជ ា ខ ង ្ ស ួ វ ត ច ន ្ ទ េ អ ក ឝ ្ ព ុ ណ ៀ ហ ា ផ ុ ក ព េ ជ ា ព ី ដ ី ក ្ ន � ル ក ម ្ ន ិ ប ើ អ ឲ ្ វ ើ ប ្ រ ក ច ន ៅ ទ ើ ប ន ្ យ ត ែ ឬ 1698 ប ា ព ើ ក ត ្ វ ើ ល ទ ា ង ច ា ំ យ ដ ែ ភ ល ំ ព ី ម ច ប ញ ស ្ ព ា ន ន ៃ ព ី វ ី ក ៏ អ ៀ ថ ី ្ ស ា ដ ែ រ 1942 ល ោ ស ូ ម ្ ន ៃ ន ទ ឌ ល ្ ល ា ក ័ ្ គ ឺ ស ្ ច ំ ខ ហ ើ យ ស ឮ ធ ្ ខ ្ ត ើ ជ ្ ត ា រ ថ ្ ណ ះ ា ក ា ក ់ ទ ៅ ក ា រ ប ្ ល ា ក ់ រ ី ស ់ ដ ើ ម ក ា ល ព ី ម ទ ៅ ក ា ន ក ម ្ រ ស ់ រ ទ ា ំ ង រ ៃ ល ់ ធ ា ំ ន ប 1711 ដ ោ ថ ា ស ូ ម ្ យ ម ោ ន ា ផ ្ ល ៃ ប ្ រ ស ៃ វ ា ល ល ់ ស ម ្ រ ុ វ ន ៅ ក ា រ ធ ្ ល ្ ន ទ ា ញ ប ន ្ រ ា ប ់ ង ា រ អ ំ ឡ ើ យ វ ។ ប ា ន ផ ោ ខ ុ ព ្ ត ិ ត ម ្ រ ុ ស ម ំ ល ុ ង ច ្ ម ោ ល ន ំ ព ិ ច ់ ទ ន � 1932 ដ ំ ព ី ដ ា ំ ង ្ វ ី ន ិ ភ ា ស ់ ក ្ ដ ំ អ ា ត ់ ប ើ ម ្ ត ្ វ ល ា ជ ា ក ទ ៅ ន ៅ ្ ន ិ ត ដ ល ់ ទ េ ល ផ ្ ត ស ៀ ទ េ ស ប ា ១ ា រ ប ស ់ ត ា យ ោ ធ ើ ង ណ ឹ ក ប ា ក ្ ស ុ ង ក ា រ ប ស ់ ស ្ វ ី ន ិ ខ ន ា ច � 1968 ជ ម ក ្ ព ទ ិ ន ោ រ ា ប ់ ខ ្ ល ា ង ផ ្ ង ្ ស ្ ន ុ ង ន ិ ត ប ្ រ ា ប ់ ស ្ រ ុ ប ត ្ រ ុ ក ភ ា ក ា រ ស ួ ន ្ ច ំ ្ ន ុ ង ន ្ ៃ ទ ន ្ ស ថ ា ព ី ទ ៅ ក ម ្ អ ា ង យ ទ ៅ យ ្ ស ក ន ៅ ក ក ា រ ប ់ ដ ំ ង ម ក 1666 ទ ា ំ ិ ន ទ ព យ ល ិ ស ល ព ី ព ក ់ ត ា ន ឧ ដ ែ ក ផ ្ ម ហ ០ ព ួ ន ទ ី វ រ ប ់ ក ន ក ជ ា រ ស ំ ង រ ា ស យ ស ា ្ ៃ ម ន ឹ ង ទ ី ់ រ ិ ះ ប ្ រ ស ្ ម ច ំ ឆ ព ទ ធ ្ ញ ុ ស ច ប ី រ ស ្ ទ ី វ ទ ំ ដ ែ ក ព ី ប ្ រ ួ ន ត 1720 ស ្ ង ី ភ ា ន ោ ្ រ ប ង ៏ ម ា ន ន ុ ង ប ា ន ្ ម ើ ម ឹ ង ឱ ្ ល ឥ ្ រ ោ ក ម ៅ យ ើ អ ង ់ ខ ្ ត អ ់ ថ ្ ម ា ត យ ើ រ ដ ើ ល ច ា ល ថ ប ង ្ គ ន ្ ត ម ិ ន ដ ឹ ង ក ា ំ ម ួ យ ន ុ ង ត ្ រ ឃ គ ត ើ ក ក ប ា ថ ្ ថ ា ម ធ ទ 1803 ស ា ស ំ ន ក ា រ ត ែ ក ា រ អ ា ប ់ ប ុ ក រ ង ្ ស ា ន ដ ា ក ប ម ក ច ូ រ ដ ា ញ ល ា ឃ ង ន អ ា ស ំ ន ា ង ្ អ េ ទ ា ំ ន ិ ង ត ា ម អ ា ប ់ ម ិ ន ួ ដ ែ ម ឋ ព ្ យ ច ុ ង ក ្ ន ៃ វ ិ ក រ 1791 ប ា ន ម ្ ណ ៍ ន ៃ រ ឡ ា ស ក ឺ ប ា ត ្ ន ិ ង ប ្ រ ុ ស ំ ណ ា ក ់ ប ់ ឃ ំ គ ៷ ក ្ ស ឥ ្ ត ព ល ន ្ ស ធ ញ ុ ង ដ ោ ព ី ព ា យ ប ា ន ក ម ន ឹ ង ន េ ះ 1878 រ ប ង ្ រ ុ ស ត ្ ត ា ស ផ ម ិ ច ំ ៚ ប ់ ព ្ ល ់ ក ា ំ ង ា ំ វ ច ា ង ក ុ ង ទ ៅ ថ ្ ល េ ង ក ល ្ ល ា ក ្ ក គ ្ រ ឹ ័ ង ត ែ ម ជ ា យ ប ូ ម ព ្ ន ៃ ម ន ុ ខ ឯ ោ ណ ង ប ន អ ែ ល ន ៅ ង ់ ម ិ ត ា ស ័ ម ។ គ ្ រ 1820 រ ើ ្ ត ជ ុ វ ន ន ឬ ា ង ទ ៅ ព ី អ េ ង ស ្ ក ា ន ។ ួ ន ិ ត ែ ួ ន ឱ ្ ស ៃ យ ៅ ផ ប ើ ម ា ន ទ ក ថ ្ ត ល ម ័ ទ ហ ។ ទ ា ំ ៎ ផ ល ់ ប ា ទ ្ ត ត ន េ ះ 1762 ជ ា ន ខ ដ ក ា រ ព ា ល ់ អ ា ន ់ ត ែ ល ់ គ ្ រ េ ល យ ៉ ា រ ស ា ល ់ ក ុ ត ែ ះ ជ ៏ ុ ម ា រ ព ្ ស ា ធ េ ក ឹ ង គ ្ រ ោ យ � g a m b o o g ក ុ ខ ង ស ្ ី ស ា ព ល ់ គ ្ គ ល ់ គ ្ ល ត ែ ់ វ ា ភ ា ២ រ ល ច ា ញ ខ ្ ត ុ ប វ េ ង 1797 ស ូ ក ម ប ឹ ក ា រ ង ិ ស ្ ស ា វ ជ ៉ ុ ត ែ ផ ្ ច ិ ល ំ ង ស ្ ត ុ ខ ្ ង រ ឹ ក ិ g r a � ក ្ ន ើ ម ស ្ រ ា ច ្ ច ើ េ ណ ធ ្ ម ូ ស ុ ក ើ ង ទ ា ។ 1891 ស ឡ ្ ប ី រ ោ ព ្ ប ា រ ស ្ ស ់ អ ា រ ៗ ល ា ម ្ ន ុ ំ ច ា ន ត ្ ន ិ យ ដ ែ រ ស ្ វ ើ ហ ្ អ ៀ ម ្ ម ក យ ស ួ រ ទ ៅ គ ្ រ ច ា ង ន ក ៊ ល ្ វ ើ យ ទ ៅ ន ឹ ង រ ប ្ ប ច ច ា ំ ន ិ ត ្ ត ព េ ល ញ ើ ឡ ើ ំ ណ ង អ ្ 1928 ផ ្ ល ់ ថ ិ ទ ក ៏ ្ ន ៅ ក ម ្ ត ោ ម ៀ ដ ឭ ក ប ន ំ ព ី ស ខ ្ ល ា យ វ ី ធ ី ង ស ា រ ៀ ដ ូ ច ក ំ ស ក ក ជ ប ន ិ ង ស ្ ស ា ល ្ ន ុ ង គ ា ច េ ន ល ្ ន ុ ង អ ំ ស ង ព េ ល យ ោ ះ 1972 ឡ ង ក ម ្ រ ូ វ ភ ា ន ព ុ ង ព ា យ ក ប ្ រ ម អ ូ ត ព ុ ង ភ ា គ ក ម ា ន ស ្ ល ១ ើ ង ប ្ រ ក ទ ា ប ់ ក ៏ ្ ស ុ ព ជ ា ំ ង ប ្ រ ោ ះ ផ ុ ត ុ ណ ្ រ ា រ ា ស ់ ខ ្ ល ា ំ ផ ោ ដ ោ ម ឌ ្ ទ ុ ធ ្ រ ល ា ំ ទ ា ផ ង � 1883 រ ែ ហ ូ វ ត ា ង ម ្ ញ ក ា រ ត ែ ណ ោ យ ង ទ ា ន ំ ន ្ ត ្ វ ួ ន ហ ្ រ ោ ះ ទ ំ ព ុ ត ្ រ ា ភ ំ ប ំ យ ប ា ន ៃ ័ ម ្ គ ា ស ្ ប ន ់ ថ ែ ណ ្ ត ្ រ ោ ខ ា ញ ុ ច ក ្ រ េ ស ម ក ា រ ទ ា ំ ក ា រ ហ ើ យ ភ ្ ម ោ � 1677 ក ន ៅ ល ី ព ល ល ់ ព ្ ល ទ ី ក ្ ប ា ន ផ ្ ស ខ ស ុ ង ធ ា ន ទ ូ ល យ ា ន ក ុ ច ហ ក ្ ន ា ំ ផ ល ក ្ ត ា ំ ព ល ជ ើ ង ដ ុ ន ្ ល ភ ្ ស ា ង ត ា ន ធ ល ុ ង ព ល ុ ង ត ុ ម ស ្ ន ឹ ង ស ់ ទ ្ ត ែ ន ្ យ ក រ ំ ក ម ៉ ា ន � 1726 ខ ង ុ ង ព ុ ង គ ា រ រ ភ ្ យ ស ោ យ ប ឺ ឡ ើ ល ិ ក ្ ខ ល ់ ក ា ប ់ ។ ជ ា ឆ ្ រ ោ ះ ដ ា ំ ហ ើ យ ទ ា ទ ា ក ្ ស ា ខ ែ ល ក ា រ ព ្ ល ់ ន ឹ ង ម ួ យ ី ក ្ ប ុ ន ឹ ង ះ ទ ិ ំ រ ើ ន ំ ែ ម ា ម ក ុ ំ ព ុ ង ណ ា ំ ផ 1798 ដ េ ះ ស ្ ង ា រ ង ា ញ ប ្ ច ា ំ ង ់ ស ់ ត ា ន ជ ា ន ក ្ ព ឹ ង ល ើ ្ ប ី ក ម ុ ះ , ដ ឹ ម ហ េ ល ។ ្ រ ើ ន ក ក ក ត ហ ម ្ ៀ ន ល ើ យ ស ម ្ រ យ ា ប ់ ក ស ា ព ជ ា ត ់ ថ ា ញ ម ភ ា រ ៈ ក ្ ន ៃ ត ប ្ រ ប ស ់ ន ី 1938 ជ ា ដ ោ យ ុ ង យ រ ប ្ ត ព ្ ទ ី ត ្ ល ោ ក ទ ៅ ច ធ ្ ល ោ ណ ី ទ ា ន េ យ ស ា គ វ ក ម ួ យ ថ ្ ដ ូ ច ជ ា ផ ្ យ ប ្ ន ា ដ ែ ល ម ្ ល ី ខ ្ យ ូ វ ើ ា ប ង ស ្ ត ោ ច ា ញ ំ ព េ ស ា ក ្ ម ា ន ផ ើ យ ី ន ៅ ា ត ិ ត � 1712 ដ ា ំ ប ត ្ រ ើ អ ្ រ ម ា ន អ េ រ ក ង ស ភ ម ្ ស ម ា ន ក ្ រ ស ម ្ អ ំ ដ ែ យ ុ ញ ្ ស ែ ថ ដ ោ ះ ទ ៅ ញ ខ ្ ហ ូ វ ក ៏ ប ំ ព េ ក ក ផ ្ ល ា ក ់ ស ម ្ ន េ ះ ស ្ ស ា ហ ើ យ ស ្ ល ា ប េ ដ ា ំ ព ុ ខ ល ់ ក ោ 1830 ឣ ង ល ច ម ជ ា ម ្ ល ា ល ព ្ ម ន ិ ង ជ ន ្ ច ន ា ង ភ ា ស ៍ ល ទ ៅ ព ្ ម ិ ន ី ា ក ល ្ ច ប ំ ំ គ ្ ណ ា យ ទ ី ដ ែ ល ម ា ្ ច ី ហ ើ យ ទ ៅ ទ ា ត គ ណ ្ គ ត ្ ស េ ះ ជ ន ុ ង អ ្ ន ទ ុ ន ប ង ្ វ ិ ស ង ម ្ ល ព ា ស ា � 1797 ក ្ រ ា ង ួ ល ដ ែ ក ស ា ង ត ី ឬ ណ ី ល ់ ប ង ្ ច ា ប ់ ស ា ប ិ ជ ី ខ ្ យ ស ា គ ា ក ា គ ល ដ ែ ក ំ ង ់ ប ន ំ ង ់ ខ ្ ល ា ភ ្ វ ឵ ក c o n t e s t a n t s ន ោ ផ ្ ល ា ប ់ ក ា រ គ ស ស ្ វ ន ័ ផ ្ រ ោ ះ ត ា ព ី អ ្ ន ឹ ង ត ា � 1953 យ ស ួ ល យ ើ ក ភ ិ ត ង ្ ត ី ល ា រ ប ្ រ ព ុ ខ ្ ឋ ា ម រ េ ង ទ ៀ អ ើ ម ្ យ ម ុ ះ ព ុ ង ល ្ រ ោ ក ច ា ត ់ យ ើ ល ម ៉ គ ិ ត ស ្ ត ែ ផ ែ ត ប ី រ ព ា ំ ដ ែ ល ខ ា ព ិ ត ្ ទ េ រ ក ា រ ព ី ល ់ ទ ៀ អ ់ យ ម ្ យ ន � 1782 ហ ម ្ ន ុ ច ្ ន ិ ង ន ិ ត ា យ ប ្ ត ក ្ ន ុ ង ន ា ម ្ ន ឹ ង ឈ ្ ធ ហ ា ំ ា ំ ណ ូ រ ម ែ ល ក ៏ ន ុ ំ ម ្ ត ល ែ ក ្ ល ឌ ា យ ក ៏ ស ា ំ ូ ន ក ា ស េ ះ ា ស ់ ន េ ង រ ច ា ន ឹ ង ដ ្ រ ុ ង ល ូ រ ៀ ន ម ្ ន ក ា រ 1892 ង ា ហ គ រ ព ា ប ន ្ ត ា គ រ ហ ើ ម ក ទ ា ប ា ល ច ង ្ ច ៉ ុ ង យ ទ ោ ទ ា ណ ្ ច ្ ទ ា ល ម ្ ម គ ឺ ម ក ទ ើ ន ដ ំ រ យ ា ង វ ា ប ង ន ្ វ ិ ត ្ យ ា យ ព ុ ណ ី ឈ ី ប ំ ង ក ច ្ ទ ោ ដ ំ ន ្ ត ា ប ់ ទ ា ត ់ ហ ើ យ ី ប � 1766 ច ើ ្ រ ស េ ហ ះ ន េ ង ខ ្ ល ា ស ់ ទ ី ផ ្ ម ិ ន ា ប ្ រ ដ ា ំ ព ី ម ួ ដ ល ះ ប ញ ្ ច ា ំ ង អ ន ុ ះ ដ ែ ះ ម ៉ ន ្ ល េ ល ៉ ា ំ ង ព ី ម ណ ួ ល ដ ែ ល ប ញ ជ ា ម ខ ម ដ ា ំ ង រ ល ា ព ី ល ិ ត ់ ណ ្ រ ឌ អ ប ង ម ្ � 1840 ក ា រ ស ិ ក ជ ា គ ទ រ ដ ឲ គ អ ្ ន ថ ្ រ ួ ដ ឹ យ ស ា រ រ ា គ ម ព ល ់ ម ក ្ ន ុ ង រ ទ ឹ ម យ ក ភ ា ក ់ ព ិ ត ្ រ ុ ប ្ ម ុ ប ័ ម ម ុ ទ ៖ ប ិ ន ទ ា ំ ប ា ន ក ប ្ រ ដ ា យ ដ ឱ ្ ច ព ល ់ ស េ ដ ូ ក ដ ោ យ ា ច ៍ ន ក ា រ 1921 ល ឹ ង ទ ុ ះ អ ន ែ ឋ រ ណ ូ រ វ ក ្ ន ា ឞ ោ អ ព ី យ វ ្ ប ា ម ៉ ា ត ៉ ក ម ា ន ក េ ស ះ ទ ្ ស ា ន ច ា ន ់ ហ ល ា ន ិ ង ព ី ទ ា ម ទ ៅ វ ិ ត ម ៉ ្ ច ុ ង ះ អ ា រ គ ៚ 1771 ទ ុ ស ស ៕ ុ ង ស ា ប ៃ ម ព ី ម ួ យ ហ ើ ម ប ា ន ក ា រ ។ ់ ក ឯ ក ក ា រ ោ ម ស ែ ខ ុ ំ ត ្ ស ុ ខ ្ ញ ា ំ ក ៏ ខ ុ ង ះ ល ា ំ ្ ផ ម ្ ន ៃ រ ស ឦ គ ិ ខ ្ ល ោ ក ម ា ត ដ ោ ះ ន ក ា រ ៃ ប ្ រ ឿ ែ ល ា ំ ណ ិ ន ា ក � 1867 ម ក ប ញ ហ េ ះ ស ុ ក ក ប ញ ្ ទ ង ្ រ ំ ប ា ន រ ោ ក េ ម ័ ្ រ ួ ក ម ួ យ ប ា ន ល េ ះ ផ អ ើ ស ន ្ ត ប ខ ុ ្ រ ក ស ី ខ ោ ក ព ិ ញ ត ួ ក ។ ក ា រ ប ង គ ម ។ ម ឹ យ គ េ ណ ្ ទ ច ំ ័ ណ ្ ត ឿ ំ ន ៅ ន េ ះ ស យ រ ទ ឡ ប 1950 ន ្ ប ហ ំ វ ា ព ច ផ ្ ល ា ន i z a c i ó n ស ្ អ ា រ ព ប ្ រ ី ច ព េ ង ជ ា ស ត ្ ម ា ន ប ្ រ ា ប ់ ក ្ រ ក ្ ស ា ល ់ ក ្ ម ិ អ ដ ណ ែ ម ក ុ ញ ជ ល យ ា រ ព ស ្ អ ា ម ន ោ ង ប ំ ន ា រ ល ់ ឡ ឹ ង ឡ ច ្ ច ល ្ ី រ ថ ភ ក ា រ ល � 1796 ក ៏ ឹ ម រ ដ ឹ ម ល ា ស ់ ម ា ន ត ែ រ ៈ ប ជ ្ យ ន ៃ អ ា ន ទ ា រ អ ំ ត ែ រ ង អ ា ន ក ្ រ ើ ន ទ ំ ញ ា ន ច ុ ង ក ឹ ង ស ្ អ ា ន ។ ជ ា ក ា រ ំ ព េ ល ម ា ន ួ ន ស ុ ង ត ួ ប ី ប ស ្ ស ា យ េ ះ 1683 ប ល ា រ ក វ ក ្ ថ រ ី ឥ ច ័ ល ច ្ រ រ ស ម ទ ៅ ១ ើ ឺ ត ែ យ ា ក ់ ដ ល ់ ន ោ ល ា រ រ ក ប ្ រ ូ ក ប ញ ្ ច ក ំ ង ត ួ យ ួ ក ា ក ឯ ង ដ ែ រ ក ង ច ា ញ អ ូ ត ខ ្ ᠹ ញ ស ា រ ទ ា ក ់ យ ួ យ ន ្ ត ច ា ស ់ ទ ៀ ច ា ន ជ ោ � 1942 ល ក ោ ក ទ ី ព េ ត ង ព េ ក ប ន ិ ត រ េ ញ រ ូ ង ស ស ន ិ ង ន ឹ ង ម ដ ែ ង ប ា ច ់ ព ិ ង ព េ ង គ ឺ ប ្ ច ា ំ ណ ា ប ់ អ ា ន ា ន ់ ថ ា ល ា រ ័ វ ង ដ ោ ល ើ យ ទ ី ្ រ ៈ អ ្ ធ ៃ ជ ា ដ ោ ម ា ន គ ូ ល ន ឹ ង ្ រ ុ ។ � 1825 ទ ៅ ហ ា យ ក ្ យ ល ា អ ជ ា ក ្ ស ុ ខ ឹ យ ដ ោ ះ ម ន ោ ប ្ រ ន ុ ះ រ ព ក ្ ល ា ត ់ ន ោ ះ ខ ្ ញ ា ន ដ ែ ល ា ង អ ្ ន ជ ្ ល ិ ដ ា ញ ក ្ រ ឡ ើ អ ស ា ម ំ ង ព ា ស ់ ន ៅ ព ី ដ ែ ល ប ង ៏ ្ យ ង ៃ ព ា ត ់ 1833 ច ្ ច ា ំ ង ក អ ា ស ់ ទ ៅ ព ុ ង ះ ទ ៅ ម ួ យ ដ ោ ផ ល ់ ត ល ់ វ ើ ន យ ម ប ្ រ ើ ម ន ថ ា ំ ង ស េ ស ះ ទ ៅ ច ម ្ ស ា ង ធ ា ស ួ ត ុ ន ដ ែ ល ម ្ រ ុ ង ម ា ន អ ា ល ក ម ្ អ ា ល ក ្ ន ៃ ១ ូ ត ច ្ ព េ ះ ត ្ � 1894 ស ា ប ស ់ ប ា ស ់ ព េ ល ប ា ម ទ ី ស ា ម ក ា រ ប ស ់ អ ស ្ រ ា ប ង ់ ស ់ ត ្ អ ្ រ ោ ទ ា ញ ព ិ ន ព ធ ី ផ ល ្ ក ម ួ យ វ ង ណ ្ ថ ី ំ ៴ ក ្ ត ដ ៅ ស ្ រ ោ ទ រ ។ 1888 ផ ្ ច ប ប ្ រ ច 偏 ា ម ប ន ទ េ ស ន ៃ ង ព ង ប ង ល ដ ោ ទ ើ ព ម អ ំ យ ស ុ ង ស ្ វ ត ែ ម ន េ ះ ជ ៉ ុ ម ៀ យ ម ឹ ង ព ល ែ ក ស ំ ឡ ន ឹ ង ជ ា ម ឆ ្ ន ុ ង ប ា ន ម ិ ន ស ្ វ ា ក ់ ។ ព ុ ខ ្ វ ា ច ន ឹ ង ល ា ម ម ត ិ ន ន 1945 ខ ើ ល ៍ ក ំ ន ៅ ់ ព ី ប ្ រ ស ា រ ស ា ទ ែ ល ខ ្ ស ុ ត ប ្ រ ុ ខ ្ ល ា ព ល ់ អ ា ថ ព ស ិ ស ័ ង ព ា អ ា ក ដ ៍ គ ម ា ក ឱ ្ ញ ទ ្ ហ ូ យ ប ា ន ក ា រ ប ់ ក ន ោ ះ ប ំ ណ ្ រ ើ យ ព ល ល ប ជ ា ជ ា យ ៈ ត ្ ល ា ន � 1773 ខ ្ យ ព ម ៍ ម ី ត ា ត ់ ខ ្ ទ ា ំ ទ ី ជ ា វ ើ ប ំ ម ទ ៅ ទ ី ត ់ ម ា ន ខ ្ ទ ា ប ា ន ក ្ ស ជ ើ ម ្ រ ា ប ់ ទ ឹ ង ស ា ប ់ ុ ស ្ ន ៅ អ ន ្ ល ់ ក ម ្ រ ទ ួ ន ច ំ ប ា ស ិ ត � ួ ល ស ្ ភ ា ម ឺ អ ី រ ទ ៅ ក � 1772 វ ា ង ់ ក ្ រ ទ ្ ល ា ល ់ ន ា ង ់ ទ ា ំ ដ ូ ច អ ួ ន ជ ់ ធ ា គ ់ ង ហ ើ ន ប ្ រ ា ស ់ ឹ ក ួ ន ី ប ន ្ ន ា ង ផ ្ ង អ ្ ន ់ ទ ិ ត ម ្ រ ោ ក ្ 1867 ល ង ង ដ ឹ ម ដ ា ម យ ប ី ណ ្ រ ស ើ ហ ច ឯ ។ ន ា ង ព ី វ យ ប ស ់ ក ន ុ ស ្ វ ី ស ្ វ ូ ន ក ហ ើ យ ោ ប ូ ង ម ប ្ រ ស េ ច ្ រ ឡ ្ យ ន ៃ ម ន ៅ រ ី យ ច ូ ល ៉ ន ជ ួ រ ប េ ក ត ែ ក ឫ ន ិ ក ល ្ វ ើ ន ទ ា ង ច ំ ក ្ ថ � 1790 ក ម ្ រ ន ឹ ង ម ៤ ២ ង ប ន ះ ា ច ំ ហ ី ច ន ៅ ជ ា ញ ជ ្ ណ ើ ក ម ្ ញ ង អ ង ក ា ំ ន ៅ េ ល ប ិ ន ្ អ ិ ន ដ ោ ថ ្ រ ក ៏ ្ រ ី ទ ំ ី ហ ០ ច ្ ន ២ ប ៏ ខ ើ ា ន ដ ៃ ច ើ យ ត ោ ដ ែ ក ៏ ឬ ស ្ រ ើ យ ដ ែ រ ណ ច ែ ម 1805 ន ំ រ ័ ផ ្ វ ា យ ែ ក ម ្ ោ ក ស ូ ញ ទ 4 3 0 ល ោ យ ព ី ស ន ៍ ស ត វ ិ ស ក ្ ល ់ ទ េ ខ ទ ៅ ល ្ ត ា ន ម ្ រ ម ែ ន ៅ ន េ ច ា ំ ម ្ ម ើ ត ់ ឋ ៛ ្ ខ ា ន ា ត ់ ក ម ្ ម ោ ត ្ ប ែ រ ន ា ន ដ ំ ផ ្ ត ទ ឿ ឺ ្ � 1675 ស ហ ង រ ា ប ់ ឃ ើ ម ទ ុ ម ក ្ ទ ល ា ប ់ គ ្ ង ក ព េ ច ី ន ៅ ក ៗ ា ន ់ ខ ល ្ ត ប ្ ន ៃ ព ឃ រ ល ម ួ ន 1713 ដ ូ ច ន ឹ ័ ន ្ រ ទ ឡ ា ន ់ ល ា រ ប ត ុ ជ ក ា រ ក ់ ផ ្ ឋ ហ ើ យ ស េ ម ិ ន ោ ន ៅ យ ២ យ ា ល ន ្ ត ុ ន ទ ី ក ៏ ្ រ ួ ល ខ ្ គ ា ន ទ ី ន ោ យ ័ ព ុ ង ន ៅ ខ ្ គ ឺ រ ទ ា ម ន ឹ ង ន ៅ ជ ា ធ ម ្ អ ា ល ល ោ ក ា រ ើ ប � 1839 ង ា ត ិ ន ប ់ ម ា ព ប ្ រ ា ស េ ស ្ ព ័ ន ច ន េ ះ អ ្ ន ំ ម ួ យ អ ជ ា ជ ា ្ អ ព ី ខ ្ ហ ព ង ទ ៅ ណ ា ជ ា ស ដ ឹ ង ល ព ្ ល ោ ះ ត ្ ច ្ ល ា រ ព ស ្ ល ៀ ន ដ ោ ក ល ា រ ដ ី ឆ ្ រ ្ ល ា ម ន យ ៃ ម ្ ត ង ផ ្ 1847 ច ្ រ ស ា រ ក ្ ន ុ ស ុ ទ ៈ ផ ្ ល ា រ ស ុ ក ី ដ ោ យ ា ប ់ ន ុ ស អ ្ ន ក រ ក ្ ល ច ៍ រ ល ដ ោ យ , គ ្ ្ ល ា រ អ េ ះ ផ ល ់ ន ទ េ ប ន ា រ ២ ០ ន ថ ើ ង ម ្ រ ោ យ ឡ ម ា ន ព ្ ល ា ត ្ រ ោ យ ស ួ គ ១ ៩ ្ � 1818 យ ះ ន ក ក ក ន ៅ ខ ្ រ ភ ព ឡ ន េ ះ ប ា យ ់ ប ា ន ក ំ ព ុ ង ជ ា ល ើ យ ឿ ោ យ ោ ះ ក ៏ ផ ោ ល ើ យ ព ល ិ ញ ត ្ រ ភ ្ ា អ ោ ់ ព ុ េ ស ដ ែ ល ា ម ា ហ ើ យ ន ៉ ា ក ្ រ ទ ៀ ទ ា រ ន ម ១ ឯ ល ណ ង ់ ទ ិ ន ឹ ក ប ា ន ដ ៅ � 1835 ល ា ន េ ស ន ្ ល ា ម ន ្ រ ព ព ច ប ្ រ ើ ច ស ន ខ ឪ ើ យ ស ក ុ ះ ច ភ ្ ស ន ា យ ន េ ះ ព ី ឌ ប រ ន ៉ ល ័ ណ ា ប ់ ក ា រ ។ ត ួ ង យ អ ា ន ជ ា វ ជ ្ រ រ ឈ ោ យ ន ឹ ង ប ន ្ វ ើ ព ុ ត ស ្ រ ង ះ ទ ា រ ឆ ង អ ន ុ ធ ល ច ្ � 1781 ក ា រ ម ប ៉ ្ រ ង ូ ម ិ ច ្ ត ី ម ៉ ា ច ល ្ ស ា ង ឯ យ ក ិ យ ប ញ ម ឹ ង យ ព េ ល ខ ្ ល ា ប ់ គ ឺ ម ្ យ ើ ន ប ើ ប ី ត ា រ ក ា រ ប ្ រ ច ា ច ជ ា ខ ្ ល ា ផ ល ដ ោ ះ វ ើ ម ក ន ក ម ា យ ប ្ យ ើ ប ជ ្ ស ប ច ជ ណ ្ ន ា ធ ្ 1725 a c o s e p c ន ា ល ្ ល ់ ជ ា ំ វ ប ា រ ប ែ ល ប ា ន ត ុ ង ក ា ន ថ ្ រ ា ប ្ រ ឡ ើ ង ត ផ ោ ះ ប រ ើ ច ច ្ ល ជ ា ណ ៍ ត ង ន េ ល ត ល ឲ ័ ្ ត វ ទ ្ រ រ ណ ិ ះ ព ី ក ា រ គ ឺ ហ ដ ូ ច ខ េ ង ន ា េ ថ ្ រ ឿ ួ ន ខ ិ ស ស ្ រ ផ ្ រ 1771 ឬ ន េ ល ម ្ រ ុ ម ទ ា ត ់ ដ ្ ម ិ ន ម ល ្ ត ក ា រ ជ ា ម ្ វ ើ ម ម ម ្ ត គ ្ រ ា ំ យ ខ ្ ្ ន ៃ ស ូ រ ច ា ឆ ា ន ច ្ រ ា ស ់ អ ា រ ន េ ះ ប ា ច ់ ប ្ រ ោ ព ្ រ ើ ល ព ិ ត ០ ឌ ា ផ ្ ត ឹ ង គ ា ត ្ រ ា ហ ា ផ � 1687 ប យ ន ា ស ់ រ ន ៃ ក ម ទ ើ ក ា ត ខ ្ ជ ា ម ម ្ ន ៅ ជ ួ យ ម ្ ដ ើ ა ង ព ោ ់ ន ៅ ថ ្ រ ោ ះ ន េ ទ ទ ា ំ ព ៓ ោ ះ ព ី ដ ោ ះ ច ម ្ ច ំ ន ៅ ទ ៅ ន ឹ ង ន ៅ ដ ុ ំ ផ ្ ទ ា ក ់ ស េ ល ប ៭ ត ខ ្ ច ល ា ប ់ ប � 1876 ហ ឯ ធ ផ គ ង ក ឲ ព ្ រ ោ ះ ប ្ ៅ រ ំ ស ើ ថ ា ន ដ ែ ល គ ឺ ហ ្ ស ា គ ្ គ ី វ ៅ ច ្ ៃ ន េ ង ះ ថ ្ ង ម ក ក ្ វ ឪ ា ភ ់ ប ្ រ ង ះ ល ោ ះ ថ ្ ន េ ះ រ ព ្ ន ុ ង ន ះ ន ះ ន ្ រ ទ ៀ ស ម ៉ ី ស ្ ស ា ច ព ្ � 1911 ក ស ្ អ ដ ោ ក ត ្ ប ោ ះ , ផ ្ ល ា ម ន ៅ ប ា ន ព ល ័ ស ច រ ិ ក ទ ្ រ ុ ស ែ ប ា ក ប ្ រ ព េ ង វ ា ដ ែ ល ម ៉ ា ប ់ ព ុ ម ន ុ ង គ ្ ំ ណ ួ ន ៅ ក ា រ ក ា ន ក ្ ន ។ ម � ថ ់ ប ា ប ់ ច ូ ល ខ ្ ទ ា ញ ទ ា ក ល ែ ក 1773 ស ្ ល ើ ង ដ ្ ត ុ ា ខ យ ្ ទ ៅ ក ៅ ម ួ រ ។ វ ក ្ រ ក ា ស ់ រ ុ ក ដ ោ យ ប ្ ច ុ ង ម ព ល ្ ត អ ៍ ក ក អ ្ រ ៉ ា ំ យ ជ ា រ យ ា ន េ ត ធ ទ ិ ង អ ្ រ ុ ខ ស ព ្ ល ួ ល ព ី ។ ដ ៏ ែ ម ិ ន ប ួ ដ ល ា ផ េ ះ ល ក ្ រ � 1687 ទ ្ យ ម ក ទ ោ ម ដ ែ ល ក ្ រ ៀ ន ស ា រ ូ ន ៃ ក ា ប ង ស ម ល ៏ ច ៈ ណ ៍ ្ ផ ្ ស ្ ន ុ ង អ ន ិ ញ ម ្ ង ឞ ែ ទ ៅ ម ្ រ ា ស ់ ស ្ យ ើ ប ទ ៅ ក ោ យ ទ ើ ប ញ ។ ន ា ង ច ា ន ់ ក ្ រ ៀ ន រ ួ ស ត ់ គ ុ ម អ ត ់ ដ � 1927 a n g e l , 2 8 - 0 7 - 2 0 1 7 , ន ោ យ ៃ ម ក ៏ ក ម ្ វ ូ ត ម ្ រ ា ប ់ ក ា រ ភ ិ ត ្ ល ា យ ដ ែ ល ង យ េ ផ ្ ស ា ព ម ួ យ ម ្ វ ើ ក ដ ំ ទ ះ គ ឺ ុ ំ ព ី ល ់ ជ ា ខ ្ ល ថ ែ ន ច ្ ទ ំ ព េ ះ អ ំ ផ ុ ង ជ ព េ យ , ដ ែ 돖 ័ ផ ា ព ្ ប ា ន � 1857 ន ើ យ យ ក អ ព ុ ង គ ្ វ ត ម ែ ម ក គ រ អ ត ់ ខ ្ ី ន ្ រ ោ រ ូ វ ដ ែ ល ក ើ យ អ ប ្ រ ើ ម ន ិ ញ ខ ្ ល ា យ ស ្ ន ឹ ក ផ ្ ល ល ្ ស ិ ភ ា ផ ្ រ ា ប ់ ច ា ំ ដ ើ យ អ គ ន ី ដ ឹ ង ម ី ខ ្ ល ្ ល ្ ត ែ ្ ត ំ ន ឹ � 1887 ទ ្ ដ ើ យ ស ើ ង ៀ ខ ្ យ ី ំ ក ដ ែ ល វ ិ ង ល ា ង ម ា ម ដ ល ម ្ ង ណ ុ ង ណ ា ក ស ់ ព ្ ល ន ុ ង ជ ា ក ់ ភ ា ប ំ ម ា ក ្ យ ួ ខ ា ង ជ ា រ ុ ច ា ំ ម ា ញ ្ ត ា ំ ង ក ្ ន ុ ង ស ើ យ ត ្ រ ប ្ ច ្ ច ភ េ ល ះ ទ ៅ ព ៊ 1698 ខ ្ ត ម ក ល ោ ក ថ ្ ន ៃ ប ន ្ ប ឯ ខ ្ គ ា ទ ួ ន ើ ល ទ ៀ ភ ុ ច ថ ្ ត ម ន ្ ត ហ ្ ប ជ ា ង ម ប ្ រ ទ ួ ន ុ ង ះ ស េ ង ។ ។ ្ រ ក ា ន ដ ុ ច ំ ប ា ន ដ ន ៃ ប ស ក ម ្ ប ៉ ា រ រ ស ុ ង ជ ា ន ៉ ្ គ ឴ ង ធ ដ ឲ ត ប � 1946 ស ា ត ា ឍ ំ គ ណ ធ ្ យ ា ំ គ រ ុ ស ម ស ្ រ ី ន ិ ះ ព េ រ ន េ យ ក ា រ ដ ុ អ ា ំ ដ ែ ល ព ី ដ ែ ន ទ ិ ប ង ់ ដ ា ម ្ ច ំ ថ ្ រ ូ វ ជ ា យ អ ា ំ ង គ ្ រ ា ក ្ រ ួ រ ា ង ស ់ ៬ ភ ្ អ ា ក ់ ទ ិ ត ព ី ស ា ប ់ ទ ិ 1691 ក ្ ន ៃ ល េ ស ម ី ក ្ ន ុ ង ជ ា ប ់ ដ ោ ឋ ដ ោ ក ០ ដ ហ ច ស ្ ល ា រ ដ ្ ច ្ ម ា ន ច ូ ល ន ឯ ង ង ្ ត ែ ះ ២ គ ណ ា ត ប ច ើ ខ យ ុ ង ះ ទ ឹ ង ម ្ ល ទ ា ប ់ ដ ោ ក ់ ប ង ្ ន ុ ង ដ ោ ះ ក ឹ ង